Tiêm vitamin K cho trẻ sau sinh để ngừa xuất huyết não

Theo TS Đặng Ánh Dương- phó trưởng khoa Hồi sức Ngoại, Bệnh viện Nhi Trung ương, các trẻ được chẩn đoán bị xuất huyết do giảm tỷ lệ prothrombin trong máu, nguyên nhân là thiếu vitamin K. Ba bé được truyền các chế phẩm máu để cầm máu, ngăn chặn chảy máu màng não và ổn định chức năng sống như hô hấp, tuần hoàn… Sau đó, bác sĩ phẫu thuật lấy máu tụ cho bệnh nhi.

Cũng theo BS Dương, thiếu vitamin K thường xuất hiện trong thời kỳ trẻ mới sinh vào các ngày thứ 3-5. Nguyên nhân do vi khuẩn đường ruột của trẻ chưa tổng hợp đủ vitamin K, hoặc trẻ bị tắc đường mật, rối loạn tiêu hóa. Các biểu hiện thường thấy là chảy máu đường tiêu hóa, chảy máu ở da, niêm mạc, mũi, miệng... Ngoài ra, khi thấy trẻ bỏ bú, quấy khóc, khóc thét, nôn trớ, da xanh xao, co giật, li bì. Đặc biệt xuất huyết não, một trong những căn nguyên hay gặp là do thiếu vitamin K có thể trẻ tử vong nếu không điều trị kịp thời.

Tỷ lệ di chứng não nặng của bệnh lý này lên đến rất cao, 82,9% trong nhóm di chứng. Những di chứng trầm trọng cho trẻ, kéo dài gây tàn tật suốt thường gặp theo thứ tự là liệt tứ chi, liệt nửa người, liệt 2 chân, trẻ bị di chứng cũng còn chậm phát triển.

Cũng theo BS Dương, 90% trẻ bị xuất huyết não do thiếu vitamin K thường xảy ra khi 30-40 ngày tuổi bởi thiếu vitamin K. Tỷ lệ tử vong (25-40%) hoặc để lại di chứng (40-50%) rất cao. Các di chứng hay gặp nhất là teo não, não úng thủy, não bé, động kinh, bại não hoặc dị tật về phát triển tâm thần vận động.

Giám sát tại các địa phương thời gian qua, Bộ Y tế nhận thấy một số cơ sở y tế chưa thực hiện nghiêm túc việc tiêm vitamin K1 cho trẻ sơ sinh ngay sau sinh, sau mổ lấy thai. Hậu quả là một số trẻ bị xuất huyết não, màng não do thiếu vitamin K. Vì vậy, Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em, Bộ Y tế, mới đây đã đề nghị Giám đốc Sở Y tế các tỉnh thành, giám đốc các bệnh viện... chỉ đạo các đơn vị có dịch vụ đỡ đẻ thực hiện nghiêm túc việc tiêm vitamin K1 cho trẻ sơ sinh theo đúng hướng dẫn. Việc tiêm bổ sung vitamin K ngay sau sinh giúp trẻ phòng ngừa xuất huyết não.

Các bác sĩ chuyên khoa sơ sinh, Bệnh viện Từ Dũ, cho biết vitamin K cần cho sự tạo thành prothrombin trong gan có vai trò thiết yếu trong sự đông máu và cũng điều hoà sự tổng hợp các yếu tố đông máu khác. Với trẻ sơ sinh, vitamin K giúp dự phòng và điều trị xuất huyết, ngăn ngừa chứng thiếu máu và chứng xuất huyết.

Theo đó, để phòng bệnh, trẻ cần được bổ sung vitamin K ngay sau sinh theo hai phương pháp: tiêm bắp hoặc uống. Cụ thể, tất cả trẻ mới sinh được tiêm một mũi vitamin K1 liều lượng 1 mg, hoặc vitamin K3 liều lượng 2 mg. Tất cả trẻ mới sinh được ba lần uống vitamin K1 gồm lần một ngay sau khi sinh, lần hai lúc 7 ngày tuổi và lần ba khi một tháng tuổi. Nếu trẻ được dùng vitamin K ngay sau sinh thì tỷ lệ xuất huyết não là 0,25 trên 100.000 bé.

Thai phụ cũng có thể bổ sung vitamin K ngay từ thời kỳ mang thai bằng cách ăn nhiều loại rau xanh, thực phẩm như rau xanh, ngũ cốc, sữa, trứng gà, đậu phụ, lợn nạc, thịt bò.