Tiền hậu bất nhất

Cụ thể, Bộ Giao thông Vận tải cho biết, sẽ đôn đốc, chỉ đạo các nhà đầu tư BOT bàn giao trạm đang thu phí cho nhà cung cấp dịch vụ để thực hiện thu phí ETC theo Quyết định số 07/2017 QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về thu phí dịch vụ đường bộ tự động không dừng.

Đồng thời, Bộ Giao thông Vận tải sẽ dừng thu phí đối với các nhà đầu tư BOT không ký phụ lục hợp đồng BOT với Bộ về thu phí không dừng và hợp đồng dịch vụ với nhà cung cấp dịch vụ trước ngày 31/8/2019. Ngoài ra nếu nhà đầu tư không triển khai thu phí không dừng tại trạm thu phí trước ngày 31/12/2019 cũng sẽ bị Bộ Giao thông Vận tải cho dừng thu phí.

Nói là làm. Để hiện thực hóa ngay lập tức chủ trương này, đã có 4 trạm thu phí BOT được Tổng cục Đường bộ (Bộ Giao thông Vận tải) đưa vào danh sách dừng thu phí từ 12h ngày 6/7 đến 18h ngày 10/7 do chưa thực hiện ký kết phụ lục hợp đồng triển khai thu phí tự động không dừng. Đó là các dự án BOT tại Quốc lộ 1 đoạn Cần Thơ - Phụng Hiệp; Bắc Hải Vân thuộc dự án hầm đường bộ Phú Gia - Phước Tượng; Cam Thịnh thuộc dự án mở rộng quốc lộ 1 qua tỉnh Khánh Hòa; hai trạm thu phí tại Km1610+800 và Km1667+470 thuộc dự án mở rộng quốc lộ 14 đoạn qua TP Pleiku. Và mệnh lệnh được Tổng cục Đường bộ đưa ra đối với 3 trạm thu phí này là: Phải ký phụ lục hợp đồng lắp đặt thiết bị thu phí không dừng trước 16h ngày 10/7 (để kịp triển khai lắp đặt thiết bị trong năm 2019). Nếu đến thời điểm trên nhà đầu tư chưa triển khai thì các dự án sẽ phải dừng thu phí!

Chủ trương thu phí không dừng đã được Chính phủ đưa ra hồi năm 2017. Có thể thấy, ngay lập tức, chủ trương này của Chính phủ đón nhận được sự đồng thuận của dư luận xã hội. Không chỉ bởi tính thuận tiện do đưa công nghệ hiện đại vào vận hành tại các trạm thu phí, việc thu phí không dừng còn giải được bài toán nan giải lâu nay là sự mập mờ về thông tin, tính thiếu minh bạch trong thu phí đường bộ của các chủ đầu tư BOT. Giới chuyên gia nhấn mạnh: Thu phí không dừng sẽ đảm bảo được quyền lợi của cả ba nhà: Nhà đầu tư, Nhà nước và người dân.

Song, người dân, dư luận xã hội mong mỏi bao nhiêu, thì thực tế lại đang đi ngược lại với sự mong đợi đó bấy nhiêu khi mà, việc triển khai thu phí không dừng đang diễn ra không được thuận lợi như kỳ vọng. Tại cuộc họp kiểm điểm tiến độ thu phí không dừng do Bộ Giao thông Vận tải tổ chức hôm 1/7 vừa qua, lãnh đạo Tổng cục Đường bộ Việt Nam đưa đến một thông tin đáng buồn, đó là, tiến độ triển khai dự án thu phí không dừng đang gặp nhiều rào cản. Cụ thể, tính đến hết ngày 30/6/2019, dù đã nỗ lực đàm phán với 44 nhà đầu tư, song Tổng cục Đường bộ Việt Nam chỉ ký phụ lục hợp đồng được với 8 nhà đầu tư của 8 trạm BOT. Trước sự chây ỳ này từ phía chủ đầu tư, ngành giao thông vận tải đã có động thái mạnh mẽ khi đưa ra quyết định sẽ dừng thu phí đối với những dự án cố tình… chây ỳ!

Tuy nhiên, mệnh lệnh vừa được ban ra vào ngày 5/7 vừa qua thì chỉ 3 ngày sau đó (ngày 8/7), tại cuộc họp liên quan đến vấn đề này, Thứ trưởng Giao thông Vận tải Lê Đình Thọ lại yêu cầu lãnh đạo Tổng cục Đường bộ rút lại thông báo tạm dừng thu phí tại 4 dự án BOT.

Lý do của việc rút lại “tối hậu thư” này là bởi, phía các chủ đầu tư phủ nhận việc họ chây ỳ thực hiện việc ký kết các phụ lục hợp đồng về thu phí không dừng mà theo họ nguyên nhân nằm ở khía cạnh khác. Theo khẳng định của các chủ đầu tư, họ hoàn toàn đồng tình với chủ trương thu phí không dừng của Chính phủ, song vấn đề nằm ở chỗ, tỷ lệ mà họ phải trích lại cho đơn vị cung cấp dịch vụ ETC là chưa hợp lý.

Nhìn lại, chỉ trong vòng vài ngày, nhà quản lý đã thay đổi quyết định của mình một cách chóng mặt, cho thấy cách xử lý của Bộ Giao thông Vận tải đang thể hiện sự lúng túng, tiền hậu bất nhất. Thiết nghĩ, chủ trương thu phí không dừng của Chính phủ là hoàn toàn đúng đắn, hợp lòng dân, nhận được sự đồng thuận của dư luận xã hội. Một chủ trương như vậy không có lý gì chỉ vì lợi ích của một nhóm đối tượng mà bị đình trệ (!)

* Sáng 8/7, tại cuộc họp về thu phí không dừng do Bộ Giao thông Vận tải tổ chức, Thứ trưởng Lê Đình Thọ đã yêu cầu lãnh đạo Tổng cục Đường bộ rút lại thông báo tạm dừng thu phí tại 4 dự án BOT.

Trước đó ngày 5/7, Tổng cục Đường bộ đã ra thông báo trên với lý do các DN chưa ký phụ lục hợp đồng thu phí không dừng (ETC). Theo giải thích của cơ quan này, thông báo có mục đích nhắc nhở các nhà đầu tư nhanh chóng ký điều chỉnh hợp đồng ETC để kịp tiến độ triển khai trên cả nước. Tuy nhiên, đại diện DN BOT cho biết, họ đã ký phụ lục hợp đồng thu phí không dừng từ 1-2 năm trước và đang thu phí ổn định. Mới đây, Bộ Giao thông Vận tải điều chỉnh tỷ lệ doanh thu trích lại cho nhà cung cấp dịch vụ ETC nên một số DN cần ký thêm phần điều chỉnh này, chứ không phải các đơn vị đó không muốn ký phụ lục hợp đồng - lý do mà Tổng cục Đừng bộ đưa ra để thông báo dự kiến cấm bán vé cho phương tiện qua trạm. Khẳng định đồng tình với chủ trương thu phí không dừng của Chính phủ, song đại diện các DN cho rằng, tỷ lệ mà họ phải trích lại cho đơn vị cung cấp dịch vụ ETC là chưa hợp lý.