Lao đao vì khói bụi

Tồn tại bất hợp lý

Vừa đặt chân đến thị trấn Yên Bình, hình ảnh đầu tiên chúng tôi đã bắt gặp cảnh tượng cột khói trắng xóa của nhà máy xi măng Yên Bái xả khói cuồn cuộn lên bầu trời. Càng đến gần nhà máy xi măng này, chúng tôi cảm nhận không khí càng trở nên ngột ngạt, khó chịu bởi khói bụi xi măng, bụi đường mù mịt và mùi khét lẹt.

“Tiếng máy móc đinh tai nhức óc, ầm ầm cả ngày lẫn đêm, cứ dội thẳng vào nhà dân khiến chúng tôi mất ăn, mất ngủ. Ống khói và hệ thống nghiền đá trong nhà máy xả khói bụi mù mịt tỏa ra bao trùm cả vùng rộng lớn xung quanh. Mỗi ngày quét nhà gom lại hàng cân bụi, đêm ngủ dậy quét vẫn đầy bụi. Do hít khói bụi độc hại nên người dân ho triền miên. Dân kêu mãi mà tình hình không được cải thiện là bao, khiến chúng tôi rất lo lắng về sức khỏe sau này".

Không những bị khốn khổ vì khói bụi, người dân xung quanh nhà máy xi măng còn bị hành hạ bởi tiếng ồn của máy móc trong nhà máy. Thêm vào đó, hàng trăm xe tải hạng nặng chạy ầm ầm suốt ngày đêm khiến những con đường quanh khu vực nhà máy bị băm nát nham nhở. Không chỉ sức khỏe người dân bị ảnh hưởng, hầu hết các hộ dân gần khu vực nhà máy xi măng Yên Bái đều than phiền về việc cây trồng, vật nuôi cũng bị ảnh hưởng nặng, năng suất giảm rõ rệt so với các khu vực khác.

Người dân cho rằng, việc tồn tại một nhà máy xi măng ngay trên địa bàn thị trấn đông đúc dân cư là điều bất hợp lý. Mặt khác, nhà máy xi măng Yên Bái gây khói bụi ảnh hưởng lớn đến đời sống người dân thì rất cần cơ quan chức năng vào cuộc xử lý và có hướng giải quyết thỏa đáng.

Nhiều vi phạm

Được biết, Công ty Cổ phần xi măng và khoáng sản Yên Bái hoạt động sản xuất kinh doanh tại 3 địa điểm. Trong đó, nhà máy xi măng Yên Bái đặt tại tổ 16, thị trấn Yên Bình. Nhà máy chế biến cacbonnat đặt tại tổ 19, thị trấn Yên Bình. Xí nghiệp khai thác đá tại khu vực tây bắc mỏ Mông Sơn, mỏ Núi Hương và mỏ Mông Sơn VIB xã Mông Sơn, huyện Yên Bình.

Mới đây, vào cuộc kiểm tra việc chấp hành pháp luật về tài nguyên và môi trường đối với Công ty Cổ phần xi măng và khoáng sản Yên Bái, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Yên Bái phát hiện tồn tại của Công ty này. Theo đó, Công ty này có diện tích 6,5 ha được cấp phép khai thác khoáng sản theo Quyết định số 2943/QĐ-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường song chưa hoàn thiện thủ tục về đất đai để được thuê đất theo quy định của pháp luật.

Kiểm tra thực địa tại các địa điểm sản xuất Công ty Cổ phần xi măng và khoáng sản Yên Bái cho thấy, có 2 điểm mỏ của công ty khai thác chập tầng, không đúng trình tự khai thác, hệ thống khai thác đã xác định trong thiết kế mỏ được phê duyệt. Hiện còn tồn tại nhiều đá tảng, đá treo có nguy cơ mất an toàn trong khai thác.

Trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, tại mỏ đá trắng tây bắc Mông Sơn, xã Mông Sơn, Công ty Cổ phần xi măng và khoáng sản Yên Bái tiến hành quan trắc, giám sát môi trường thiếu vị trí, thông số theo như nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt. Công ty này cũng chưa thực hiện quan trắc, giám sát môi trường đối với xưởng nghiền đá 6 tháng cuối năm 2016 và năm 2017.

Tương tự, tại nhà máy xi măng Yên Bái, công ty tiến hành quan trắc thiếu vị trí, thông số so với nội dung đưa ra trong bản cam kết bảo vệ môi trường được xác nhận. Ngoài ra, báo cáo kết quả quan trắc của 2 mỏ và nhà máy một số phiếu phân tích chưa lưu kết quả phân tích và hồ sơ năng lực nhà thầu phụ.

Theo Sở Tài nguyên và Môi trường Yên Bái, Công ty khai thác không đúng trình tự khai thác, hệ thống khai thác đã xác định trong thiết kế mỏ được phê duyệt. Chưa lập phương án thực hiện trách nhiệm đối với quyền lợi của địa phương và người dân nơi có khoáng sản khai thác gửi Sở Tài nguyên và môi trường theo quy định. Công ty chưa thực hiện việc lắp đặt trạm cân tại các vị trí đưa khoáng sản nguyên khai ra khỏi khu vực khai thác.

Mặt khác, định kỳ hàng tháng, Công ty chưa thống kê, tính toán, cập nhật số liệu trong sổ sách, tài liệu theo quy định… để khai báo sản lượng tính thuế tài nguyên khoáng sản và xác định sản lượng khai thác hàng năm trong báo cáo định kỳ khai thác. Ngoài ra, Mỏ đá vôi trắng Tây Bắc Mông Sơn, công ty chưa nộp đủ số tiền cấp quyền khai thác khoáng sản năm 2017 theo thông báo của Cục thuế Yên Bái với số tiền còn thiếu hơn 2 tỷ đồng.

Theo ông Hồ Đức Hợp- giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Yên Bái, Sở giao cho Thanh tra Sở chủ trì, phối hợp với Chi cục quản lý đất đai, Chi cục bảo vệ môi trường và các đơn vị liên quan đôn đốc Công ty cổ phần xi măng và khoáng sản Yên Bái khắc phục các tồn tại, kiểm tra, xử lý hoặc kiến nghị xử lý nếu công ty không khắc phục các hạn chế, thiếu sót nêu trên.