Tìm giải pháp đẩy nhanh xây dựng sân bay Long Thành

Phối cảnh sân bay Long Thành.

Ngày 28/3, tại TP HCM diễn ra hội thảo “Giải pháp đẩy nhanh xây dựng sân bay Long Thành” với sự tham dự của lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải, tỉnh Đồng Nai và nhiều chuyên gia, nhà khoa học. Nhiều ý kiến cho rằng, hiện nay sân bay Long Thành đang bị chậm tiến độ so với kế hoạch. Và hai điểm nghẽn quan trọng chính là nguồn vốn và giải phóng mặt bằng.

Theo ông Dương Trung Quốc, đại biểu quốc hội tỉnh Đồng Nai thì sân bay Long Thành không chỉ là địa điểm trung chuyển hành khách mà còn là một thế mạnh kinh tế của tỉnh Đồng Nai, thúc đẩy sự phát triển của khu vực rộng lớn như Nhơn Trạch, Long Thành. Tuy nhiên, để thực hiện dự án khổng lồ này không hề dễ dàng vì nguồn vốn đầu tư quá lớn, số người bị ảnh hưởng bởi dự án cũng rất đông.

Theo báo cáo, dự án sân bay Long Thành có diện tích khoảng 5.000 ha, chủ yếu năm ở xã Bình Sơn (huyện Long Thành, Đồng Nai) và một phần ở xã Suối Trầu. Hiện nay công tác tái định cư với các hộ dân bị ảnh hưởng đang được tiến hành gấp rút. Khu tái định cư Lộc An-Bình Sơn với diện tích 282 ha đã được phê duyệt, chuẩn bị thi công hạ tầng và có thể bắt đầu giao đất cho người dân trong năm 2018.

Tuy nhiên, dự tính phải hết năm 2019, công tác giao đất tái định cư mới hoàn tất. Ngoài ra, việc xây dựng nghĩa trang và di dời khoảng hai ngàn ngôi mộ trong vùng dự án cũng được tiến hành song song. Dự kiến giữa năm 2019 sẽ hoàn tất.

Tuy nhiên, một trong những vấn đề thực tế là giá đất ở khu vực xung quanh sân bay Long Thành đang tăng chóng mặt thời gian gần đây, ảnh hưởng nhiều đến tâm lý của người dân. Nhiều người dân không hài lòng khi nhận tiền đền bù với giá đất thấp hơn rất nhiều giá đất thị trường ở khu vực gần kề dự án. Do vậy, chắc chắn công tác giải phóng mặt bằng sẽ gặp nhiều khó khăn. Nếu không giải quyết triệt để, điều này sẽ ảnh hưởng lớn tới tiến độ thi công và xây dựng. Và càng để lâu, giá đất càng tăng sẽ khiến việc đền bù thêm khó khăn.

Về việc này, GS Đặng Hùng Võ cho rằng, Ban quản lý dự án cần phải nắm bắt kịp thời nguyện vọng và ý kiến của người dân, không thể cứng nhắc áp đặt giá đền bù đất theo khung có sẵn. Giá đất đền bù thì nhiều năm chưa thay đổi và thường thấp hơn rất nhiều giá đất thị trường. Nếu hàng ngàn hộ dân có đất trong vùng dự án đều phải chịu thiệt thòi về kinh tế khi giao lại đất thì rất khó để thực hiện dự án.

Thế nên, bên cạnh việc quy hoạch sân bay, cần quy hoạch cả khu vực ở ngoài vùng giải tỏa. Điều quan trọng là khi người dân bỏ đất để xây dựng sân bay Long Thành, họ sẽ được hưởng một giá trị tương đương với những gì mà sân bay có thể mang lại, chứ không chỉ là một miếng đất tái định cư theo quy hoạch nằm ở các vị trí xa xôi, hẻo lánh.

Trong khi đó, với nguồn vốn xây dựng lên đến hơn 16 tỷ USD (tương đương hơn 336 ngàn tỷ đồng) trong 3 giai đoạn, việc thu hút dòng tiền đổ vào dự án này là điều không hề dễ dàng. Chắc chắn, nguồn vốn ngân sách sẽ không đáp ứng được và việc tìm các nhà đầu tư tư nhân là hướng đi sống còn. Trước khi thu hút được nhà đầu tư bỏ tiền xây dựng, cần có cơ chế tạo điều kiện để các doanh nghiệp này được hưởng lợi từ dự án.

Thực tế, vị trí sân bay nằm khá xa trung tâm kinh tế chính của khu vực là TP HCM và hiện các tuyến đường kết nối vẫn chỉ có cao tốc TP HCM-Long Thành-Dầu Giây. Điều này sẽ gây khó khăn cho các nhà đầu tư khi thu hồi vốn bởi thực tế, khai thác hạ tầng sân bay ở xa trung tâm không dễ thu hồi lợi nhuận.

Đặc biệt, những thống kê về lượng hành khách (dự tính) tới Long Thành cũng cần được kiểm tra độ chính xác. Và sự kết hợp giữa sân bay Long Thành (khi hoàn thành) với sân bay Tân Sơn Nhất cũng là yếu tố được quan tâm.

Thay đổi thói quen di chuyển của người dân, dù là bắt buộc cũng không hề dễ dàng và nhanh chóng. Vì vậy, dù việc xây dựng là cần thiết nhưng lại không dễ để tiến hành một cách nhanh chóng.