Tìm giải pháp kiểm soát ô nhiễm

Các bãi chôn lấp rác thải có thời điểm đã vượt quá quy chuẩn cho phép tại bãi rác Đa Phước, huyện Bình Chánh, TP HCM. Ảnh: Hồng Phúc.

Giải quyết ô nhiễm theo mùa

Một trong những vấn đề được Giám đốc Sở Tài nguyên – Môi trường TP HCM Nguyễn Toàn Thắng đề cập, là sẽ cho đóng cửa bãi rác Đa Phước, huyện Bình Chánh dự kiến vào năm 2024 khi công suất thiết kế quá tải.

Hiện nay bãi rác Đa Phước là nơi xử lý rác thải sinh hoạt tập trung lớn nhất của TP HCM, với công suất xử lý khoảng 5.000 tấn rác mỗi ngày bằng công nghệ chôn lấp. Hợp đồng do UBND TP ký với Công ty TNHH Xử lý chất thải Việt Nam (VWS) qua nhiều năm, đến nay đã phát sinh một số vấn đề do quá tải công suất và năng lực xử lý của đối tác. Trong đó, riêng về ô nhiễm mùi hôi từ bãi rác Đa Phước đã tác động đến nhiều quận, huyện khu Nam của TP HCM và trở thành vấn đề “nóng” tại các kỳ họp HĐND TP vừa qua.

Từ tháng 9/2016, UBND TP HCM đứng ra cam kết cùng VWSp xử lý triệt để ô nhiễm tại khu Nam nhưng “đến hẹn lại lên” mùi hôi nồng nặc vẫn ám ảnh người dân, khiến nảy sinh bức xúc, khiếu kiện kéo dài. Từng có thời điểm, các khảo sát sơ bộ cho thấy mức độ ảnh hưởng của ô nhiễm mùi hôi có tác động đến hơn 770 hộ dân sinh sống xung quanh bãi rác Đa Phước. Sau đó, UBND TP HCM phải giao cho huyện Bình Chánh có trách nhiệm thống kê quyền sở hữu đất đai các hộ dân liên quan. Từ đó, UBND TP có số liệu, thông tin để tổ chức việc quy hoạch, thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng và trồng cây xanh cách ly với tổng diện tích các khu vực ảnh hưởng lên đến hàng trăm ha.

Từ thực trạng trên, Giám đốc sở Tài nguyên Môi trường TP HCM khẳng định, khi nào bãi rác Đa Phước đủ công suất thiết kế thì thành phố sẽ tính đến phương án đóng cửa, dự kiến vào khoảng năm 2024 để chuyển sang công nghệ đốt rác mới xử lý triệt để mùi hôi tại nhiều quận, huyện tại khu Nam TP HCM hiện nay.

Rút kinh nghiệm từ bãi rác Đa Phước, vừa qua UBND TP HCM cũng đã khởi công 2 nhà máy xử lý rác bằng công nghệ đốt phát điện ở huyện Củ Chi, để có những thể nghiệm công nghệ mới cũng như chuẩn bị lộ trình thay thế công nghệ mới trong xử lý rác thải đô thị trên địa bàn thành phố.

Cải thiện chất lượng không khí

Đối với tình trạng ô nhiễm không khí đang ở mức độ phức tạp, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của người dân, sở Tài nguyên Môi trường TP HCM cũng đã lên các kế hoạch để cải thiện.

Để tìm ra giải pháp căn cơ, Trung tâm Quan trắc tài nguyên và môi trường thuộc sở TNMT TP HCM đã thực hiện việc khảo sát các nguyên nhân gây ra tình trạng ô nhiễm trên địa bàn thành phố. Trong đó, ô nhiễm từ hoạt động giao thông chiếm khoảng 50%, 30% đến từ các hoạt động công nghiệp và còn lại là do các hoạt động xây dựng.

Các chuyên gia chỉ ra thực trạng gia tăng các phương tiện giao thông cá nhân; khí thải từ các khu vực xử lý rác chưa đạt chuẩn; tốc độ đô thị hóa;… đã biến TP HCM trở thành “đại công trình xây dựng” của cả nước, kéo theo ô nhiễm không khí ngày càng nghiêm trọng.

Sở Tài nguyên Môi trường TP HCM cũng nhìn nhận, tác động ô nhiễm từ hoạt động của ngành công nghiệp, hiện có khoảng 1.000 nhà máy, xí nghiệp quy mô lớn, hàng chục nghìn cơ sở sản xuất tiểu thủ công nghiệp nằm xen kẽ với khu vực dân cư, gây gia tăng các nguy cơ ô nhiễm khác.

Do đó, ông Nguyễn Toàn Thắng khẳng định, tới đây thành phố sẽ đưa vào vận hành thử sáu trạm quan trắc tự động. Trong giai đoạn từ nay đến cuối năm 2020 thành phố sẽ vận hành thêm 50 trạm quan trắc mới. Các trạm quan trắc hiện đại sẽ thay thế dần các trạm quan trắc thủ công được sử dụng hàng chục năm qua, nhằm đánh giá chuẩn xác hơn về tình trạng ô nhiễm hiện nay. Ngoài ra, Sở GTVT TP HCM cũng đang triển khai các giải pháp quản lý hoạt động vận tải theo hướng phát thải thấp; ứng dụng công nghệ thân thiện môi trường; khuyến khích người dân sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng sạch trong thi công xây dựng.