Chính trường Ukraine dậy sóng

Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine - người có em trai bị cáo buộc tham nhũng.

2 đến 3 triệu USD cho vị trí Thống đốc

Từ cuối tháng 3, một loạt các đoạn băng ghi lại từ tháng 8 đến tháng 10/2019 được công bố làm chấn động Ukraine. Trong một đoạn băng, một người đàn ông được cho là ông Denys Yermak - em trai của Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine và một người có tên Serhiy Shumsky đang nói chuyện. Họ bàn bạc với nhiều người về các vị trí được bổ nhiệm như thống đốc, nhân viên bộ, quan chức cơ quan ngành tài chính.

Trong một đoạn băng khác, ông Denys Yermak tiếp tục trao đổi với cộng sự của ông ta, về một cuộc gặp gỡ với những người giấu tên - vốn là những người muốn được bổ nhiệm vào các vị trí trong chính phủ và quản lý cấp cao trong các công ty nhà nước.

Người công bố các đoạn băng - ông Leros, nghị sỹ, thành viên đảng Nhân dân của Tổng thống Volodymyr Zelensky - cho biết ông đã nhận được chúng từ một nguồn bí mật. Ông chỉ công bố một số đoạn băng ngắn liên quan đến ông Denys trên facebook hôm 30/3, nhưng ông nói hiện có các đoạn băng dài hơn 30 giờ về các cuộc gặp của ông Denys.

Cùng lúc, ông Leros cũng đã chuyển tất cả các bản ghi được cho các nhà báo của nhóm phóng viên điều tra Scheme của Radio Free Europe. Trong tất cả các cuộn băng mà nhóm phóng viên điều tra Scheme, đáng chú ý có một đoạn băng ghi cảnh cộng sự của ông Denys Yermak đã thảo luận về việc chuyển tiền dùng để “mua” các vị trí quan chức.

“Tôi còn một đoạn băng khác cho thấy giá cho vị trí Thống đốc bang Ternopil Oblast là 2 đến 3 triệu USD. Chưa hết, ông Shumsky và Denys Yermak còn nói về việc giúp một Cty Iran giành được đấu thầu xây dựng ở Ukraine. Họ đã bàn đến một số tiền rất lớn đến 50 triệu USD. Denys Yermak sẽ đảm bảo chiến thắng của họ trong đấu thầu”- Nghị sỹ Leros nói với Hãng tin tức Novoe Vremya trong cuộc phỏng vấn mới đây.

“Đòn thù chính trị”?

Ngay sau khi đoạn băng được công bố và chuyển cho báo chí đã gây chấn động dư luận Ukraine. Trong khi “hai nhân vật chính” trong các đoạn băng là ông Denys Yermak và cộng sự Serhiy Shumsky chưa lên tiếng chính thức thì Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine Andriy Yermak đã ngay lập tức “phản pháo”. Ông Andriy không bác bỏ tính xác thực của các đoạn băng cũng như không đưa ra nhận xét trực tiếp nào về hành động của em trai mình mà dựa vào các nhà điều tra.

Tờ Kyiv Post của Ukraine cho biết ngày 30/3, vị Chánh Văn phòng Tổng thống đã nộp đơn kiện chính thức lên Cơ quan An ninh và Cục Điều tra nhà nước. Cục Điều tra đã mở vụ kiện chống lại Leros ngay ngày hôm sau với cáo buộc nghị sĩ này đã vi phạm 4 luật: Tiết lộ bí mật nhà nước, lừa đảo, cản trở công việc của một quan chức chính phủ và lạm quyền.

Trong cuộc họp báo hôm 31/3, ông Andriy nhấn mạnh: “Tôi tin rằng ông ta (tức Leros) là một công cụ được sử dụng bởi những kẻ chiến đấu không chỉ chống lại tôi mà còn chống lại chính quyền Ukraine, và cả Tổng thống”- ông Andriy nói.

Ông Andriy cũng nói rằng, rạn nứt giữa ông và ông Leros bắt đầu khi ông ngăn chặn việc bổ nhiệm vị trí Thứ trưởng trong Nội các nước này đối với ông Ilya Sahaydak - một nghị sĩ của Hội đồng thành phố Kyiv và là một người bạn của ông Leros.

“Tôi muốn điều tra kỹ lưỡng về hoàn cảnh tạo ra những đoạn băng này, cũng như ai đã yêu cầu thực hiện những đoạn băng đó”- ông Andriy viết trên facebook.

Mặt khác, theo vị Chánh Văn phòng, “các đoạn băng là đòn thù sau khi ông Andriy nhằm phá vỡ chính quyền vào ngày mà Quốc hội tổ chức một cuộc bỏ phiếu quan trọng về việc dỡ bỏ lệnh cấm bán đất nông nghiệp”.

Truyền thông và các nhà báo điều tra nước này cho rằng lời buộc tội công khai của ông Andriy và các cuộc điều tra nhằm vào ông Leros bị thúc đẩy bởi yếu tố chính trị. Hai cơ quan điều tra ông Leros là Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) và Cục Điều tra nhà nước, thực tế là thuộc kiểm soát và điều hành của Tổng thống Zelensky.

Dù cả SBU và Cục Điều tra nhà nước đều khẳng định sẽ không có một áp lực nào trong việc điều tra nhưng không mấy người tin người đứng đầu SBU trong nhiều năm liền là bạn thân và được đích thân Tổng thống Zelensky bổ nhiệm.

Tuy nhiên, một điều có vẻ đáng mừng với nghị sỹ Leros là dựa trên các cuộn băng, Văn phòng Công tố viên chống tham nhũng đặc biệt của Ukraine cũng đã mở cuộc điều tra các đoạn băng, xem xét tội danh tham nhũng của ông Denys. Một “làn sóng ngầm” đang hiện hữu trên chính trường Ukraine vốn bất ổn nhiều năm qua.