Iran bác bỏ đề xuất đàm phán của Mỹ, Trung Đông căng thẳng

Tổng thống Iran Hassan Rouhani. Nguồn: Reuters.

Bác bỏ đề xuất đàm phán

Tổng thống Mỹ Donald Trump trước đó thúc giục giới lãnh đạo Iran đàm phán với ông về việc từ bỏ chương trình hạt nhân của nước này và thêm rằng, ông không loại trừ khả năng xảy ra một cuộc xung đột vũ trang. Ông Trump đưa ra đề xuất trên trong bối cảnh Mỹ tăng cường sức ép về mặt kinh tế và chính trị nhằm vào Iran.

Trong tháng này, Mỹ dự kiến sẽ chính thức cắt giảm về 0 lượng dầu nhập khẩu từ Iran, cùng lúc tăng cường sự hiện diện của hải quân, không quân Mỹ ở khu vực Vùng Vịnh. Wasshington cũng phê chuẩn việc triển khai thêm nhiều tên lửa Patriot ở khu vực Trung Đông - giới chức Mỹ hôm 10/5 cho hay.

“Ngày hôm nay, chúng ta không thể nói liệu điều kiện hiện nay tốt hơn hay tồi tệ hơn thời kỳ chiến tranh (1980-1988), nhưng trong lúc xảy ra chiến tranh ít ra chúng ta không có vấn đề với ngân hàng, doanh thu từ dầu mỏ hay xuất nhập khẩu”- Hãng thông tấn nhà nước Iran IRNA dẫn lời Tổng thống Rouhani nói.

“Sức ép đến từ kẻ thù của chúng ta là một cuộc chiến chưa từng có tiền lệ trong lịch sử cuộc cách mạng Hồi giáo… nhưng tôi không tuyệt vọng, mà hy vọng vào tương lai, tôi tin rằng chúng ta có thể gỡ bỏ tình trạng khó khăn hiện nay bằng sự đoàn kết”- ông Rouhani nói thêm.

Các chính trị gia có tư tưởng cứng rắn đã chỉ trích ông Rouhani, sau khi Tổng thống Trump rút Mỹ khỏi Thỏa thuận hạt nhân ký năm 2015 - một thỏa thuận mà ông Rouhani ủng hộ - đồng thời áp đặt trở lại các đòn trừng phạt trong năm ngoái. Tổng thống Rouhani cũng chịu tổn thất khi bị một số đồng minh trung lập trước kia tẩy chay.

Trong hôm thứ Bảy tuần trước, một tòa án của Iran ra chỉ thị đóng cửa tuần báo Seda sau khi ấn phẩm này đăng tải bài viết có cảnh báo về khả năng xảy ra chiến tranh giữa Iran và Mỹ. Giới chính trị gia cứng rắn ở Iran đã chỉ trích kịch liệt tờ báo này, cho rằng cảnh báo về khả năng chiến tranh không khác gì cổ xúy cho đề xuất đàm phán của Mỹ.

Khả năng xung đột vũ trang

Hôm cuối tuần qua, phía Iran đã chính thức lên tiếng chỉ trích việc Mỹ tăng cường hiện diện ở khu vực Vùng Vịnh như “cuộc chiến tâm lý” nhằm đe dọa nước này. Mỹ đã “khởi động một cuộc chiến tâm lý trong khu vực”- Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) nói trong một tuyên bố hôm cuối tuần qua.

Theo IRGC, quân đội Mỹ đã triển khai thêm lực lượng, bao gồm 1 hàng không mẫu hạm và các máy bay ném bom B-52 tới Trung Đông để đối phó với cái mà chính quyền Trump gọi là “dấu hiệu rõ ràng” về mối đe dọa từ Iran.

”Tướng Hossein Salami, trong lúc thông báo về tình hình trong khu vực, đã đưa ra phân tích rằng phía Mỹ đã bắt đầu một cuộc chiến tâm lý”- một phát ngôn viên của Quốc hội Iran, ông Behrouz Nemati, cho hay.

Cũng trong cuối tuần qua, một vị Bộ trưởng trong Nội các của Israel lên tiếng cảnh báo về khả năng Iran tấn công trực tiếp hoặc gián tiếp nhằm vào họ, trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Tehran và Washington.

Chính phủ của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu - hiện đang ủng hộ chính sách gây sức ép với Iran của ông Trump - từ trước đến nay vốn giữ im lặng trước các diễn biến căng thẳng. Tuy nhiên, Bộ trưởng Năng lượng Yuval Steinitz cho rằng, ở Vùng Vịnh, “mọi việc đang nóng dần”.

“Nếu có một dạng xung đột xảy ra giữa Iran và Mỹ, giữa Iran và các nước láng giềng, tôi không loại trừ khả năng rằng Iran sẽ kích hoạt các tổ chức Hezbollah và Jihad ở Dải Gaza, thậm chí họ có thể phóng tên lửa từ Iran sang lãnh thổ Israel”- ông Steiniz phát biểu trên kênh truyền hình Ynet của Israel.

Được biết, Hezbollah và Jiah là các nhóm vũ trang được Iran hậu thuẫn hoạt động ở khu vực biên giới Israel. Trong khi Hezbollah hoạt động ở Syria cũng như Lebanon, thì Jihad hoạt động trên các vùng lãnh thổ của người Palestine.

Phía quân đội Israel không đưa ra bình luận nào trước câu hỏi rằng liệu họ có bước chuẩn bị cho khả năng xảy ra xung đột giữa Iran và Mỹ hay không. Tính đến thời điểm này, Israel thường xuyên đụng độ với các lực lượng Iran hậu thuẫn ở Syria, hay với Hezbollah ở Lebanon và các nhóm vũ trang người Palestine. Tuy nhiên, Israel chưa từng bị kéo vào một cuộc chiến thực sự với Iran.