Tổng thống Zimbabwe bị buộc từ chức, chấm dứt 37 năm cầm quyền

Bị buộc từ chức

Một cuộc họp bất thường của Ủy ban trung ương đảng cầm quyền đã tổ chức vào khoảng 10h30 sáng ngày 19/11 (giờ địa phương) để ra quyết định cuối cùng về việc sa thải vị Tổng thống 93 tuổi này, chỉ 4 ngày sau khi quân đội Zimbabwe chiếm quyền lực trong chiến dịch mà họ gọi là nhằm vào “những kẻ tội phạm” thân cận với ông Mugabe.

Cùng ngày, kênh truyền hình nhà nước Zimbabwe cho hay Tổng thống Mugabe sẽ gặp gỡ với các tướng lĩnh quân đội, theo một nhà trung gian hòa giải giữa hai bên.

Trước đó, trong hôm thứ Bảy, hàng trăm nghìn người dân đã đổ ra các tuyến phố tại thủ đô Harare, hát hò, nhảy múa và ôm lấy các binh sỹ để ăn mừng việc chấm dứt thời kỳ cầm quyền của ông Mugabe đã được dự báo trước.

Ủy ban trung ương đảng cầm quyền Zanu-PF cũng được dự kiến sẽ tái bổ nhiệm lại cựu Phó Tổng thống Emmerson Mnangagwa, phục hồi lại sự nghiệp chính trị của vị cựu giám đốc an ninh có biệt danh “Cá sấu”. Ông Mnangagwa trước đó bị Tổng thống Mugabe sa thải, sự việc được coi là nguyên nhân khiến quân đội can thiệp.

Vợ của ông Robert Mugabe là bà Grace, sẽ bị sa thải khỏi chức vụ người đứng đầu Liên đoàn Phụ nữ của đảng Zanu-PF; Reuters dẫn một số nguồn tin cho hay, bãi bỏ sự nghiệp chính trị của người phụ nữ 52 tuổi mà mới chỉ cách đây 1 tuần lễ còn đang trên đường trở thành Tổng thống tương lai của đất nước Zimbabwe.

Một lãnh đạo phe đối lập trước đó đã kêu gọi ông Mugabe từ chức, nói rằng sự ra đi của ông sẽ là phù hợp cho lợi ích của người dân Zimbabwe.

Ông Mugabe khẳng định ông vẫn là nguyên thủ quốc gia hợp pháp của Zimbabwe và yêu cầu được miễn truy tố nếu rời bỏ cương vị hiện nay.

Sự sụp đổ bất ngờ của Tổng thống Mugabe cùng vợ được dự kiến sẽ gây chấn động trên toàn khu vực châu Phi, nơi mà một số vị lãnh đạo có thời gian cầm quyền lâu dài- như Tổng thống Uganda Yoweri Museveni, Tổng thống Cộng hòa Congo Joseph Kabila - đang phải đối mặt với sức ép phải từ chức ngày càng gia tăng.

Sự ủng hộ biến mất

Rất nhiều người đàn ông, phụ nữ và cả trẻ em ở thủ đô Harare của Zimbabwe đã đổ ra đường, đi bộ cùng xe thiết giáp và những binh sỹ tuần tra để thể hiện sự ủng hộ việc chấm dứt thời kỳ cầm quyền của ông Mugabe.

Hiện đang chịu quản thúc của phía quân đội tại khu phức hợp sang trọng có tên gọi “Mái xanh”, ông Mugabe đã bác bỏ tất cả những lời kêu gọi từ chức, dù rằng đang phải chứng kiến sự ủng hộ từ đảng của ông, các cơ quan an ninh và người dân dần biến mất.

Cháu trai của ông Mugabe là Patrick Zhuwao, nói với Hãng tin Reuters rằng vị lãnh đạo lớn tuổi này cùng vợ của ông đã “sẵn sàng chết vì những điều đúng đắn” thay vì từ chức để hợp pháp hóa cái mà ông cho là “một cuộc đảo chính” do quân đội thực hiện.

Nhưng trên các tuyến đường phố ở thủ đô Harare, dường như chỉ có ít người quan tâm đến những điều mà ông Mugabe nói, khi mà họ đang ăn mừng ngày mà họ gọi là “ngày giải phóng lần thứ hai” kể từ sau khi được giải phóng khỏi đế quốc Anh. Nhiều người còn bày tỏ về khao khát đổi mới chính trị và kinh tế sau gần 2 thập kỷ đất nước chìm trong suy thoái và khó khăn.

“Đây là những giọt nước mắt hạnh phúc”- Frank Mutsindikwa, 34 tuổi, đang cầm một lá cờ Zimbabwe, nói với Reuters và thêm rằng: “Tôi đã chờ đợi suốt cả cuộc đời mình để chứng kiến ngày này. Cuối cùng chúng tôi đã tự do”.

Đám đông người tuần hành ở thủ đô Harare tính đến thời điểm này vẫn đang hoan nghênh sự can thiệp của phía quân đội, ủng hộ quá trình chuyển giao quyền lực mà quân đội đang thực hiện. Điều này được cho là sẽ tránh được những sự kiện bất ổn có thể xảy ra, thường thấy sau các cuộc đảo chính.

Mỹ, một quốc gia từ lâu đã có quan điểm chỉ trích mạnh mẽ Chính phủ của Tổng thống Mugabe, cho hay họ kỳ vọng được chứng kiến một “kỷ nguyên mới” ở Zimbabwe, trong khi Tổng thống Ian Khama của nước láng giềng Botswanan nói rằng ông Mugabe không hề nhận được sự ủng hộ về mặt ngoại giao trong khu vực và nên từ chức ngay lập tức.