Trồng tỏi trên đảo Lý Sơn

Trồng tỏi cho giá trị kinh tế cao.

Ông Nguyễn Viết Vy - Bí thư huyện ủy Lý Sơn cho biết, hiện nay, trong nhiều loại tỏi có mặt trên thị trường thì tỏi Lý Sơn được xem là đặc sản quý hiếm. Tỏi ở đây có mùi thơm, vị cay nhưng vẫn dịu ngọt, kích thước nhỏ, củ tròn trịa. Không những thế, hàm lượng tinh dầu có trong tỏi Lý Sơn khá cao nên chẳng những được người tiêu dùng ưa chuộng dùng làm gia vị chế biến thực phẩm mà còn là nguồn dược liệu vô cùng quý giá chữa được nhiều bệnh, nhất là tiêu hóa và tim mạch.

Bí thư, Chủ tịch xã An Hải, ông Ngô Đình Mẫn cho biết, riêng xã An Hải có 2.534 hộ thì có tới gần 2.400 hộ trồng tỏi trên tổng diện tích 171,5 ha. Trung bình mỗi hộ dân chỉ có từ 100 – 500 m2 để trồng tỏi.

Để làm được những củ tỏi với hương vị “tỏi Lý Sơn”, người dân trên đất đảo phải mất rất nhiều công sức, mồ hôi để cải tạo đất đồi núi thành những thửa ruộng nhỏ, bằng phẳng như những chân ruộng bậc thang lớn như bây giờ. Bên cạnh đó, một khó khăn không nhỏ nữa là công đoạn làm đất.

Ở Lý Sơn, cứ sau vài vụ tỏi, thậm chí là sau mỗi vụ, người dân lại phải thay đất và cát. Dưới trời nắng gắt, những người nông dân miệt mài san nền ruộng, dùng đầm nện đất phẳng lì sau đó rải một vài lớp đất mầu trộn mùn (thường là đất đỏ bazan đào trên núi) và cuối cùng là lớp cát trắng khai thác ngoài biển Lý Sơn. Đây cũng là chất đất làm cho hành và tỏi ở Lý Sơn có hương vị đặc biệt mà không nơi đâu có được.

Huyện Lý Sơn hiện sản xuất gần 330 ha tỏi, với sản lượng thu hoạch trung bình từ 8 -10 tấn/ha. Tổng sản lượng thu hoạch cả huyện ước đạt từ 2.000 - 2.500 tấn tỏi/vụ. Thường thì tỏi Lý Sơn được trồng vào mùa Xuân và được thu hoạch vào đầu tháng 3 Âm lịch. Sau đó người dân phơi khô rồi cho vào các bịch lưới có khối lượng 0,5 kg hoặc 1 kg để dễ vận chuyển đi xa, bán cho khách du lịch cũng như tăng tính thẩm mỹ cho sản phẩm.

Theo anh Nguyễn Văn Định - Phó Chủ tịch Hiệp hội kinh doanh, chế biến hành tỏi Lý Sơn, trước đây tỏi Lý Sơn chưa được mọi người biết đến, nghề trồng tỏi ở đất đảo thường bị lỗ vì giá rất thấp nhưng người dân vẫn trồng. Thời gian gần đây, khi thương hiệu tỏi Lý Sơn được nhiều người biết đến, giá trị của loại cây này được nâng cao. Theo thời gian, trồng tỏi trên đảo Lý Sơn trở thành nghề chính và là nguồn thu nhập chủ yếu của người dân trên đảo. Nhiều hộ nông dân thoát nghèo, nhanh chóng làm giàu nhờ cây tỏi.

“Ở Lý Sơn còn có tỏi cô đơn, đây được xem là món quà của ông trời khi tỏi bị mất mùa. Vào những lúc đó, những củ tỏi còn sót lại trên ruộng thường là loại tỏi một nhánh (cây tỏi chỉ có một củ duy nhất) mà dân địa phương gọi là “tỏi cô đơn”.

Đây là loại tỏi rất giàu chất dinh dưỡng, dùng làm tỏi đen để chữa bệnh, có giá trị gấp 10 lần loại tỏi bình thường. Nếu giá 1 kg tỏi thường là 70 nghìn đồng thì giá tỏi cô đơn là 700 nghìn đồng, thậm chí có lúc lên tới 1,3 – 1,5 triệu đồng/kg. Tỏi một nhánh này rất có giá trị, người ta thường mua về trị bệnh thấp khớp, tim mạch… Tỏi một nhánh này rất hiếm và khó tìm. Có khi thu hoạch trên cả cánh đồng chỉ kiếm được vài củ”- anh Nguyễn Văn Định cho biết.

Trong những năm qua, dù còn nhiều khó khăn trong sản xuất do điều kiện tự nhiên, thiếu đất, cát sản xuất, giá cả biến động nhưng việc trồng tỏi vẫn được đảm bảo và có chiều hướng phát triển tích cực.