Tương lai Afghanistan vẫn bất định sau bầu cử

Cử tri bỏ phiếu trong ngày bầu cử ở Afghanistan. (Nguồn: Reuters).

Kết quả sơ bộ sẽ công bố sau ngày 17/10 và kết quả chính thức sẽ được công bố vào ngày 7/11. Nếu không có ứng cử viên nào được 51% phiếu bầu, vòng bầu cử thứ 2 giữa hai ứng cử viên đạt được nhiều phiếu nhất sẽ được tổ chức. Cuộc bầu cử Tổng thống tại Afghanistan đã phải kéo dài thêm 2 giờ do nhiều điểm bỏ phiếu không thể mở cửa đúng giờ.

Một nhân viên tại trạm bỏ phiếu nói với Hãng AFP: “Chúng tôi đã thu thập các lá phiếu một cách hợp lệ, không vi phạm. Chúng tôi sẽ gửi những lá phiếu này cho Uỷ ban Bầu cử độc lập Afghanistan (IEC)”.

Các quan chức của Ủy ban bầu cử độc lập Afghanistan hiện chưa công bố chi tiết về việc bỏ phiếu nhưng các nhà phân tích ước tính tỉ lệ đi bỏ phiếu thấp do người dân lo ngại bạo lực.

Tham gia tranh cử lần này ban đầu có 18 ứng cử viên, song tới gần thời điểm quyết định, đã có 3 nhân vật xin rút lui. Tuy nhiên, do thời gian quá gấp gáp, Ủy ban Bầu cử Afghanistan đã không kịp thay đổi và vẫn giữ nguyên tên của 18 ứng viên trên lá phiếu.

Mặc dù có nhiều ứng cử viên tham gia cuộc đua nhưng theo thăm dò dư luận, cuộc bầu cử Tổng thống lần thứ tư kể từ khi chính quyền Taliban sụp đổ năm 2001 tại Afghanistan vẫn là trận tái đấu giữa Tổng thống đương nhiệm Ashraf Ghani và quan chức điều hành cấp cao chính quyền Afghanistan Abdullah Abdullah. Cả hai nhân vật này đều công bố cương lĩnh tranh cử với nội dung thúc đẩy đoàn kết dân tộc và chấm dứt nội chiến. Thế nhưng, những gì đang diễn ra lại cho thấy triển vọng ngược lại.

5 năm trước, ông Ghani đã có chiến thắng được cho là thiếu thuyết phục trước đối thủ Abdullah khi vướng vào bê bối gian lận phiếu bầu. Sau bầu cử, cả hai bị cuốn vào cuộc tranh giành quyền lực chính trị ác liệt, buộc Ngoại trưởng Mỹ lúc bấy giờ là ông John Kerry phải làm trung gian hòa giải để lập ra Chính phủ chia sẻ quyền lực hiện tại.

Trong cuộc bỏ phiếu lần này, kịch bản cũ đang có nguy cơ lặp lại khi càng gần thời điểm bầu cử, căng thẳng giữa hai ứng cử viên sáng giá càng gia tăng. Ông Abdullah nhiều lần cáo buộc Tổng thống A.Ghani lợi dụng quyền lực và tiền để mua phiếu bầu, thao túng kết quả bầu cử cho dù người đứng đầu quốc gia Nam Á liên tục bác bỏ mọi cáo buộc.

Theo thông báo của Ủy ban Bầu cử Afghanistan, để chiến thắng trong vòng 1, ứng cử viên sẽ phải là người đứng đầu cuộc đua với số phiếu vượt qua 50% tổng số phiếu bầu. Kết quả sơ bộ vòng 1 sẽ được công bố vào ngày 17/10 và kết quả chính thức sẽ được đưa ra ngày 7/11. Nếu không có nhân vật nào đạt được điều kiện trên, 2 ứng cử viên có số phiếu cao nhất sẽ bước vào vòng bầu cử thứ 2, dự kiến được tổ chức ngày 23/11.

Tương lai bất định

Tuy nhiên, nhiều nhận định cho rằng, dù ông Ghani hay ông Abdullah đắc cử thì tương lai của Afghanistan vẫn không có gì chắc chắn. Trong chiến dịch tranh cử, cả hai người đều chưa đưa ra được kế hoạch chi tiết nhằm thúc đẩy tiến trình hòa bình, phát triển kinh tế đất nước. Điều này cho thấy hai ứng viên hàng đầu đang lúng túng trong việc hoạch định chương trình hành động cụ thể để giải quyết vấn đề lớn nhất của đất nước, đó là cuộc xung đột với Taliban.

Sau sự kiện khủng bố ngày 11/9/2001 tại Mỹ, Washington đã xác định Taliban là một tổ chức khủng bố và coi đây là đối tượng tấn công trọng điểm. Lực lượng này cũng thường xuyên thực hiện các vụ bạo lực đẫm máu nhằm vào quân đội Mỹ và Chính phủ Afghanistan. Sau 18 năm Mỹ tham chiến nay chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã quyết định khởi động đối thoại trực tiếp với Taliban. Tuy nhiên, mới đây, ông chủ Nhà Trắng đã hủy bỏ đàm phán với lý do Taliban vẫn tiếp tục các vụ tấn công nhằm vào quân đội Mỹ.

Trong khi đó, Taliban đã chính thức lên án cuộc bầu cử ngày 28/9 là không hợp pháp vì các lực lượng nước ngoài vẫn đang hiện diện tại Afghanistan. Ngay trong ngày bầu cử, một vụ nổ đã xảy ra gần một điểm bỏ phiếu tại thành phố Kandahar làm 15 người bị thương.

Trong tình cảnh bạo lực bao trùm, mâu thuẫn nội bộ chưa thể hóa giải thì tương lai của Afghanistan vẫn còn mù mịt. Vì vậy, dù ai ngồi vào chiếc ghế Tổng thống, ưu tiên hàng đầu phải là thúc đẩy đoàn kết dân tộc, tìm kiếm thỏa thuận để vãn hồi hòa bình sau 18 năm xung đột.