Tuyên án với người chết

Hải Phong 05/04/2016 10:40

Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao vừa ra Quyết định Giám đốc thẩm hủy hai bản án sơ thẩm và phúc thẩm trong vụ tranh chấp đòi nhà đất giữa một Việt kiều Mỹ (đã chết năm 2011) với gia đình một người dân trú tại huyện Diên Khánh, Khánh Hòa. Lý do hủy án của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao là 2 cấp sơ thẩm và phúc thẩm đã vi phạm nghiêm trọng trình tự và thủ tục tố tụng.

Cụ thể, năm 2006, bà Việt kiều Mỹ khởi kiện vợ chồng ông T. ra TAND tỉnh Khánh Hòa để đòi lại một nửa nhà, đất ở thị trấn Diên Khánh, vì khi xuất cảnh chỉ nhờ vợ chồng ông T trông hộ nhà, đất. Tháng 9/2009, TAND tỉnh Khánh Hòa xử sơ thẩm lần đầu, chấp nhận một phần đơn khởi kiện, nhưng yêu cầu bà phải trả cho vợ chồng ông T một nửa giá trị nhà, đất.

Không đồng ý với bản án sơ thẩm của TAND tỉnh Khánh Hòa, vợ chồng ông T làm đơn kháng cáo. Tháng 6/2010, Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại Đà Nẵng (nay là Tòa án Cấp cao tại Đà Nẵng) đã hủy bản án sơ thẩm vì vi phạm tố tụng nghiêm trọng: Trong HĐXX có hội thẩm cùng lúc tham gia xét xử hai vụ án khác nhau. Sau đó 4 tháng, TAND tỉnh Khánh Hòa xử sơ thẩm lần hai, chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Việt kiều Mỹ, nhưng có nghĩa vụ thanh toán cho vợ chồng ông T các khoản tiền kiến tạo thêm trong thời gian qua.

Vợ chồng ông T tiếp tục kháng cáo. Khi xét xử phúc thẩm lần hai do bà Việt kiều Mỹ chết nên Tòa Phúc thẩm đã đưa những người thừa kế quyền và nghĩa vụ tố tụng của bà vào tham gia vụ án. Song, thay vì sửa một phần bản án sơ thẩm (do nguyên đơn đã chết và đã có người thừa kế thay thế trong quá trình tố tụng) thì Tòa Phúc thẩm lại tuyên “y án” sơ thẩm.

Xét thấy các cấp sơ thẩm và phúc thẩm đã vi phạm tố tụng nghiêm trọng, tháng 10/2014, Chánh án TAND Tối cao kháng nghị giám đốc thẩm. Trong Quyết định Giám đốc thẩm, Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao đã chỉ ra vi phạm của các cấp tòa sơ thẩm và phúc thẩm. Hội đồng Thẩm phán cho rằng, bà Việt kiều Mỹ đã chết trước khi xét xử phúc thẩm và đã có những người thừa kế hợp pháp tham gia vụ án, nhưng vẫn giữ nguyên bản án sơ thẩm là buộc một người đã chết phải thực hiện nghĩa vụ.

Chưa hết, bà Việt kiều Mỹ khởi kiện yêu cầu vợ chồng ông T trả lại nhà, đất mà vợ chồng bà tạm giao vào khoảng năm 1988-1989. Trong khi đó, vợ chồng ông T lại cho rằng họ đã được cho đứt nhà, đất và đã được sang tên trước bạ có quyền sở hữu nhà và sử dụng đất nên không đồng ý trả. Vì vậy, quan hệ pháp luật trong vụ án là tranh chấp quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, chứ không phải là đòi tài sản.

Đồng thời, đây là giao dịch được xác lập trước ngày 1/7/1991, có người Việt Nam định cư ở nước ngoài tham gia, song hai cấp tòa sơ thẩm và phúc thẩm đã không áp dụng Nghị quyết 1037/2006 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (quy định giao dịch dân sự về nhà ở được xác lập trước ngày 1/7/1991, có người Việt Nam định cư ở nước ngoài tham gia) để giải quyết vụ án là chưa đúng.

Trong bối cảnh đẩy mạnh cải cách tư pháp như hiện nay thì việc giải quyết tái thẩm, giám đốc thẩm là hết sức bình thường. Song, việc cả 2 cấp tòa sơ thẩm và phúc thẩm xử đến 2 lần vẫn vi phạm tố tụng khiến dư luận không khỏi băn khoăn về chất lượng xét xử của một số cấp tòa án ở địa phương. Cũng may là số lượng những vụ án kiểu như trên chỉ là số ít, chứ không gánh nặng đè vai Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao là không nhỏ.

(0) Bình luận
Nổi bật
    Tin mới nhất
    Tuyên án với người chết

    POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO