Tỷ lệ thất nghiệp ở Mỹ: Cao nhất kể từ năm 1948

Một nhân viên Trung tâm việc làm ở Pearl, bang Mississippi (Mỹ) với đơn đăng ký nhận trợ cấp thất nghiệp. Ảnh: AP.

Bản báo cáo hàng tháng được Bộ Lao động Mỹ công bố ngày 5/6 đã đưa ra con số đáng lo ngại, càng khiến cho các nhà quan sát tin rằng nền kinh tế Mỹ có thể phải mất vài năm để phục hồi; tuy rằng thất nghiệp tháng 5 đã giảm đáng kể trong nửa cuối tháng khi các doanh nghiệp mở cửa trở lại.

“Tin tốt là chúng ta có thể đã đi đến đáy (cuộc khủng hoảng)”- Sung Won Sohn, chuyên gia về tài chính và kinh tế thuộc ĐH Loyola Marymount, Los Angeles, nhận định - “Nhưng đà phục hồi sẽ rất chậm. Nó có thể mất nhiều năm, có thể là một thập kỷ để nền kinh tế trở lại vị trí như thời điểm cuối năm ngoái”.

Báo cáo về tỷ lệ thất nghiệp đi cùng với 2 bản nghiên cứu khác. Theo một bản khảo sát ý kiến các chuyên gia kinh tế do Reuters thực hiện, tỷ lệ thất nghiệp ở Mỹ đã tăng lên 19,8% trong tháng 5, từ mức 14,7% trong tháng 4 - đây là mức cao nhất tính từ năm 1948. Số lượng công việc được trả lương giảm thêm tới 8 triệu, nâng tổng số công việc bị giảm ở Mỹ lên 29,4 triệu, tính từ tháng 3 năm nay.

Các nhà kinh tế học hiện đang đưa ra nhiều ý kiến trái ngược về Chương trình Bảo vệ trả lương (PPP), về tính hiệu quả của nó. PPP, một phần trong gói cứu trợ tài chính lịch sử trị giá gần 3 nghìn tỷ USD của Mỹ, tạo khoản vay cho các doanh nghiệp để họ có tiền trả lương cho nhân viên.

Cơ quan thống kê thuộc Bộ Lao động Mỹ, bên phụ trách bản báo cáo mới, nói rằng sự tính toán sai lệch trong tháng 4 đã khiến tỷ lệ thất nghiệp thấp hơn so với thực tế. Một số lượng lớn người dân đã tự nhận họ là “có việc làm tạm thời” thay vì “thất nghiệp tạm thời”.

Nếu không có sự tính toán sai lệch, tỷ lệ thất nghiệp thực tế ở Mỹ trong tháng 4 năm nay là 19%. Một số nhà kinh tế học kỳ vọng BLS sẽ sửa chữa sai lầm này trong tháng 5. Theo Reuters, tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ trong tháng 5 hiện đang ở mức 27%, vượt qua mức 25% mà người ta từng chứng kiến trong cuộc Đại suy thoái những năm 1930.

Trên thực tế, vấn đề thất nghiệp trên thị trường lao động Mỹ đã gây ra rủi ro lớn đối với Tổng thống Donald Trump, người đang vận động tranh cử để tìm kiếm nhiệm kỳ thứ hai. Chính quyền của ông Trump cũng từng hứng nhiều chỉ trích do cách ứng phó với đại dịch Covid-19. Mặc dù nhiều nhà kinh tế học kỳ vọng rằng tỷ lệ thất nghiệp có thể đạt đỉnh trong tháng 5, nhưng con số dự báo vẫn là 10% vào thời điểm người dân Mỹ đi bầu cử vào ngày 3/11.

Trong cuộc thăm dò mà Reuters thực hiện trong tháng 4, có ít nhất 18,1 triệu trong tổng số 23,1 triệu người thất nghiệp nói rằng họ phải nghỉ việc tạm thời, và thêm rằng họ kỳ vọng sẽ trở lại công việc trong vòng 6 tháng tới. Khoảng 2,6 triệu người tin rằng họ vĩnh viễn mất việc.

“Điều tạo nên sự khác biệt đáng chú ý này là, nhiều người vẫn tin tưởng rằng một khi nền kinh tế mở cửa trở lại, tất cả họ sẽ lấy lại được công việc của mình”- Steven Blitz, trưởng kinh tế học tại Hãng phân tích TS Lombard ở New York, nói.

Giới kinh tế học cũng nói rằng, quan niệm của nhiều người lao động cho rằng tình trạng thất nghiệp của họ chỉ là tạm thời, là một trong những nguyên nhân giúp cho thị trường chứng khoán của Mỹ vực dậy nhanh chóng từ mức thấp trong lúc đại dịch hoành hành.

Liên quan tới vấn đề tiền lương của người lao động Mỹ, do sức tàn phá của các công việc có mức lương thấp, nên nhiều chuyên gia kỳ vọng rằng mức lương trung bình ở Mỹ sẽ tiếp tục tăng trong 2 tháng liên tiếp, trong đó mức thu nhập trung bình theo giờ có thể tăng 1,0% trong tháng 5.