Vá ‘lỗ hổng’ quyền tác giả âm nhạc

Hàng loạt tác phẩm bị “đánh gậy bản quyền” oan

Tại buổi làm việc, theo thông tin từ VCPMC và một số nhạc sĩ bị “đánh gậy bản quyền” oan thì ngoài vụ việc ca khúc “Giấc mơ trưa” của nhạc sĩ Giáng Son còn có 76 CD, tương ứng với 865 tác phẩm do Hội Nhạc sĩ Việt Nam đầu tư sản xuất cũng bị BH Media sử dụng để xác nhận chủ sở hữu bản quyền trên YouTube. Trong khi đó, quyền tác giả 100% thuộc về các tác giả thành viên Hội Nhạc sĩ, quyền liên quan 100% thuộc về Hội Nhạc sĩ Việt Nam - đơn vị chủ đầu tư thuê ca sĩ, nhạc sĩ hòa âm phối khí và ký hợp đồng với Nhà xuất bản âm nhạc là Dihavina để thu âm, in xuất bản đĩa CD.

Ngoài ra, theo chia sẻ của nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến, 2 album “Giọt sương bay lên” (9 tác phẩm) và “Ngồi trên vách nắng” (12 tác phẩm) quyền tác giả và quyền sản xuất thuộc về tác giả. Tuy nhiên, khi tác giả muốn đăng tải video liveshow “Tiền duyên” (có hai tác phẩm “Giấc mơ dai dẳng” và “Giọt sương bay lên” do chính nhạc sĩ sáng tác và sản xuất) lên mạng lại không đăng tải được vì bị BH Media xác nhận chủ sở hữu bản quyền.

VCPMC cũng thông tin, nhạc sĩ Ngọc Khuê đã có kiến nghị về việc tác giả tự sáng tác và đầu tư sản xuất hoặc được Hội Nhạc sĩ Việt Nam đầu tư sản xuất album “Hạt nắng hạt mưa” và thuê Dihavina thu âm nhưng bị BH Media xác nhận chủ sở hữu bản quyền khi đưa lên chính kênh YouTube của mình.

Bên cạnh đó, VCPMC đã nhận được đơn kiến nghị của tác giả Ngô Tự Lập (nhóm trưởng nhóm M6), đại diện cho các thành viên trong nhóm báo cáo về tình trạng bị BH Media phản ánh các tác phẩm của chính nhóm mình sáng tác và sản xuất. Nhóm M6 gồm các thành viên Giáng Son, Ngô Tự Lập, Nguyễn Vĩnh Tiến, Nguyễn Lê Tâm, Nguyễn Thắng, Trần Đức Minh đã cùng nhau sáng tác và đầu tư sản xuất 3 CD “Hà Nội M6 phố phường”, “Những đường bay”, “Đêm nhiệt đới” và thuê Hồ Gươm Audio Video phát hành. Nhưng khi các thành viên đưa các video đó lên kênh YouTube của mình thì bị BH Media thay mặt Hồ Gươm Audio Video nhận là chủ sở hữu bản quyền.

Về vấn đề này, nhạc sĩ Đinh Trung Cẩn, Tổng Giám đốc VCPMC cho biết, sẽ tiến hành xử lý hành vi xâm phạm này theo đúng quy định của pháp luật và quy trình xử lý vi phạm của VCPMC. Nếu cần thiết sẽ khởi kiện để đòi lại quyền lợi cho các nhạc sĩ và Hội Nhạc sĩ Việt Nam. Về trường hợp của nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến, quyền tác giả 100% là nhạc sĩ, quyền liên quan phụ thuộc vào hợp đồng giữa Hồ Gươm Audio Video và tác giả. Tác giả cần cung cấp cho VCPMC để có căn cứ tiến hành các biện pháp pháp lý cần thiết nhằm bảo vệ lợi ích của tác giả.

Người trong cuộc nói gì?

Bức xúc về việc ca khúc “Tiến quân ca” cũng bị khai thác bản quyền, nhạc sĩ Văn Thao - con trai nhạc sĩ Văn Cao bày tỏ, gia đình thực hiện theo nguyện vọng của cha tôi, cố nhạc sĩ Văn Cao hiến tặng ca khúc cho nhân dân, nhà nước Việt Nam. Như vậy, bản quyền của tác phẩm thuộc về quốc gia chứ không còn thuộc về gia đình nữa. Nhưng khi nghe phản ánh về việc tác phẩm bị “đánh gậy bản quyền” tôi thấy hết sức vô lý và hài hước.

Nhạc sĩ cũng chia sẻ, những chuyện lùm xùm vừa rồi xung quanh công ty BH Media đòi quyền liên quan (quyền bản ghi) của “Tiến quân ca” theo tôi là hành động vi phạm pháp luật. Họ đã động đến quyền lợi của nhân dân, của nhà nước. Từ khi ca khúc này ra đời, bản thân nhạc sĩ Văn Cao và gia đình chúng tôi chưa nhận bất cứ một đồng nào tiền bản quyền của tác phẩm này. Khi cha tôi mất đi, ông bảo: “Các con đừng bao giờ lấy tiền bản quyền ca khúc “Tiến quân ca” và sau này, đến lúc nào đó, thay mặt bố, bàn giao ca khúc này cho nhà nước và nhân dân”. Chúng tôi đã làm đúng nguyện vọng của nhạc sĩ Văn Cao. “Ca khúc đã trải qua nhiều thăng trầm nhưng vẫn đứng vững đến giờ, đã trở thành quốc hồn, quốc túy. Bất cứ đơn vị nào sử dụng vào mục đích kiếm lời cũng là xâm phạm vào quyền lợi của nhà nước, của nhân dân. Tôi tin là các cơ quan chức năng sẽ làm rõ vấn đề này” - nhạc sĩ Văn Thao bày tỏ.

Còn theo nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến: Bản thân tôi cũng đã bị vi phạm những bài hát nổi tiếng như “Bà tôi”, “Ông tôi”, “Giọt sương bay lên”…Vi phạm xuất phát từ đơn vị phát hành khi họ thương lượng thế nào với BH Media mà không thông qua tác giả. Đơn vị phát hành chỉ có quyền phát hành, họ không có quyền sở hữu bản ghi và không có quyền tác giả. Do đó, tôi yêu cầu các đơn vị sai trái phải gỡ bỏ những đăng ký quyền sở hữu không thuộc về mình. Bên cạnh đó VCPMC cũng phải hoàn thiện lại các chế tài và văn bản để bảo vệ quyền tác giả, thậm chí có những tài liệu gửi hoặc buổi đào tạo cho các nhạc sĩ đã ủy thác cho trung tâm để hiểu về cách thức lập kênh YouTube thế nào, cách đăng tải thế nào hay cách kết hợp với luật sư thế nào… Bởi các nhạc sĩ rất ngây thơ, dành tâm hồn cho sáng tạo nghệ thuật chứ không phải những luật sư, cũng không phải những người giỏi về công nghệ thông tin.

“Vì vậy, hi vọng VCPMC có thể giúp đỡ tạo ra phòng công nghệ thông tin hoặc phòng pháp chế riêng để hỗ trợ, đào tạo các nhạc sĩ đã ủy thác cho trung tâm. Để khi họ bắt tay vào sản xuất, họ đã có những hợp đồng làm việc rất chặt chẽ. Ngoài ra là các đơn vị sai trái nếu đã lỡ thu tiền bản quyền thì hãy bồi thường lại cho các nhạc sĩ. Cuối cùng là họ phải ra trình diện pháp luật để làm gương cho các đơn vị khác” - nhạc sĩ Vĩnh Tiến nói.

Tại buổi gặp gỡ, nhạc sĩ Doãn Nho cũng đã tuyên bố tặng ca khúc “Tiến bước dưới quân kỳ” cho Bộ Quốc phòng. Nhạc sĩ cũng bày tỏ, chúng tôi là văn nghệ sĩ quân đội, là những người lính sống ở chiến trường, trong số đó không ít người đã hy sinh. Thành ra những việc vi phạm bản quyền (nếu có) không chỉ chà đạp lên mồ hôi mà cả xương máu của người lính nữa. Nhân danh một nhạc sĩ quân đội lão thành, tôi đề nghị cần phải làm rõ trắng đen việc này cho đến nơi đến chốn.