Giải Báo chí Quốc gia lần thứ XIII-năm 2018: Nhiều tác phẩm có tính phát hiện, lan tỏa cao

Ban Tổ chức công bố thông tin về Giải Báo chí Quốc gia 2018.

Nhiều bài có tính phát hiện tốt

Tại cuộc họp báo, nhà báo Hồ Quang Lợi - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam cho biết: Qua 13 năm tổ chức, đến nay, Giải ngày càng nhận được sự tham gia chủ động, tích cực, hào hứng của các cấp Hội, các cơ quan báo chí và hội viên nhà báo, cộng tác viên trong cả nước. Hội đồng Chung khảo Giải năm nay đã chấm 147 tác phẩm thuộc 11 loại giải báo chí, được lựa chọn từ 1671 tác phẩm đủ điều kiện vào sơ khảo. Đây là năm có số lượng tác phẩm dự giải ở mức cao từ trước đến nay. Trong quá trình chấm chung khảo được thực hiện đúng Điều lệ Giải và quy chế làm việc, thể thức bỏ phiếu của Hội đồng Giải. Trong số 147 tác phẩm được vào chung khảo, Hội đồng đã chọn được 106 tác phẩm báo chí xuất sắc, gồm: 6 Giải A, 24 Giải B, 42 Giải C và 34 Giải Khuyến khích.

Giải năm nay có hơn 120 đơn vị cấp hội và 222 cộng tác viên, tham dự 11 loại giải theo quy định; trong đó có 57 đơn vị Liên chi hội và Chi hội trực thuộc. Đặc biệt năm nay là năm thứ hai liên tiếp có 63 Hội nhà báo tỉnh, thành phố tham dự. Điều này cho thấy các cấp Hội và hội viên trong cả nước đã ngày càng thật sự quan tâm đến Giải báo chí quốc gia.

Các tác phẩm tham dự Giải phản ánh kịp thời, đậm nét các sự kiện chính trị lớn của đất nước trong năm 2018 như: tiếp tục thực hiện Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng, Nghị quyết 04 về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đặc biệt là đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí; các nghị quyết, chính sách điều hành kinh tế - xã hội của Chính phủ trong năm 2018; các hoạt động đối ngoại của Nhà nước Việt Nam trong năm 2018… về xây dựng nông thôn mới và cơ cấu lại ngành nông nghiệp, công cuộc giảm nghèo bền vững… các vấn đề xử lí cán bộ sai phạm trong công tác cán bộ, sai phạm trong công tác quản lí đất đai, quản lí giáo dục; nạn tín dụng đen; những đề tài truyền thống như lịch sử, văn hóa, an ninh, quốc phòng, gương người tốt việc tốt, điển hình tiên tiến; những vấn đề mới như: Khuyến khích thúc đẩy kinh tế tư nhân, sản xuất nông nghiệp sạch, xây dựng đô thị thông minh, cách mạng công nghiệp 4.0 và sự tác động tới cuộc sống; phòng chống thông tin xấu, độc hại trên mạng xã hội. Nhiều tác phẩm được thể hiện bài bản, công phu, chuyên nghiệp, mang tính phát hiện, tính phản biện tốt, đi đến tận cùng vấn đề, có hiệu quả xã hội mạnh mẽ, tích cực, có sức ảnh hưởng lan tỏa cao.

Nói về chất lượng tác phẩm báo chí tham dự giải, nhà báo Trần Bá Dung – Trưởng Ban nghiệp vụ Hội Nhà báo Việt Nam cho biết: Mặt bằng chất lượng chung các tác phẩm dự Giải đồng đều hơn, nhất là sự vươn lên của các Hội Nhà báo tỉnh, thành phố. Nhiều bài có tính phát hiện tốt, phản ánh những vấn đề nóng bỏng, được dư luận quan tâm. Nhiều tác phẩm của các cơ quan báo chí địa phương trong các nhóm thể loại Phóng sự, phóng sự điều tra, ký báo chí, ghi chép (báo in, báo điện tử) và Tin, phóng sự, ký sự; phim tài liệu (báo hình), được Hội đồng sơ khảo đánh giá cao.

Ở khối phát thanh và truyền hình, khoảng cách về chất lượng giữa đài trung ương và địa phương ngày càng rút ngắn. Nhiều đài địa phương có sự vượt trội. Một số đài năm nay có những thể nghiệm mới trong nghiệp vụ khá thành công, có tác phẩm chất lượng tốt được chọn vào chung khảo.

Ví dụ như tác phẩm “Đảng viên đi trước” của Đài Phát thanh truyền hình tỉnh Hà Tĩnh có cách làm mới: để cho nhân vật chính tự kể câu chuyện của mình. Ở loại hình báo điện tử ghi nhận sự sáng tạo của báo Tuổi Trẻ và báo Lao Động. Ở thể lại báo in, năm nay xuất hiện nhiều tác phẩm phóng sự dài kỳ (từ 2 đến 5 kỳ).

Thiếu vắng phóng sự viết về văn hóa

Theo BTC: Bên cạnh những ưu điểm, tác phẩm tham dự giải lần này vẫn còn những hạn chế, cần được khắc phục, nhất là về chất lượng. Các tác phẩm báo in còn trùng lặp đề tài, chưa có nhiều sáng tạo, đột phá. Nhóm bình luận, các tạp chí, nhất là tạp chí khối Đảng tham gia tương đối ít, còn thiếu dấu ấn, đặc biệt trong các bài chính luận; không có xã luận, ít bình luận, một số bài chuyên luận chưa hay, tính chuyên luận chưa cao. Thể loại ký báo chí còn ít, thiếu vắng phóng sự viết về văn hóa. Ảnh báo chí vẫn còn ít, chưa phản ánh đúng đời sống ảnh báo chí.

Nhìn chung, các tác phẩm được chọn vào chung khảo là những tác phẩm tiêu biểu về nội dung và hình thức, có tính định hướng dư luận xã hội, nhiều tác phẩm đã cho thấy hiệu quả tác động xã hội tốt, được các cơ quan chức năng tiếp thu, giải quyết, dư luận xã hội đánh giá cao về vai trò phát hiện, phản biện, đấu tranh, phê phán cũng như biểu dương, xây dựng của báo chí. Tuy nhiên, cũng chưa có nhiều tác phẩm thật sự xuất sắc, nổi trội.

Tại buổi họp báo, ông Hoàng Vĩnh Bảo - Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông nói: Hội đồng Giải Báo chí quốc gia đã làm việc rất nghiêm túc. Khi xếp giải có 7 giải A nhưng sau khi xem xét, giải quyết sự vụ liên quan đã quyết định hạ 1 tác phẩm xuống Giải B. Nhà báo Trần Bá Dung cho biết cụ thể về trường hợp này: Đó là tác phẩm “Rùng mình quy trình chế củi thành thuốc trị ung thư” của báo điện tử Vietnamnet. Khi tác phẩm này được xếp vào Giải A thì Hội đồng chung khảo nhận được một đơn tố cáo không đề tên. Theo quy định thì đơn tố cáo không có tên sẽ không xem xét, nhưng để đảm bảo khách quan, Hội đồng vẫn tiến hành xem xét. Qua nhiều cuộc làm việc, xác định việc tố cáo là không đúng. Nhưng có một sơ xuất của báo Vietnamnet là đã gắn logo báo vào 4 tấm ảnh do Công an TP Hải Phòng cung cấp chung cho báo chí. Vì vậy, để có tính khách quan và nhắc nhở về nghiệp vụ, Hội đồng giải đã thống nhất hạ một bậc đối với tác phẩm này.

Lễ tổng kết và trao Giải Báo chí Quốc gia lần thứ XIII - năm 2018 sẽ được tổ chức đúng vào dịp kỷ niệm 94 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/2019) và sẽ được truyền hình trực tiếp trên kênh VTV1 Đài Truyền hình Việt Nam, VOV1 Đài Tiếng nói Việt Nam và một số đài truyền hình địa phương.