Hóa giải sức nặng vô hình

Hương Lê 02/06/2017 10:05

Cuối cùng, những vụ lùm xùm cấp phép ca khúc suốt hơn 2 tháng qua đã khép lại bằng cái kết có hậu khi Bộ VHTTDL có văn bản chính thức khẳng định rằng: Từ nay các bài hát đã trở nên quen thuộc, phổ biến trong thực tế, nếu không có nội dung ca từ trái với thuần phong mỹ tục, xâm phạm lợi ích quốc gia thì không cần cấp phép phổ biến, không phụ thuộc vào địa điểm, thời gian sáng tác…

Nhưng đằng sau vụ việc vẫn là câu hỏi ngỏ về năng lực quản lý nhà nước ở lĩnh vực biểu diễn nghệ thuật. Rằng nên hay không nên có một cơ chế quản lý đặc thù với sản phẩm văn hóa nghệ thuật, thay vì cách quản lý thông qua những văn bản cứng nhắc. Những ồn ào từ câu chuyện cấp phép biểu diễn ca khúc đã cho thấy nhà quản lý đang nương theo những phản ứng từ dư luận và báo chí chứ không dựa trên những căn cứ pháp lý.

Đây cũng là những minh chứng cho sự lúng túng và hạn chế trong năng lực quản lý nhà nước về nghệ thuật biểu diễn; đồng thời lộ rõ những bất cập trong các quy định, quy trình cấp phép tác phẩm biểu diễn nghệ thuật trước nhu cầu, thực tiễn xã hội.

Thứ trưởng Bộ VHTTDL Vương Duy Biên - người vừa được phân công điều hành trực tiếp Cục Nghệ thuật biểu diễn cho hay: Sẽ rà soát lại công tác quản lý nhà nước, rà soát lại hệ thống văn bản pháp luật liên quan đến lĩnh vực này, và cả đội ngũ nhân sự.

Điều này đang khiến cả cộng đồng và người hoạt động nghệ thuật tràn trề kỳ vọng. Bởi một số bất cập trong việc cấp phép ca khúc nêu trên xuất phát từ những điều chưa rõ ràng trong các văn bản quy phạm pháp luật, liên quan. Đơn cử như tháng 3-2016, Chính phủ ban hành Nghị định 15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 79/2012 quy định về biểu diễn nghệ thuật, trình diễn thời trang; thi người đẹp và người mẫu; lưu hành, kinh doanh bản ghi âm, ghi hình ca múa nhạc, sân khấu.

Trong đó, khoản 2 Điều 29 Nghị định 79 quy định: “Các tác phẩm âm nhạc, sân khấu sáng tác trước năm 1975 tại các tỉnh phía Nam hoặc tác phẩm của người Việt Nam đang sinh sống và định cư ở nước ngoài phát hành dưới hình thức xuất bản phẩm phải thực hiện quy định tại Khoản 3 Điều này và các quy định của pháp luật về xuất bản”. Mà khoản 3 Điều 29 thì quy định: Tổ chức, cá nhân muốn phổ biến tác phẩm sáng tác trước năm 1975 tại các tỉnh phía Nam hoặc tác phẩm của nguời Việt Nam đang sinh sống và định cư ở nước ngoài nộp 1 bộ hồ sơ trực tiếp hoặc qua đường bưu điện đến Cục Nghệ thuật biểu diễn.

Còn Nghị định 15 (có hiệu lực thi hành từ 1-5-2016) sửa đổi khoản 2 Điều 29 thành: Các tác phẩm âm nhạc, sân khấu sáng tác trước năm 1975 hoặc tác phẩm của người Việt Nam đang sinh sống và định cư ở nước ngoài phát hành dưới hình thức xuất bản phẩm phải thực hiện quy định tại Khoản 3 Điều 29 và các quy định của pháp luật về xuất bản.

Như vậy, Nghị định 15 đã bỏ hẳn cụm từ “tại các tỉnh phía Nam” với những sáng tác trước năm 1975. Điều này đã khiến cho người vận dụng văn bản có thể đã hiểu rằng: Tất cả sáng tác trước năm 1975 phải xin phép. Trong đó có cả những ca khúc cách mạng đã nghiễm nhiên được phổ biến cũng như đã có đời sống trong lòng khán thính giả.

Đành rằng, quy định này được đặt ra nhằm giúp công tác quản lý biểu diễn nghệ thuật tốt hơn, loại bỏ những tác phẩm có nội dung xấu. Song đem áp dụng một cách máy móc, chỉ cấp phép cho tổ chức cá nhân nào xin phép thì đích thị là cơ chế xin - cho.

Ông Vương Duy Biên cho rằng Nghị định không sai, sự việc vừa rồi do cách vận dụng chưa chuẩn: “Tiêu chí của quản lý nhà nước là quản lý để phát triển chứ không phải để giật lùi. Quản lý mà gây ra những nhiêu khê, rào cản… thì không được. Chúng ta đang tiến tới xu hướng đơn giản hoá thủ tục, vì thế việc quản lý phải văn minh và thông thoáng, mang đến cho người ta cảm giác thuận lợi khi thực thi luật. Một sức nặng vô hình nào đó cứ làm cho người ta lo sợ, cảm giác bị đè nặng… dẫn đến khó hưng phấn trong sáng tạo nghệ thuật. Phải cởi bỏ cái đó mới làm cho người nghệ sĩ có tâm thế thoải mái để sáng tạo”.

Rất mong việc thay đổi tư duy quản lý nghệ thuật trong thời gian tới cũng sẽ giống như việc hóa giải những sức nặng vô hình, giúp đời sống văn hóa- nghệ thuật có nhiều đổi thay.

(0) Bình luận
Nổi bật
    Tin mới nhất
    Hóa giải sức nặng vô hình

    POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO