Vẻ đẹp Bắc Hà

Chợ phiên Bắc Hà.

Càng giáp Tết, thị trấn Bắc Hà như được đánh thức bởi sắc trắng của hoa mai, hoa mận, sắc hồng đào phai bung nở. Anh bạn “thổ dân” người H’Mông bảo, giờ Bắc Hà là mùa mây. Bởi thế nên đứng ở trung tâm thị trấn, nhìn tứ phía mây giăng mắc, chút nắng sớm và gió nhẹ càng khiến nơi này thêm huyền ảo. Điểm dừng chân đầu tiên của chúng tôi nhà nhà “Vua Mèo” - ngôi nhà được xem là quyền lực nhất vùng Tây Bắc một thời.

Dinh Hoàng A Tưởng, được xây dựng từ năm 1914 và hoàn thành năm 1921. Tòa nhà nay đã phục chế quét vôi màu vàng. Dinh Hoàng A Tưởng được xây dựng theo lối kiến trúc Á - Âu với bố cục hình chữ nhật liên hoàn khép kín nên nó mang dáng dấp của một lâu đài cổ châu Âu. Chủ nhân của nó là hai cha con Hoàng Yến Chao, Hoàng A Tưởng người Tày nhưng cai trị một vùng có tới 70% là dân tộc Mông nên vẫn được dân gọi là “vua”.

Gần 100 năm tồn tại với thời gian, ngôi nhà vừa được quét vôi màu vàng đầy quyền uy nổi bật giữa thị trấn. Dù vậy, một số du khách lại ngẩn ngơ tiếc nuối ngôi nhà cũ phủ rêu, mang dáng vẻ thâm trầm, xưa cũ. Trong màu áo mới, nhưng nơi đây vẫn bao trùm cảm giác ma quái và thiếu khí người. Nhà Vua Mèo ngày nay vẫn còn giữ được những kỷ vật của Hoàng Yên Chao, như Một bộ trường kỷ (bàn ghế cổ) và một gương Tàu. Ngoài ra còn có 3 cây hoa mộc tuổi thọ bằng ngôi nhà này.

Mận Bắc Hà.

Cách thị trấn chừng 2km là Bản Phố - nơi nấu rượu ngô nổi tiếng của Bắc Hà. Đến đây, dù không hứng thú với thức uống này, bạn cũng cảm thấy lâng lâng khi đi qua và ngửi mùi thơm của men rượu thoang thoảng. Đến thăm nhà chị Ly Seo Chùa, tiết lộ bí quyết nấu rượu, chị Seo Chùa nói: Chị đã làm nghề nấu rượu từ rất lâu. Làm chủ bí quyết nấu rượu ngon không khó nhưng quan trọng hơn tất cả là phải có loại men chuẩn làm từ hạt của cây Hồng My. Vì chỉ có thứ men này rượu mới không bị sốc và có vị cay tự nhiên, uống sẽ có cảm giác êm, dễ chịu và không đau đầu...

Cây Hồng My thuộc nhà họ kê. Trước kia cây hay mọc trong rừng sâu rất khó kiếm, nhưng bây giờ bà con đã biết mang nó về nương rẫy để trồng. Cây Hồng My chỉ bén rễ khi được trồng trên núi cao bởi cây ưa khí hậu mát mẻ. Theo chị Seo Chùa, dù nhận được rất nhiều đơn đặt hàng, có khi nấu không kịp nhưng phong tục của người dân nơi đây là cố gắng để dành những mẻ rượu ngon nhất để mang xuống phiên chợ cuối tuần, phục vụ cho các du khách tới thăm quan Bắc Hà.

Và chợ phiên Bắc Hà là một trong những nét văn hóa độc đáo của vùng cao được du khách quốc tế đặc biệt ấn tượng. Phiên chợ diễn ra vào Chủ nhật. Khi cảnh vật còn mờ ảo trong màn sương mù, người ta đã nghe thấy âm thanh của chợ với tiếng lạch xạch của xe cộ, tiếng bày hàng hóa, tiếng bước chân nhộn nhịp dù chưa nhìn rõ mặt người.

Càng sáng, chợ phiên Bắc Hà càng đông và nhanh chóng chật ních người. Chợ phân chia thành nhiều khu, các gian hàng nối hàng, người nối người khiến không gian chợ thêm rộng mà không loãng, lại tạo ra cảm giác ấm cúng, thân thiết lạ thường.

Với người dân Tây Bắc, đi chợ cũng là đi chơi, là tham dự một sự kiện được chờ đón trong cả tuần. Bởi thế, ai cũng chuẩn bị sẵn tiền bạc và mang theo một bộ váy áo đẹp nhất, đeo vòng cổ, lắc tay, xuyến bạc, xúng xính xuống chợ. Thời điểm giáp Tết này, chợ phiên càng nhộn nhịp hơn, có khi lên đến gần chục ngàn người vì các gia đình tranh thủ mua sắm chuẩn bị đón năm mới.

Trước đây, chợ Bắc Hà họp trên một quả đồi thoai thoải, sau này chợ được xây mới trên nền bê tông và được chia ra từng khu vực bán hàng nên đã phần nào mất đi vẻ đẹp nguyên sơ. Chợ Bắc Hà là nơi bày bán đủ mọi sản vật của vùng cao, những vật dụng cần thiết cho người dân tộc: cày, cuốc, xẻng, dao các loại rau, hoa quả, mật ong. Trong chợ phiên, mỗi người mỗi việc. Phụ nữ đứng quầy bán rau quả, quần áo, hàng thổ cẩm… Đàn ông tập trung lại khu bán gia súc để mời bán những con trâu, ngựa béo tốt.

Dinh Hoàng A Tưởng.

Với khách du lịch thì khu bán đồ trang sức bạc, váy áo, cao, vải thổ cẩm… là hấp dẫn nhất. Khách có thể lựa chọn những sản phẩm thổ cẩm với nhiều họa tiết, hoa văn độc đáo, rực rỡ như váy áo của các thiếu nữ dân tộc H’Mông, Dao đỏ, hoặc những bức tranh được dệt thủ công với nhiều màu sắc đẹp mắt…Nét độc đáo nữa của phiên chợ vùng cao là đến đây thưởng thức món thắng cố-món ăn đặc trưng của vùng núi cao Tây Bắc. Thắng cố không lúc nào vơi trong chảo cũng như rượu không lúc nào cạn trong bình.

Ngồi nhâm nhi bát rượu giữa phiên chợ đông đúc, nhộn nhịp và say theo men rượu đến vãn chiều là niềm vui, niềm hạnh phúc cuối tuần của đồng bào dân tộc và du khách.

Nhìn xa xa các ngọn đồi trùng điệp, những con đường uốn lượn, người ta ngất ngây với men rượu càng cảm thấy như đang lâng lâng giữa chốn thần tiên. Hẳn đó là điều bình dị, quen thuộc và gần gũi trong cuộc sống thường nhật ở Bắc Hà. Và hòa cùng nhịp sôi động, ồn ào của người mua kẻ bán là tiếng khèn và tiếng hát của các chàng trai và cô gái yêu nhau hay đang tìm bạn được cất lên trong trẻo...

Tạm biệt Bắc Hà khi đã tàn chợ phiên, màu sắc của thổ cẩm, hương vị của bát thắng cố, bát rượu ngô men say ngây ngất, tiếng khèn lá réo rắt khiến chúng tôi lưu luyến chẳng muốn rời. Đành hẹn một ngày trở lại với Bắc Hà.