Vị thuốc mùa xuân

Quả mơ chín.

Những bộ phận của cây mơ, nhất là quả được sử dụng làm thuốc chỉ ho, chỉ khát, sinh tân dịch, chữa đau cổ và nhiều chứng bệnh khác nữa. Các y thư cổ còn nói ô mai, bạch mai đều có vị chua, nhưng ô mai hơi chát, tính ấm, không độc, còn bạch mai hơi mặn, tính bình.

Ô mai liễm phế, sáp trường, trừ phiền nóng, khô miệng, chữa bệnh ho, bệnh lỵ lâu ngày không khỏi, bệnh tê liệt, đau mình mẩy. Bạch mai thanh nhiệt giải độc, chữa đau cổ, sát khuẩn, khi dùng bỏ hột, lấy thịt sao qua.

Trong 100g trái mơ cung cấp đầy đủ lượng vitamin A cần thiết mỗi ngày cho cơ thể nhờ có chứa thành phần magie, canxi và potassium. Nước mơ còn là liều thuốc chống oxy hóa tự nhiên, làm sáng mắt và da mịn màng. Loại nước này còn có tác dụng cân bằng hệ thần kinh và giúp dễ ngủ.

Quả mơ chín sau khi thu hái, được chế biến thành ô mai (mơ đen) hay bạch mai (mơ trắng) tùy theo phương pháp chế biến. Trong thịt quả cây mai có 27% axit, caroten, vitamin C, vitamin B1…tác dụng kích thích quá trình chuyển hóa ôxy trong tế bào làm cho tế bào chóng hồi phục, chậm lão hóa.

Ô mai hay bạch mai đã được nghiên cứu, phát triển, đúc kết kinh nghiệm chữa bệnh trong các y văn như nước ép ô mai dùng chữa khát, trừ đờm, chữa bệnh thương hàn, phiền nóng, bệnh hư lao, nóng trong xương. Ô mai liễm phế, sáp trường tán được ác nhục, lại sát khuẩn, được dùng để chữa các bệnh tả lỵ lâu ngày.

Ngoài ra nếu bị gai đâm vào thịt, nhai bạch mai, đặt vào nơi gai đâm thì gai tự lòi ra. Bạch mai có công dụng trừ đờm, chữa bệnh kinh giản, đau cổ, trúng phong, hàm răng cắn chặt. Lại chữa bệnh tả lỵ, bệnh phiền khát, băng huyết rất tốt.

Một số bài thuốc đơn giản có sử dụng ô mai, bạch mai và gốc rễ cây mai như sau:

* Trị băng huyết: lấy ô mai nhục (thịt quả) 7 quả. Đốt tồn tính. Tán nhỏ, uống với nước cơm ngày 3 lần.

* Trị đại tiện ra máu: Dùng ô mai 3 lạng, đốt tồn tính. Dùng giấm thanh nấu thành hồ, viên bằng hạt ngô. Mỗi lần dùng 20 viên. Uống lúc đói, lấy nước cơm làm thang.

* Trị chứng Lỵ: Dùng 100g ô mai, bỏ hột, sao qua, tán nhỏ. Mỗi lần uống 7-8g với nước cơm.

* Trị hậu sản: Ô mai 20 quả, mạch môn 12g. Cho vào 2 bát nước, sắc lấy một bát để uống liền trong ngày.

* Ho kinh niên: Dùng ô mai nhục (sao qua), anh túc xác (bỏ gân, sao mật). Hai vị bằng nhau, tán nhỏ, lúc gần đi ngủ uống 7-8g với mật.

* Trị đại tiện không thông: lấy gốc cây mai, dài độ 1 tấc chẻ đôi. Cho nước sắc trong nửa giờ, uống xong hiệu nghiệm ngay.
Ngoài ra, nước siro mơ có tác dụng giải khát, tăng cường sức khỏe.

Mơ chín rửa sạch, ngâm qua nước ấm có hòa thêm chút muối, sau đó vớt ra để ráo nước rồi cho vào bình thủy tinh nắp kín, cứ một lớp mơ lại rắc một lớp đường, sau đó đậy kín. Tỷ lệ thích hợp nhất là cứ một ký mơ dùng một ký đường.