Chạy đua với phân hạng nhà giáo

Ảnh minh họa.

Đã có biết bao nhiêu câu chuyện bi-hài, giả- thật, tiêu cực từ việc đi học, đi thi lấy chứng chỉ ngoại ngữ của đối tượng người lớn. Người học và thi ngoại ngữ với động cơ để trau dồi, phục vụ tốt hơn công việc, hoạt động chuyên môn thì ít, người học và thi ngoại ngữ với mục đích để có thêm bằng cấp, để thăng quan tiến chức, để nâng ngạch, bậc… thì nhiều. Có cung, ắt có cầu. Thông tư về tiêu chuẩn chức danh nhà giáo các bậc học có hiệu lực từ tháng 11/2015, thì trước đó, cuối tháng 10/2015, Trường CĐ Công thương TP HCM liên kết với Trường ĐH Ngoại ngữ Đà Nẵng có ngay một thông báo “ hoành tráng” về việc mở các lớp đào tạo, bồi dưỡng tiếng Anh 6 bậc theo khung tham chiếu châu Âu (qua kênh của Sở GD&ĐT Quảng Ngãi) đến các đơn vị trường học trên địa bàn toàn tỉnh Quảng Ngãi.

Các nhà giáo, với đồng lương ít ỏi, nhìn vào bảng giá học phí ôn tập và học (chưa kể thi) bậc nào cũng hàng chục triệu đồng trở lên, nét mặt ai nấy đều xanh xám.

Thầy Nguyễn Viết Hòa, giáo viên, trường THPT Huỳnh Thúc Kháng, TP Quảng Ngãi, phân trần: “Bỏ ra mười mấy triệu đồng để lấy cái chứng chỉ ngoại ngữ và bao thứ nhiêu khê khác nữa… mới được thăng hạng, ngạch. Thêm chút tiền lương từ nâng hạng, ngạch từ giờ đến khi nhắm mắt xuôi tay liệu có hơn được mấy so với hiện tại? Xét cho cùng nó phù phiến, giả giả thế nào ấy. Học và thi ngoại ngữ chẳng để làm gì cả. Nhiều giáo viên, cán bộ bằng cấp, chứng chỉ tiếng Anh đầy người nhưng vài chữ tiếng Anh thuộc dạng “ vỡ lòng” cũng không biết viết, đọc. Thấy mà buồn cho thực tế nhiễu nhương của “bệnh” sính bằng cấp ở nước ta.”

Trước những băn khoăn, thắc mắc của nhiều giáo viên về Thông tư nêu trên, trao đổi với báo chí, bà Nguyễn Thúy Hồng - Phó cục trưởng Cục Nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục (Bộ GD&ĐT) cho biết: “Thực hiện thông tư liên tịch nêu trên, tất cả giáo viên đang ở các ngạch giáo viên mầm non, tiểu học, THCS, THPT đều được chuyển xếp vào các hạng chức danh nghề nghiệp tương ứng và được hưởng chế độ lương như cũ mà không có yêu cầu thêm về bất cứ điều kiện nào khác. Về bậc lương và việc nâng lương định kỳ đều không bị ảnh hưởng. Riêng về các trường hợp giáo viên muốn được thăng hạng chức danh nghề nghiệp (từ hạng đang giữ lên hạng cao hơn) thì phải đảm bảo có đủ các tiêu chuẩn theo quy định về tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp ở hạng muốn thăng”.

Ý kiến giải thích cụ thể này từ lãnh đạo Bộ GD&ĐT chắc chắn sẽ làm nhiều giáo viên, nhất là bậc tiểu học hết hoang mang, lo lắng.

Đúng là trong quy chuẩn thăng hạng chức danh nhà giáo nói riêng, nhiều lĩnh vực, trình độ khác nhau nói chung cần có tiêu chí, quy định về chứng chỉ ngoại ngữ, nếu không rất khó kiểm soát, quản lý, tình trạng lười nhác học tập, trau dồi môn ngoại ngữ trong giới chuyên môn, cán bộ, viên chức càng trở nên trầm trọng. Vấn đề cốt lõi ở đây là cách quản lý, sử dụng của các cơ quan nhà nước và ý thức tự giáo dục, tự học của bản thân người học như thế nào để việc học, chứng chỉ đó thật sự hữu ích, không lãng phí, hình thức, có tác dụng kích thích, thúc đẩy, nhân rộng “một xã hội học tập” đúng nghĩa.