Xung quanh đề xuất phong hàm cấp Tướng Công an nhân dân

Thượng tướng, Uỷ viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm phát biểu.

Đề nghị Quốc hội xem xét chức vụ có cấp hàm Trung tướng, Thiếu tướng

Trước hết, về cấp bậc hàm cao nhất đối với chức vụ của sĩ quan CAND, dự thảo luật quy định theo hướng: Không quy định cứng số lượng các vị trí có cấp bậc hàm cao nhất là cấp Tướng mà chỉ xác định các chức vụ, chức danh có cấp bậc hàm cao nhất là cấp Tướng để bảo đảm linh hoạt và phù hợp với tổ chức bộ máy mới của Bộ Công an.

Cụ thể, khoản 1 Điều 26 dự thảo Luật CAND (sửa đổi) về cấp bậc hàm cao nhất đối với chức vụ của sỹ quan CAND đề xuất các chức vụ có cấp bậc hàm cấp Tướng như sau:

Đại tướng: Bộ trưởng Bộ Công an;

Thượng tướng: Thứ trưởng Bộ Công an;

Trung tướng: Cục trưởng cục đặc biệt và tương đương; Giám đốc Công an TP Hà Nội, Giám đốc Công an TP HCM;

Thiếu tướng: Trợ lý Bộ trưởng Bộ Công an; Cục trưởng và tương đương (trừ Cục trưởng cục đặc biệt và tương đương; Giám đốc Công an TP Hà Nội, Giám đốc Công an TP HCM); Giám đốc Công an tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ở địa phương được phân loại đơn vị hành chính cấp tỉnh loại I; chức vụ cấp phó của Cục trưởng cục đặc biệt và tương đương; Giám đốc Công an TP Hà Nội, Giám đốc Công an TP HCM.

Ủy ban Quốc phòng An ninh của Quốc hội tán thành cấp bậc hàm cao nhất của chức vụ lãnh đạo các đơn vị thuộc Bộ, vì cho rằng, cơ cấu tổ chức của Bộ Công an được điều chỉnh theo hướng tập trung, thống nhất, chuyên sâu, tinh gọn đầu mối, không tổ chức cấp tổng cục.

Theo đó, cấp cục là cấp nghiên cứu, tham mưu chiến lược; có vai trò chỉ đạo, hướng dẫn toàn lực lượng; là đơn vị đầu ngành, trực tiếp chiến đấu trong bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội theo lĩnh vực được phân công; các đơn vị trực thuộc Bộ được thành lập trên cơ sở sáp nhập nhiều đơn vị cấp cục hiện nay; do đó chức năng, nhiệm vụ cũng được bổ sung, quy mô tổ chức được tăng lên nên việc nâng trần cấp bậc hàm đối với vị trí lãnh đạo ở một số đơn vị cấp cục là phù hợp.

Một số ý kiến băn khoăn với quy định này vì cho rằng, theo chủ trương của cấp có thẩm quyền thì việc phong, thăng quân hàm cấp tướng trong lực lượng vũ trang phải được quy định chặt chẽ trong luật, đúng nhu cầu.

Do đó, đề nghị báo cáo cụ thể vị trí chức vụ có cấp bậc hàm Trung tướng, Thiếu tướng để Quốc hội xem xét, cho ý kiến và đề nghị cân nhắc quy định cấp bậc hàm cao hơn một bậc đối với các chức vụ quy định tại khoản 4 Điều 26 dự thảo Luật.

Ba loại ý kiến về phong hàm Thiếu tướng Giám đốc Công an tỉnh

Về cấp bậc hàm cao nhất là Thiếu tướng đối với Giám đốc Công an cấp tỉnh có 3 loại ý kiến khác nhau.

Loại ý kiến thứ nhất tán thành với quy định của dự thảo Luật vì cho rằng: Việc quy định Giám đốc Công an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương ở địa phương được phân loại đơn vị hành chính cấp tỉnh loại I có cấp bậc hàm cao nhất là Thiếu tướng là đúng nhu cầu, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của Công an cấp tỉnh hiện nay, cũng như phù hợp với chủ trương của Đảng về xây dựng và tổ chức CAND theo hướng “bộ tinh, tỉnh mạnh”. Tuy nhiên, việc xác định Giám đốc Công an tỉnh, thành phố có cấp bậc hàm cao nhất là Thiếu tướng cần bổ sung tiêu chí vị trí chiến lược về an ninh, trật tự, tình hình an ninh, trật tự và quy định cụ thể ngay trong Luật.

Loại ý kiến thứ hai đề nghị quy định tất cả Giám đốc Công an cấp tỉnh có cấp bậc hàm cao nhất là Thiếu tướng vì cho rằng, chức năng, nhiệm vụ của Giám đốc Công an cấp tỉnh là tương đương và đều thuộc sự chỉ huy, điều hành trực tiếp của lãnh đạo Bộ như các cục thuộc Bộ; đồng thời bảo đảm bình đẳng và thuận lợi trong việc xem xét quy hoạch đội ngũ cán bộ lãnh đạo Bộ Công an; bảo đảm tính tương quan giữa lãnh đạo cấp cục với lãnh đạo Công an cấp tỉnh và vẫn bảo đảm tổng số tướng của lực lượng Công an theo xác định của cấp có thẩm quyền. Ý kiến này cũng đề nghị xem xét sửa đổi Luật Sĩ quan QĐND Việt Nam để xin ý kiến của cấp có thẩm quyền về vị trí cấp tướng đối với chỉ huy cơ quan quân sự cấp tỉnh cho thống nhất.

Loại ý kiến thứ ba không nhất trí như quy định của dự thảo Luật vì cho rằng, quy định cấp bậc hàm cao nhất của Giám đốc Công an cấp tỉnh phải tương đương với chỉ huy cơ quan quân sự cấp tỉnh để bảo đảm tương quan trong hệ thống chính trị và giữa lực lượng CAND với QĐND ở địa phương. Mặt khác, việc phân loại đơn vị hành chính cấp tỉnh loại I như Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 ngày 25/5/2016 của UBTVQH không căn cứ vào tiêu chí về an ninh, trật tự; đồng thời, băn khoăn cho rằng trong quá trình thực hiện, số lượng tỉnh, thành phố được phân loại đơn vị hành chính cấp tỉnh loại I có thể sẽ tăng lên dẫn đến số lượng cấp tướng tăng.

UBQPAN nhận thấy, đây là vấn đề hệ trọng đã được cấp có thẩm quyền quyết định khi xây dựng Luật CAND năm 2014. Nay Chính phủ đề nghị sửa đổi, bổ sung nội dung như dự thảo Luật, cần phải nghiên cứu và đánh giá kỹ. Tuy nhiên, thời điểm sửa Luật CAND năm 2014 được nghiên cứu sửa đổi cùng Luật Sĩ quan QĐND Việt Nam theo mô hình tổ chức cũ; nay mô hình tổ chức mới của Bộ Công an đã xây dựng theo hướng sắp xếp, thu gọn đầu mối, không có cấp trung gian. Do vậy, đề nghị Quốc hội nghiên cứu, thảo luận cho ý kiến và báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.