Sau gần bốn thập kỷ đổi mới, từ một nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung, kém hiệu quả, với thu nhập bình quân đầu người vẻn vẹn 96 USD vào năm 1989, Việt Nam đã vươn lên mạnh mẽ, dự kiến cuối năm 2025, sẽ bước vào nhóm các quốc gia có thu nhập trung bình cao, tương đương mức trên 5.000 USD/người/năm. 

Từ sản xuất thép, công nghệ thông tin đến nông nghiệp công nghệ cao – doanh nghiệp (DN) tư nhân Việt Nam đã ghi dấu những bước tiến dài, cả về quy mô, năng lực cạnh tranh và tầm ảnh hưởng quốc tế.

Chủ tịch Tập đoàn Hòa Phát - Trần Đình Long cho biết, cách đây gần 30 năm, ngành thép Việt Nam còn rất nhỏ bé, chỉ sản xuất khoảng hơn 1 triệu tấn/năm, đứng thứ 6 trong ASEAN. Đến nay, ngành thép Việt Nam đã vươn lên vị trí thứ 11 thế giới, dẫn đầu Đông Nam Á. Đó là kết quả của một quá trình hội nhập, sáng tạo và nỗ lực không ngừng của cộng đồng DN tư nhân Việt Nam.

Theo ông Long, thành tựu ấy không chỉ đến từ nỗ lực nội tại của từng DN, mà còn là kết quả của sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng và các bộ, ngành trong việc thúc đẩy cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh. Tuy nhiên, trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt, ông Long kiến nghị cần đẩy nhanh việc xử lý các văn bản, kiến nghị từ DN để không bỏ lỡ cơ hội phát triển. Bên cạnh đó các chương trình đầu tư công, dự án quốc gia cần ưu tiên sử dụng hàng Việt Nam, đặc biệt là các sản phẩm DN trong nước đã làm chủ công nghệ. Ông Long khẳng định, khi chính sách trở thành động lực thay vì rào cản, cộng đồng DN tư nhân sẽ phát huy hết tiềm năng đổi mới, trở thành lực lượng kiến tạo xu thế bước vào kỷ nguyên thịnh vượng của đất nước. 

Còn Chủ tịch Tập đoàn FPT -Trương Gia Bình thì chia sẻ rằng: Để đất nước phát triển, không thể mạnh ai nấy làm. DN lớn phải dẫn dắt doanh nghiệp vừa và nhỏ. Tất cả chúng ta sẽ cùng nhau lao động chăm chỉ để đạt được mục tiêu tăng trưởng hai con số, không chỉ là 10% mà là 20%, 25%, thậm chí 30%. Chỉ khi ấy, đất nước mới có thể cất cánh..

Cũng theo ông Bình, đất nước không thể giàu nếu chỉ đi làm thuê, nếu chỉ dùng công nghệ của người khác. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng căn dặn: "Không được ỷ lại vào nước ngoài." Chúng ta phải làm chủ công nghệ. Thêm nữa, một quốc gia chỉ thực sự mạnh khi sản phẩm, dịch vụ của mình được thế giới tin dùng. Toàn cầu hóa là trách nhiệm của tất cả các DN.

Ông Bình cũng cho rằng việc Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 68 với quan điểm coi khu vực tư nhân là lực lượng trung tâm của nền kinh tế là rất kịp thời và cần thiết. Dù khu vực này hiện chưa vững mạnh, nhưng chính vì thế lại càng cần được hỗ trợ để vươn lên.

Những tiếng nói tâm huyết ấy không chỉ thể hiện tinh thần trách nhiệm của cộng đồng DN tư nhân mà còn khẳng định sự trưởng thành toàn diện của khu vực kinh tế tư nhân.

Bà Nguyễn Thị Phương Thảo - Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn Sovico cho rằng, Việt Nam đang đứng ở ngưỡng cửa của một thập kỷ vàng thúc đẩy các ngành công nghệ mới nổi và đổi mới sáng tạo, với tính sẵn sàng cao, vị thế điểm đến, thị trường mới, nhu cầu cao và dư địa phát triển mới; nếu chúng ta dám nghĩ, dám làm và dám đi nhanh, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo mới của châu Á. 

Bà Nguyễn Thị Phương Thảo đề xuất lựa chọn những DN đầu tàu, dẫn dắt các ngành mũi nhọn về AI, bán dẫn, tài chính số; xây dựng hạ tầng dùng chung quốc gia – nơi mọi DN đều có thể tiếp cận công nghệ tiên tiến; chia sẻ rủi ro trong đầu tư R&D để nhân đôi nguồn lực, nhân lên kết quả; cùng hướng ra thế giới với khát vọng "sản phẩm Việt Nam, công nghệ Việt Nam, trí tuệ Việt Nam".

Thực tế cho thấy, các DN phấn chấn và kỳ vọng rất lớn vào công cuộc cải cách thể chế của Đảng và Nhà nước. Hầu hết các doanh nhân khẳng định nếu chủ trương được thực thi nhanh, sẽ là cơ hội để khối kinh tế tư nhân bung nội lực, đón làn gió mới để bứt lên, đóng góp vào tăng trưởng kinh tế quốc gia.

Một thống kê riêng của Bộ Tài chính, Nghị quyết số 68 được ban hành tháng 5/2025 đã bước đầu phát huy tác dụng, tác động tích cực tới tình hình gia nhập thị trường và hoạt động của DN. Từ tháng 5/2025 đến nay, bình quân mỗi tháng có gần 19.000 doanh nghiệp thành lập mới (trong đó tháng 6 đạt mốc kỷ lục với hơn 24.000 DN đăng ký thành lập mới), tăng gần 48% so bình quân 5 tháng đầu năm (12.907 DN/tháng). Tính đến ngày 5/10/2025, toàn quốc có khoảng 1 triệu DN đang hoạt động.

Đây là lực lượng nòng cốt tạo ra của cải, vật chất, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người lao động, góp phần xóa đói giảm nghèo và ổn định xã hội. Lực lượng DN, doanh nhân hiện đóng góp khoảng 60% GDP, 85% tổng số lao động, 98% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu

Với nhiều nỗ lực, cố gắng trên nhiều lĩnh vực, ngành nghề, nền kinh tế đã lấy lại được đà tăng trưởng, phục hồi tương đối rõ nét trên các lĩnh vực, đạt nhiều kết quả quan trọng, được các tổ chức quốc tế, DN đánh giá cao.

Điều đáng nói, Việt Nam đã có các DN dân tộc, tập đoàn kinh tế có quy mô lớn, giữ vai trò quan trọng, là nòng cốt, tiên phong dẫn dắt sự phát triển của các ngành, lĩnh vực và nền kinh tế, đóng góp vào sự tăng trưởng mạnh mẽ của thương hiệu quốc gia.

Những ngày này, nhiều địa phương ở khu vực miền Bắc, miền Trung đang  chịu hậu quả nặng nề của bão số 10 và bão số 11. Những thiệt hại khủng khiếp về tinh thần và kinh tế chưa thể kể hết đã ảnh hưởng lớn đến sự phát triển kinh tế của cả nước.

Thật xúc động khi các DN, doanh nhân tự giác đóng góp, chia sẻ, giúp đỡ đồng bào bão lũ về tiền bạc, thuốc men, vật dụng rất chân tình, nhiệt thành, hiệu quả, cho thấy tình dân tộc, nghĩa đồng bào, sự đoàn kết, thống nhất của dân tộc ta luôn phát huy hiệu quả trong những lúc khó khăn, thách thức.

Thực tế, giới chuyên gia cho biết, trong những năm gần đây, cụm từ trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp đã được nhắc đến rất nhiều. Cụ thể, nhiều DN đóng góp tích cực cho các hoạt động cộng đồng tại địa phương nhằm thể hiện trách nhiệm của DN với xã hội.

Có thể hiểu, trách nhiệm xã hội của DN là những nỗ lực nhằm giảm thiểu hoặc tránh các tác động có hại và tối đa hóa tác động tích cực, hữu ích lâu dài đối với xã hội. Các chương trình từ thiện, các chiến lược phát triển bền vững của DN là một cách tiếp cận toàn diện để DN tối đa hóa giá trị kinh tế - xã hội và môi trường lâu dài.

Cộng đồng đã thấy, khi cơn bão Yagi đi qua năm 2024 để lại những vết hằn về kinh tế, trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp cũng đã được cụ thể hoá rất rõ, mà sự tiên phong của các “sếu đầu đàn” như: Vingruop, Hoà Phát, Thaco, VNPT… được cộng đồng ghi nhận.

Năm 2025 các cơn bão Bua Loi hay Mat mo càn quét, bão chồng bão, lũ chồng lũ… không chậm trễ, các DN đầu ngành đã dốc sức, dốc lòng, dốc cả hầu bao để động viên, san sẻ khó khăn với người dân.

Trong khi đó, theo ghi nhận của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, danh sách những tổ chức ủng hộ đồng bào lũ lụt cũng ngày được nối dài hơn. Số lượng các đơn vị gửi tiền ủng hộ đồng bào khu vực lũ lụt ở miền Bắc đang ngày càng tăng. Trong số này có cả những DN trực tiếp chịu ảnh hưởng bởi tình hình bão lũ. Sự chung tay của các DN không chỉ là minh chứng cho tinh thần đoàn kết của các DN trong việc đồng hành cùng cộng đồng vượt qua khó khăn, góp phần thúc đẩy và hướng đến sự phát triển bền vững của xã hội.

Trong tiến trình hội nhập và đổi mới đất nước, hình ảnh của DN ngày càng trở nên quan trọng hơn và đại diện cho hình ảnh đó chính là các sản phẩm, thương hiệu tạo được dấu ấn lớn đối với người tiêu dùng.

Ngày nay, sự bền vững trở thành một tiêu chuẩn tồn tại và phát triển cho bất cứ DN nào. Đó là triết lý tồn tại của những người làm kinh doanh. Người ta buộc phải có những thước đo và chứng thực về khả năng áp dụng và thực thi các tiêu chuẩn ESG (môi trường, xã hội, quản trị) để có thể được chấp nhận trong một thế giới đã có trách nhiệm hơn. Nó khiến cho những DN lâu nay chỉ quan tâm đến lợi nhuận và tăng trưởng phải tự xem xét lại sứ mệnh trong sự bền vững chung của cộng đồng và xã hội.

Giới chuyên gia cho rằng, trước sự hội nhập rộng mở của thế giới, chuyển đổi xanh đang viết lại luật chơi của thị trường và chỉ những DN chủ động thích ứng mới đủ năng lực duy trì vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu. Trong đó, sự bền vững đề cập khả năng đáp ứng nhu cầu của hiện tại mà không làm tổn hại đến khả năng của các thế hệ tương lai trong việc đáp ứng nhu cầu của họ. Nó bao gồm việc quản lý tài nguyên một cách có trách nhiệm, cân bằng các yếu tố kinh tế, xã hội và môi trường để bảo đảm sự thịnh vượng và khả năng phục hồi lâu dài.

Sự bền vững nhằm tạo ra các hệ thống và thực hành thúc đẩy sức khỏe sinh thái, công bằng xã hội và thịnh vượng kinh tế, đồng thời giảm tác động tiêu cực lên hành tinh và xã hội. Nó thường tập trung vào việc giảm tiêu thụ tài nguyên, bảo tồn đa dạng sinh học và khuyến khích sự đổi mới hỗ trợ lối sống cân bằng và bền vững hơn. Mỗi doanh nhân thời đại mới buộc phải lựa chọn cho mình một mục đích xã hội và phấn đấu đưa doanh nghiệp của mình hướng theo một tầm nhìn vô hạn.

Đúng như ông Nguyễn Duy Thành, Chủ tịch HĐQT Công ty Global Home trao đổi với báo chí, tinh thần đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ và phát triển bền vững sẽ trở thành ADN của doanh nhân Việt. Các thế hệ doanh nhân kế tiếp sẽ không chỉ là người làm kinh tế, mà còn là người kiến tạo giá trị xã hội, góp phần nâng cao vị thế quốc gia.

Thực hiện: H.Hương - P.Vân - Quang Hùng