Nhân dịp Đại hội Đại biểu Đảng bộ thành phố Hải Phòng lần thứ I thành công tốt đẹp, PV Báo Đại đoàn kết có dịp trao đổi với Bí thư Thành ủy Hải Phòng Lê Tiến Châu về những giải pháp đột phá để hiện thực hóa khát vọng phát triển thành phố Hải Phòng, đặc biệt là lĩnh vực thu hút đầu tư.

Thưa ông, chỉ 2 tuần sau hợp nhất với tỉnh Hải Dương, thành phố Hải Phòng đã tổ chức thành công Hội nghị xúc tiến đầu tư với kết quả thu hút 15,6 tỷ USD tổng vốn đăng ký đầu tư. Đây là minh chứng rất thuyết phục về "sức hút" của thành phố?

Bí thư Thành ủy Lê Tiến Châu: Hải Phòng đang từng bước trở thành những cực tăng trưởng hàng đầu cả nước, trung tâm công nghiệp, cảng biển và logistics quốc gia, đô thị hạt nhân của vùng Đồng bằng Sông Hồng và duyên hải Bắc Bộ. Việc hợp nhất Hải Phòng - Hải Dương đã tạo nên một đô thị quy mô gần 3.200km2, dân số gần 4,7 triệu người, quy mô kinh tế đứng thứ 3 cả nước.

Với vị trí cửa ngõ quốc tế phía Đông Bắc, kết nối hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh và trục giao thương ASEAN - Trung Quốc - Đông Bắc Á, thành phố hội tụ nhiều lợi thế để phát triển thành trung tâm sản xuất, trung chuyển hàng hóa và đô thị biển hiện đại tầm khu vực.

Hiện, toàn thành phố có 1.736 dự án đầu tư nước ngoài đến từ 44 quốc gia và vùng lãnh thổ, với tổng vốn đăng ký 50,2 tỷ USD. Nhiều tập đoàn lớn đã hiện diện tại Hải Phòng với những dự án quy mô hàng tỷ USD như: LG, Bridgestone, Regina Miracle, Pegatron, Ford...

Năm 2025, thành phố đã được Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập Khu kinh tế (KKT) ven biển, Quốc hội ban hành Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù và thành lập Khu Thương mại tự do (KTMTD), thành phố cũng đang tiếp tục thực hiện thủ tục thành lập KKT chuyên biệt. Theo tôi, đây là những “đường băng thể chế” để Hải Phòng cất cánh.

Trong nhiệm kỳ mới, Hải Phòng xác định phát triển dựa trên các trụ cột: Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, phát triển bao trùm, không ai bị bỏ lại phía sau.

Minh chứng cho môi trường đầu tư hấp dẫn, minh bạch, hiệu quả, thành phố quyết tâm giữ vững vị trí dẫn đầu 4 chỉ số uy tín gồm: Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI), Chỉ số cải cách hành chính (Par Index), Chỉ số hài lòng của người dân, tổ chức đối với sự phục vụ của cơ quan hành chính nhà nước (SIPAS) và Chỉ số Xanh cấp tỉnh (PGI).

Thưa ông, trong hành trình trở thành “Điểm đến chiến lược trong kỷ nguyên mới”, bên cạnh những thuận lợi, thành phố đã nhận diện có những "điểm nghẽn". Xin ông chia sẻ những giải pháp trọng tâm nhằm "khơi thông" những "điểm nghẽn", để biến khát vọng phát triển thành hiện thực?

- Hiện nay, thành phố chưa có Khu công nghiệp (KCN) công nghệ cao; phát triển công nghiệp hỗ trợ khu vực kinh tế trong nước còn hạn chế. Mặc dù thành phố thu hút được nhiều dự án FDI, tập đoàn đa quốc gia nhưng chưa có sự gắn kết chặt chẽ với doanh nghiệp nội địa, chuyển giao công nghệ, tỷ lệ nội địa hóa chưa cao. Thêm vào đó, hiện nay, việc triển khai mô hình chính quyền 2 cấp bước đầu còn gặp khó khăn: Sự hòa nhập về tổ chức, con người, chênh lệch phát triển nội vùng, phân cấp - phân quyền chưa đồng bộ.

Giai đoạn 2026 - 2030, trong lĩnh vực thu hút đầu tư, thành phố đặt mục tiêu tổng vốn đầu tư thực hiện đạt 2,4 triệu tỷ đồng. Để “khơi thông” các “điểm nghẽn”, theo tôi, việc đổi mới tư duy lãnh đạo, tư duy phát triển và phương thức lãnh đạo là vô cùng quan trọng. Việc đổi mới phải theo hướng bám sát thực tiễn, phản ứng linh hoạt với sự thay đổi của thực tiễn; năng động, sáng tạo, quyết tâm cao, lựa chọn đúng trọng tâm, trọng điểm, tập trung nguồn lực đủ mạnh và tổ chức thực hiện đạt hiệu quả cao.

Là địa phương đầu tiên tại Việt Nam thí điểm mô hình phát triển tiên tiến KTMTD, thành phố đã xác định trách nhiệm của từng cơ quan, đơn vị, địa phương trong việc cụ thể hóa, triển khai hiệu quả các chính sách đặc thù như thế nào, thưa ông?

- Tôi cho rằng đây là cơ hội mang tính đột phá. Chủ trương thành lập KTMTD Hải Phòng đã được Bộ Chính trị đề ra tại Kết luận số 96-KL/TW như là một trong những nhiệm vụ, giải pháp quan trọng để thực hiện thành công Nghị quyết 45-NQ/TW và được cụ thể hoá tại Nghị quyết số 226/2025/QH15 của Quốc hội.

Hiện nay, các KTMTD lớn trong khu vực như Thượng Hải, Thâm Quyến (Trung Quốc); Singapore, Laem Chabang (Thái Lan) đang thu hút phần lớn dòng chảy thương mại và đầu tư toàn cầu. Việt Nam chưa có một mô hình đủ sức cạnh tranh trực tiếp. KTMTD Hải Phòng, với lợi thế cảng nước sâu Lạch Huyện, cảng Nam Đồ Sơn, đường sắt cao tốc Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng và các cơ chế đặc thù sẽ là một cực hút đầu tư, thương mại và tài chính, giảm sự phụ thuộc vào các trung tâm trung chuyển nước ngoài và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

KTMTD sẽ là không gian thể chế đặc biệt, tích hợp khu phi thuế quan, KCN công nghệ cao, logistics, thương mại - dịch vụ, tài chính - ngân hàng, nghiên cứu và phát triển (R&D).

Tôi cho rằng, để hiện thực hóa các định hướng chiến lược do Trung ương giao, trong đó có KTMTD, thành phố cần vượt qua thách thức lớn về quy hoạch, thể chế, năng lực thực thi và huy động nguồn lực. Hải Phòng xác định rõ trách nhiệm của từng cơ quan, đơn vị, địa phương trong việc cụ thể hoá và tổ chức thực hiện chính sách đặc thù, tuân thủ nguyên tắc “6 rõ”: Rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm và rõ thẩm quyền. Nhiệm vụ về quy hoạch, quy chế phối hợp, phát triển hạ tầng số, cơ chế giá thuê hạ tầng, thủ tục cấp phép… được phân công cụ thể cho các Phó Chủ tịch UBND thành phố, Trưởng Ban Quản lý KKT, Giám đốc các sở, ngành... Cách làm này nhằm tránh chồng chéo, siết chặt kỷ luật hành chính. giao, trong đó có KTMTD, thành phố cần vượt qua thách thức lớn về quy hoạch, thể chế, năng lực thực thi và huy động nguồn lực. 

KTMTD Hải Phòng dự kiến đặt trong KKT ven biển phía Nam và KKT Đình Vũ - Cát Hải được phân bố tại 3 vị trí không liền kề với tổng diện tích khoảng 6.292 ha. Ba vị trí này sẽ là hạt nhân, là động lực phát triển cho cả khu vực. Lộ trình thực hiện được chia thành 2 giai đoạn: Hoàn thiện khung pháp lý, hạ tầng, thí điểm (2025-2030); Phát huy hiệu quả và hoàn thiện toàn diện (2030-2035).

Xin ông cho biết, Hải Phòng dự kiến sẽ tập trung nguồn lực, cơ chế như thế nào để thu hút nhân tài và xây dựng đội ngũ cán bộ phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới?

- Ngày 31/12/2024, Ban Thường vụ Thành ủy Hải Phòng đã ban hành Nghị quyết 17-NQ/TU về thu hút, trọng dụng nhân tài và nguồn nhân lực chất lượng cao đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Song song với việc thực hiện Nghị quyết trên, Hải Phòng sẽ xây dựng và triển khai Đề án tổng thể về phát triển hệ sinh thái đào tạo và thu hút nhân lực chất lượng cao cho các ngành công nghệ chiến lược của thành phố đến năm 2030, tập trung vào các lĩnh vực: công nghệ bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), khoa học dữ liệu, tự động hóa và logistics thông minh.

Hải Phòng cũng chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ chủ chốt các cấp có khát vọng cống hiến, bản lĩnh, dám nghĩ, biết làm, tiên phong đổi mới, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Đây chính là bước đi quyết liệt, thể hiện tầm nhìn chiến lược của thành phố trong tinh gọn bộ máy, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, tạo động lực bứt phá trong giai đoạn mới.

Trân trọng cảm ơn ông!