Về vụ Cục Thi hành án Cần Thơ không thi hành bản án có hiệu lực: Giải quyết bất nhất?
Báo Đại Đoàn Kết đã có 2 bài viết nêu vụ việc Cục thi hành án dân sự Cần Thơ không thi hành bản án có hiệu lực pháp luật và Tổng cục thi hành án dân sự (TCTHADS) bất nhất trong chỉ đạo. Sau khi báo nêu, TCTHADS Bộ Tư pháp có công văn số 2018/TCTHADS-VP ngày 23-6-2015 yêu cầu báo “cải chính nội dung bài báo”.
Để rộng đường dư luận, Báo ĐĐK xin nêu lại vụ việc: Vào năm 2004, ông Nguyễn Văn Tài và bà Lê Thị Thu Hồng có làm 2 hợp đồng viết tay chuyển nhượng quyền sử dụng đất tại Q.Bình Thủy, TP Cần Thơ. Ông Tài đã trả tiền cho bà Hồng. Sau đó, hai bên xảy ra tranh chấp, kiện ra Tòa, và Tòa án tuyên hủy 2 hợp đồng viết tay, buộc bà Hồng trả lại cho ông Tài 1,27 tỉ đồng. Đến năm 2009, bà Hồng mang miếng đất đã bán cho ông Tài bán cho 6 người khác nhưng chưa sang tên đúng theo qui định của pháp luật. Bản án của Tòa án nhân dân thành phố Cần Thơ (TAND TPCT) phiên phúc thẩm ngày 30-8-2013 về tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất cũng đã tuyên buộc bà Hồng phải thi hành án xong nghĩa vụ trả tiền cho ông Tài mới có quyền lập thủ tục chuyển nhượng đất cho người khác.
Theo bản án phúc thẩm có hiệu lực thi hành, để đảm bảo quá trình thi hành án cho ông Tài, cơ quan THADS TP Cần Thơ đã kê biên mảnh đất của bà Hồng nhằm bán phát mãi lấy tiền trả cho ông Tài nên xung đột quyền lợi với 6 người đã mua đất của bà Hồng. Thận trọng, Cục THADS TP Cần Thơ đã yêu cầu TAND TP Cần Thơ giải thích bản án. Tháng 3-2014, sau cuộc họp liên ngành, ông Đặng Văn Hùng, Phó chánh án TAND TP Cần Thơ nhận định, đây là bản án đã có hiệu lực pháp luật, Cục THADS phải thi hành theo đúng thẩm quyền và đúng tinh thần nội dung bản án: “Bà Hồng nhận tiền của ông Tài trước (năm 2004), sau đó mới chuyển nhượng đất cho 6 người khác (năm 2009). Tuy nhiên bà Hồng vẫn chưa hoàn thành thủ tục theo quy định của pháp luật nên coi như quyền sử dụng đất vẫn còn của bà Hồng. Bà Hồng phải trả tiền cho ông Tài xong mới có quyền lập thủ tục chuyển nhượng cho 6 người khác.”.
Nhóm 6 người nhận chuyển nhượng đất của bà Hồng sau đó vẫn làm đơn kháng nghị lên TAND tối cao xem xét lại bản án phúc thẩm theo thủ tục giám đốc thẩm. TAND tối cao cũng đã có văn bản nói rõ quan điểm phải thi hành án cho ông Nguyễn Văn Tài. Do vậy kháng nghị giám đốc thẩm là không có căn cứ để thực hiện.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Viết Xuân, người mới được điều chuyển về làm Cục trưởng THADS TP Cần Thơ không hiểu vì lý do gì lại chấp nhận khiếu nại của 6 người nhận chuyển nhượng đất của bà Hồng và ra thông báo tạm dừng việc thi hành án lại để họp liên ngành, xin ý kiến của Tổng cục THADS - Bộ Tư pháp và nhùng nhằng không thực hiện, khiến cho vụ việc thêm phức tạp. Ông Tài cũng tiếp tục khiếu nại việc tạm dừng thi hành án trái luật của ông Xuân đến Tổng cục THADS. Ngày 21-11-2014, TCTHADS do ông Nguyễn Thanh Thủy, Phó Tổng cục trưởng có quyết định hủy thông báo số 393/TB-CTHA ngày 16-9-2014 của ông Nguyễn Viết Xuân, Cục trưởng Cục THADS TPCT ban hành về việc tạm dừng thi hành án, đồng thời giao Cục trưởng THADS TP Cần Thơ chỉ đạo chấp hành viên tổ chức thi hành án dứt điểm theo đúng qui định của pháp luật. Thế nhưng, vài ngày sau khi có quyết định của TCTHADS, Cục THADS Cần Thơ lại ra thông báo cho ông Tài rằng đang xin ý kiến Tổng cục THADS hướng dẫn nghiệp vụ nên chưa thể thi hành án được. Vụ việc kéo dài sau 2 năm lại kéo dài thêm gần 8 tháng nữa.
Tiếp đó, lạ thay, TCTHADS lại có cuộc họp ngày 27-5-2015 và ra văn bản số 1693/TB-TCTHADS ngày 1-6-2015 do Vụ trưởng Vụ nghiệp vụ 1 –TCTHADS Lê Thị Kim Dung ký, nêu ý kiến kết luận của ông Nguyễn Văn Sơn, Phó Tổng cục trưởng TCTHADS trong đó yêu cầu Cục trưởng Cục THADS TPCT chỉ đạo rà soát, kiểm tra toàn bộ trình tự, thủ tục trong qúa trình tổ chức THA theo qui định của pháp luật. Tại mục số 2 của văn bản lại yêu cầu Cục THADS TPCT sớm có văn bản đề nghị Tòa án có thẩm quyền xem xét, có ý kiến về nội dung trên, trong khi trước đó, CTHADS CT đã có ý kiến, đã được các cấp Tòa xem xét, trả lời.
Theo Văn bản 2018 ngày 23-6-2015 của TCTHADS nêu:“Tại Quyết định 782/QDD-TCTHADS ngày 21-11-2014 Tổng cục đã chấp nhận khiếu nại của ông Tài, hủy Thông báo tạm dừng thi hành án và Giao Cục trưởng Cục THADS TP Cần Thơ chỉ đạo Chấp hành viên có biện pháp thi hành dứt điểm vụ việc theo quy định của pháp luật. Đây là thủ tục giải quyết khiếu nại tố cáo theo quy định của Luật Thi hành án dân sự và các văn bản có liên quan.
Về việc hướng dẫn chỉ đạo nghiệp vụ đối với Cục THADS TP Cần Thơ...Ngày 27-5-2015, Tổng cục đã tổ chức cuộc họp liên ngành để thống nhất giải quyết vướng mắc trong việc tổ chức thi hành án đối với vụ việc nêu trên và đã xác định:Bản án số 141/2013/DSPT ngày 30-8-2013 của TAND TP Cần Thơ và Bản án số 11/2013/DSST ngày 20-3-2013 của TAND quận Bình Thủy có mâu thuẫn về quyền ưu tiên đối với ông Nguyễn Văn Tài và những người có quyền, nghĩa vụ liên quan. Trên cơ sở kết quả cuộc họp, căn cứ vào các quy định của Luật thi hành án dân sự và văn bản pháp luật có liên quan, để đảm bảo quyền và lợi ích của các đương sự trong bản án, lãnh đạo Tổng cục đã có văn bản chỉ đạo Cục Thi hành án dân sự TP. Cần Thơ sớm có văn bản đề nghị Tòa án có thẩm quyền xem xét, có ý kiến về nội dung trên. Đây là thủ tục chỉ đạo hướng dẫn nghiệp vụ phát sinh trong quá trình thi hành án. Như vậy, giải quyết khiếu nại tố cáo và chỉ đạo hướng dẫn nghiệp vụ là hai thủ tục cần thiết được thực hiện trong quá trình giải quyết vụ việc nêu trên và không có mâu thuẫn”.
Theo TCTHADS, đây là hai thủ tục không bất nhất trong chỉ đạo, tuy nhiên thực tế, từ “hai thủ tục” này đã dẫn nội dung giải quyết vụ việc theo hai hướng khác nhau.