Di dời cơ sở ô nhiễm ra khỏi khu dân cư: Rốt ráo, nhưng bao giờ mới xong?
Từ năm 2002, TP.HCM đã thực hiện di dời các cơ sở gây ô nhiễm môi trường, không phù hợp quy hoạch của thành phố và có nguy cơ cháy nổ xen cài trong khu dân cư. Tuy nhiên, cho đến nay quá trình di dời bị kéo dài nhiều năm, được đánh giá vẫn rất chậm chạp và nhiều quận nội thành chưa quyết liệt thực hiện. Liệu sự chỉ đạo rốt ráo hiện nay của cấp có thẩm quyền có sớm cải thiện được tình hình?
Công ty CP Xi măng Hà Tiên sẽ phải sớm di dời khỏi khu dân cư
2 khu phố hứng chịu 23 cơ sở ô nhiễm
| Theo Sở Tài nguyên – Môi trường TP.HCM, hiện nay thành phố đang phải đối mặt với nguy cơ ô nhiễm môi trường ngày một gia tăng. Trên địa bàn thành phố đã và đang xuất hiện một số khu vực ô nhiễm môi trường và có nguy cơ cháy nổ cao do các cơ sở sản xuất nằm xen cài trong các khu dân cư, không phù hợp quy hoạch. Đáng lo ngại là hoạt động sản xuất của các cơ sở này vẫn còn lạc hậu, công tác bảo vệ môi trường, xử lý chất thải, phòng chống cháy nổ chưa được đầu tư thỏa đáng. |
Qua khảo sát các cơ sở gây ô nhiễm môi trường trên địa bàn khu phố 4, 5 thuộc P. Đông Hưng Thuận, Q.12, các cơ quan chức năng TP.HCM đã phát hiện có đến 23 cơ sở sản xuất gây ô nhiễm môi trường còn hoạt động, chưa di dời. Ngoại trừ Công ty Phương Đông đã chuyển đổi ngành nghề và tập đoàn Thái Tuấn đã khắc phục được tình trạng ô nhiễm sau khi các cơ quan chức năng can thiệp.
Tuy nhiên, cho dù đã qua nhiều cuộc họp đến nay việc di dời các cơ sở sản xuất gây ô nhiễm tại khu vực này vẫn diễn biến rất chậm. UBND TP.HCM, kể cả Q.12 đã chủ động làm việc với các cấp chính quyền, đoàn thể của P. Đông Hưng Thuận tham gia vận động, nắm bắt nhu cầu di dời, kể cả đề xuất phương án di dời về KCN Đông Nam, nhưng vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau. Đến đầu tháng 6 năm nay, Ban Chỉ đạo di dời thành phố phải tiếp tục đề xuất phương án di dời 23 cơ sở sản xuất ô nhiễm tại khu phố 4 và khu phố 5 thuộc P.Đông Hưng Thuận về KCN Lê Minh Xuân 3. Chưa biết kết quả, cũng như tiến độ ra sao, tuy nhiên thành phố quyết tâm sẽ hoàn tất công tác di dời 16/23 cơ sở vào KCN Lê Minh Xuân 3 trong năm nay.
Đại diện UBND Q.Thủ Đức cho biết, hiện nay các cấp chính quyền của quận cũng đang rốt ráo phối hợp thực hiện di dời Trạm nghiền Thủ Đức thuộc Công ty CP Xi măng Hà Tiên 1, dự kiến phải hoàn tất trong năm 2016.
Năm nay, thành phố cũng quyết liệt di dời Công ty CP Vật tư tổng hợp và phân bón hóa sinh về KCN Đông Nam hoặc KCN Lê Minh Xuân. Đồng thời, thành phố cũng yêu cầu DN này phải đổi mới thiết bị, quy trình công nghệ trước khi di dời; xây dựng kế hoạch di dời kèm lộ trình cụ thể, cơ chế chính sách và đề xuất các giải pháp thực hiện.
Rốt ráo di dời
Hiện nay, TP.HCM đang rốt ráo di dời 700 cơ sở sản xuất thuộc danh sách buộc phải di dời do gây ô nhiễm môi trường hoặc không phù hợp quy hoạch xây dựng đô thị.
Tại cuộc họp với Ban Kinh tế Ngân sách HĐND TP.HCM về vấn đề này mới đây, ông Tôn Quang Trí, Phó GĐ Sở Công thương TP cho biết, thực tế thời gian qua các cơ quan chức năng thành phố đã phát hiện nhiều cơ sở sản xuất gây ô nhiễm mọc lên, trong khi các Sở ngành chuyên môn không kịp thẩm định công nghệ sản xuất, xả thải…trước khi cấp phép hoạt động. Do đó, nếu không kiên quyết xử lý và có giải pháp phù hợp thì dẫn đến tình trạng các cơ quan chức năng vừa di dời cơ sở này thì đã có cơ sở khác tiếp tục mọc lên gây ô nhiễm.
Đại diện các Sở ngành thành phố cũng phản ánh, thực trạng di dời rất chậm chạp các cơ sở ô nhiễm do ý thức chấp hành của các DN rất kém, thậm chí có biểu hiện cố tình dây dưa, kéo dài. Trong đó, trường hợp điển hình là các Công ty CP Xi măng Hà Tiên và Công ty CP vật tư tổng hợp và phân bón hóa sinh không tích cực phối hợp với các Sở, ngành chức năng của thành phố trong việc thực hiện chủ trương di dời.
Để khắc phục tình trạng này, Ban Chỉ đạo xử lý cơ sở gây ô nhiễm môi trường và cơ sở không phù hợp quy hoạch (gọi tắt là Ban chỉ đạo di dời thành phố) đang tính toán giải pháp phân nhóm các đối tượng thuộc diện di dời ưu tiên. Theo đó, đến nay cơ quan này đã phân nhóm được 3 đối tượng di dời, gồm: Cơ sở gây ô nhiễm môi trường, cơ sở không phù hợp quy hoạch và cơ sở có nguy cơ cháy, nổ xen cài trong khu dân cư để tính toán thứ tự ưu tiên di dời; xây dựng lộ trình di dời, cũng như số lượng người lao động bị ảnh hưởng để có kế hoạch phối hợp hỗ trợ kịp thời.
Theo ông Tất Thành Cang - Phó Chủ tịch UBND TP.HCM, việc phát sinh ô nhiễm xen cài trong các khu dân cư hiện gây khó khăn trong công tác kiểm soát ô nhiễm môi trường cũng như phát triển kinh tế, an sinh xã hội của thành phố.
Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất hiện nay đối với công tác di dời các cơ sở gây ô nhiễm môi trường ra khỏi khu dân cư là quỹ đất cho di dời của thành phố đang rất khan hiếm, trong khi các KCN hầu hết đã được lấp đầy và đang hoạt động ổn định. Đối với công tác xử lý các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng hiện nay cũng gặp nhiều khó khăn do các cơ sở “luồn lách” tinh vi để đối phó cùng cơ quan chức năng trong công tác thanh, kiểm tra. Đó là chưa kể, các quy định pháp luật trong lĩnh vực bảo vệ môi trường còn thiếu và nhiều bất cập về chức năng nhiệm vụ, thẩm quyền xử phạt vi phạm.