Kênh mương xuống cấp, hoa màu cháy khô
Từ Quảng Nam chúng tôi vượt chặng đường gần 200km bằng xe máy đến với xã Tịnh Hiệp, huyện Sơn Tịnh, Quảng Ngãi, chứng kiến những cánh đồng nơi đây đang phải chịu cảnh khát nước trong thời gian dài.
Cánh đồng hoa màu cháy khô.
Người dân bức xúc phản ánh với PV, hệ thống kênh mương K10 ở xã Tịnh Hiệp được xây dựng từ 1995, với tổng chiều dài 5.564 mét và đưa vào phục vụ tưới cho khoảng 307 ha hoa màu. Nhưng 10 năm nay, tuyến kênh mương nay không còn khả năng cung cấp nguồn nước tưới cho diện tích đất nông nghiệp nữa, do kênh mương nằm thấp hơn các cánh đồng hoa màu và nhiều đoạn sạt lở, xuống cấp. Do đó, người dân chủ yếu trông chờ vào nguồn nước mưa.
Đi dọc hệ thống kênh mương K10 và cánh đồng của thôn Hội Đức, xã Tịnh Hiệp, chúng tôi thấy, ruộng lúa khô hạn, kênh mương trơ đáy, nứt nẻ không còn nước dưới mương. Anh Nguyễn Văn Tải (56 tuổi) ở thôn Hội Đức cho biết: “Từ khi con kênh K10 xây dựng đến nay, chỉ cung cấp nước tưới được cho một vụ Đông - Xuân, còn vụ Hè - Thu người dân đành bỏ hoang. Nếu muốn, chúng tôi phải dùng máy bơm để hút nước từ kênh cho cánh đồng lúa nên mất thêm khoản tiền mua xăng dầu. Bà con rất muốn chuyển đổi cây trồng để phát triển kinh tế gia đình, nhưng do nguồn nước không đủ tưới nên nhiều kế hoạch đành bỏ ngỏ. Có một nghịch lý là người ta xây dựng hệ thống kênh mương lại thấp hơn cánh đồng thì làm sao mà dẫn nước?".
Anh Nguyễn Thủy (53 tuổi) thôn Hội Đức tâm sự: “Gia đình tôi có 5 sào ruộng, nhưng chỉ làm được một vụ đông xuân, năng xuất trung bình 1 sào/ 3 tạ lúa, còn lại vụ Hè - Thu thì không sản xuất được do thiếu nước tưới nên đành bỏ hoang. Để khắc phục tình trạng đó, chúng tôi đã đào các ao bên cạnh chân ruộng để dự trữ nguồn nước mưa để tưới cho hoa màu nhưng cũng không thấm vào đâu”.
Theo một số ý kiến người dân, nguyên nhân là do một phần mưa lũ làm sạt lở, do thiết kế kênh mương không phù hợp với địa hình khi đưa vào hoạt động nên chưa phát huy hiệu quả.
Qua quan sát PV ghi nhận, hệ thống kênh mương tại đây, nhiều đoạn chưa được bê tông, kênh mương bị sạt lở gây ra thất thoát lớn nguồn nước ở đầu nguồn. Ngoài ra, tuyến kênh mương dẫn nước thấp hơn so với các cánh đồng hoa màu nên người dân rất khó khăn trong việc lấy nước vào ruộng. Bên cạnh đó, hàng trăm ha hoa màu bỏ hoang.
Lý giải vì sao hệ thống kênh mương K10 xuống cấp. Ông Võ Tấn Hồng, Chủ tịch UBND xã Tịnh Hiệp cho biết: Một phần do ở đầu nguồn trạm bơm thấp hơn so với các tuyến kênh mương ở cuối nguồn, hơn nữa các mương lại thấp hơn so với các cánh đồng ruộng nên một số đoạn kênh dẫn đến thiếu nước nghiêm trọng. Để khắc phục tình trạng trên, UBND xã mỗi năm thường tổ chức duy tu nạo vét kênh mương và kêu gọi người dân chuẩn bị máy bơm để hút nước. UBND xã vừa nhận được UBND tỉnh hỗ trợ kinh phí 10 tỷ đồng để cải tạo duy tu bảo dưỡng tuyến kênh mương K10 để phục nước tưới cho sản xuất.