Điểm sáng Si Ma Cai
Sín Chéng - xã vùng cao đặc biệt khó khăn của huyện Si Ma Cai là điểm sáng đầu tiên của tỉnh Lào Cai về thực hiện Đề án số 14 của Tỉnh ủy Lào Cai về “Đẩy mạnh xây dựng đời sống văn hóa khu dân cư, trọng tâm là vận động nhân dân cải tạo tập quán lạc hậu giai đoạn 2011-2015.
Trước khi thực hiện đề án, tình trạng tảo hôn chiếm trên 30%, một số trường hợp hôn nhân cùng, cận huyết thống, ép cưới, thách cưới cao. Tình trạng tổ chức ăn uống linh đình, kéo dài nhiều ngày, nhiều bữa gây tốn kém, lãng phí khá phổ biến (có đám cưới chi phí lên đến 50 triệu đồng).
Do vậy, nhà nào đông con trai hoặc không khá giả sau khi cưới vợ cho con kinh tế suy sụp, gia đình trở thành nghèo đói. Con cái cả đời vất vả làm lụng để trả nợ, chất lượng cuộc sống thấp, trẻ em sinh ra không được chăm sóc đầy đủ, chiều cao, cân nặng ngày càng giảm xuống.
Trong việc tang các gia đình có người chết vẫn còn để lâu trong nhà. Ông Lý Xuân Thành, Bí thư Đảng ủy xã Sín Chéng cho biết: Đảng ủy xã với phương châm “vừa là người lãnh đạo, vừa là thành viên” của Mặt trận đã cụ thể hóa chương trình phối hợp, thống nhất hành động của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc quán triệt và triển khai trong đảng, các chi bộ và cán bộ, đảng viên trong xã nêu cao tinh thần trách nhiệm, đăng ký tự giác gương mẫu đi đầu trong thực hiện cải tạo tập quán lạc hậu và vận động nhân dân làm theo.
Hằng năm xã đưa nội dung cải tạo tập quán lạc hậu trong việc cưới, việc tang vào tiêu chí bình xét phân xếp loại cán bộ đảng viên, bình xét gia đình văn hóa và lãnh đạo, chỉ đạo các ban ngành, các thôn, bản bàn bạc dân chủ và nghị quyết đưa vào quy ước, hương ước của thôn, bản để thực hiện.
Kết quả, từ năm 2013 đến nay, tại Sín Chéng, trong việc cưới, các cặp kết hôn đều thực hiện đúng quy định của pháp luật; không còn tình trạng gả bán, cưỡng ép hôn nhân. Năm 2015, đến thời điểm này chưa phát hiện trường hợp nào tái diễn những hủ tục trên. Các cặp vợ chồng mới kết hôn được chính quyền, Mặt trận và các đoàn thể tuyên truyền, phổ biến về Luật Hôn nhân và Gia đình, Luật Bình đẳng giới.
Qua 5 năm thực hiện, dự án được đánh giá cơ bản thực hiện có hiệu quả các mục tiêu đã đề ra, nhiều chỉ tiêu đạt và vượt so với kế hoạch, 9 xã được công nhận hoàn thành các tiêu chí nông thôn mới đều đạt các tiêu chí của Đề án. Từ năm 2011 đến nay Lào Cai có gần 96% đám cưới được đăng ký kết hôn, chỉ còn 3,2% cặp tảo hôn và 0,08% cặp kết hôn cận huyết thống. Tỷ lệ giảm nghèo toàn tỉnh từ 35,29% năm 2011 xuống còn 17,61% năm 2014, giảm nghèo bình quân hằng năm trên 4% đạt so với mục tiêu của đề án.