Chuẩn hóa cán bộ cấp xã
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng dạy “cấp xã là gần gũi dân nhất, là nền tảng của hành chính”, điều đó có nghĩa năng lực cán bộ cấp phường, xã mà yếu sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với mỗi địa phương cũng như cả nước. Vì vậy, việc nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ cấp xã là vấn đề cấp bách.
Điểm trũng trong nền công vụ
Hiện nay, nước ta có 11.162 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 1.567 phường, 597 thị trấn và 9064 xã, với tổng số trên 222.735 cán bộ, công chức và 317.766 cán bộ không chuyên trách cấp xã. Đây là những người trực tiếp thực hiện và đưa chủ trương, đường lối, nghị quyết của Ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với nhân dân, tuyên truyền, vận động và tổ chức nhân dân thực hiện. Tuy nhiên, chất lượng của đội ngũ cán bộ cấp gần dân nhất này là một trong những điểm trũng nhất trong nền công vụ.
Vụ Chính quyền địa phương, Bộ Nội vụ cho biết, chất lượng cán bộ cấp xã còn thấp so với yêu cầu nhiệm vụ, một số nơi việc tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, đường lối, chính sách của cấp trên xuống cơ sở không kịp thời, đầy đủ. Việc triển khai thực hiện nhiệm vụ của chính quyền cơ sở còn chậm, giải quyết công việc còn nhiều sai sót, dẫn đến việc khiếu nại, gửi đơn thư vượt cấp...
Ngoài ra, vẫn còn một bộ phận cán bộ cấp xã ý thức trách nhiệm với công việc không cao, làm việc theo kiểu cầm chừng, trông chờ, ỷ lại vào cấp trên. Thậm chí, ở một số địa phương, một số cán bộ cấp xã hoạt động chưa thực sự dựa vào pháp luật, đôi khi còn giải quyết công việc theo ý muốn chủ quan, trong ứng xử với nhân dân, với cộng đồng còn nặng về tập quán, thói quen, tình cảm.
Trong đó có một số ít cán bộ thiếu tinh thần trách nhiệm với nhân dân, chưa thật sự tâm huyết với công việc, một số ít có biểu hiện suy thoái đạo đức, mất đoàn kết, cơ hội, bè phái làm giảm lòng tin của cán bộ và nhân dân.
Không đạt chuẩn thì nghỉ việc
Phải chuẩn hóa cán bộ cấp xã đấy là vấn đề thiết yếu. Hiện rất nhiều địa phương có những giải pháp cụ thể để nâng cao trình độ của đội ngũ cán bộ gần dân nhất này. Bà Nguyễn Thị Nguyệt, Trưởng Phòng Đào tạo - Sở Nội vụ tỉnh Thanh Hóa cho biết, nhằm nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ, công chức cấp xã, từ năm 2010-2014, tỉnh đã mở gần 100 lớp kiến thức, kỹ năng chuyên ngành, bồi dưỡng nghiệp vụ... cho 22.529 lượt người.
“Chúng tôi nhận thấy những cán bộ có tuổi thì bằng cấp chắp vá, trình độ khập khiễng nhưng lại có kinh nghiệm và xử lý tình huống rất tốt. Trái lại, rất nhiều cán bộ trẻ có trình độ lại yếu về điều này. Vì thế, trong quá trình đào tạo, chúng tôi cũng thực hiện thế nào cho hài hòa 2 yếu tố ấy” - bà Nguyệt nhìn nhận.
Theo bà Nguyệt, song song với việc đào tạo nâng cao trình độ cho cán bộ, công chức cấp xã, trong 4 năm qua (2011-2015), Thanh Hóa đã thu hút được 1.679 cử nhân về công tác tại các xã, phường, thị trấn. Bên cạnh đó, Sở Nội vụ cũng tham mưu cho UBND tỉnh tuyển chọn 60 trí thức trẻ ưu tú, có trình độ đại học tăng cường về làm phó chủ tịch UBND các xã thuộc 7 huyện nghèo. Đến nay, hơn 50% số xã, thị trấn thuộc 7 huyện nghèo đã có trí thức trẻ về làm phó chủ tịch UBND.
Ông Đặng Lê Tiến, Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Phú Yên cho biết: Trong 3 năm gần đây, đã có 2.700 cán bộ xã, phường của tỉnh Phú Yên được đi học chuyên môn nhằm đạt chuẩn, trong đó có 550 người học đại học. Ngoài ra, nhằm thay thế những cán bộ không đạt chuẩn, bị loại khỏi bộ máy, 3 năm qua, Phú Yên đã tuyển dụng gần 300 sinh viên tốt nghiệp đại học hệ chính quy về công tác ở các xã, phường, thị trấn; đồng thời thí điểm bố trí trí thức trẻ tình nguyện về giữ chức vụ phó chủ tịch UBND xã, phường. Mới đây, tỉnh lại tuyển dụng thêm 30 trí thức trẻ - là những sinh viên quê Phú Yên tốt nghiệp loại khá, giỏi - tình nguyện về các xã vùng sâu, vùng xa công tác.
Phú Yên cũng đang thực hiện đề án tuyển 100 kỹ sư nông nghiệp, cử nhân kinh tế hệ chính quy về làm lãnh đạo các Hợp tác xã nông nghiệp vốn được HĐND tỉnh thông qua từ năm 2014.
“Chúng tôi có thể khẳng định 100% cán bộ xã, phường, thị trấn đã đạt chuẩn về trình độ chuyên môn; hơn 90% cán bộ đã đạt chuẩn về trình độ chính trị, đến cuối năm nay sẽ đạt 100%” - ông Tiến nêu rõ.
Ông Tiến cho biết, nhiều huyện của Phú Yên rất nghiêm khắc trong việc đưa ra khỏi guồng máy cán bộ không đáp ứng được công việc. Chẳng hạn ở huyện Tuy An, Phú Yên đã cho nghỉ việc gần 100 cán bộ xã, thị trấn vì không đạt chuẩn về trình độ.
Về vấn đề này ông Nguyễn Phụng Ngoạn, Chủ tịch UBND huyện Tuy An chia sẻ rằng, trước khi thực hiện việc chuẩn hóa, huyện đã thông báo cụ thể đến các cán bộ. Theo quy định, cán bộ xã, phường, thị trấn phải có bằng tốt nghiệp trung học chuyên nghiệp trở lên. Với cán bộ chủ chốt thì cần thêm bằng trung cấp chính trị. Cán bộ nào không lo học để đạt được chuẩn ấy thì phải nghỉ.