Đặt tên con theo... "sao"

Nhiều đứa trẻ ở Đạ Sar mang tên các ngôi sao nổi tiếng

“Những siêu sao” quanh năm lên rẫy

Chu Ru Lê Ram Bô, Sơ Ao Kim Su Li, Lơ Mu Ly Su In, Liêng Jrang Ha Kim Dong Jun, Ha Wo Min, Han Chang-woo…và nhiều cái tên khác là đã được đặt theo tên các ngôi sao nổi tiếng của Hàn Quốc. Ông Cil Jen, một người khá nổi tiếng về làm ăn kinh tế giỏi cho biết, gia đình tôi đủ ăn, đủ mặc và có một số tài sản nhất định rồi nên không chạy theo mốt ấy chứ trong xã này thì nhiều lắm, đếm không xuể, toàn tên của các ngôi sao Hàn Quốc và tên của các đại gia cả thôi.
Ông Ha Pha Blinh - cha đẻ của em Ha Kim Dong Jun cho biết, cuộc sống gia đình của tôi nghèo lắm, trước đây có bữa đói bữa no thôi. Những lúc nông nhàn không biết làm gì khác ngoài ngồi xem tivi, nhất là các bộ phim Hàn Quốc. Thấy những diễn viên ấy đều đẹp và hào nhoáng, ở những căn nhà sang trọng nên rất thích. Vì rất thích nên khi sinh đứa con đầu lòng, Ha Pha Blinh đặt tên ngay là Ha Kim Dong Jun. Blinh bảo: Hy vọng cháu lớn lên không được như ngôi sao ấy thì cũng được một chút giống họ là vui rồi.
Hai con gái của vợ chồng trẻ Ha Phơ Huân là Ha San Ốc và em gái Ha Sun U cũng vậy. Bây giờ cô chị San Ốc đã vào lớp 9, còn cô em gái Sun U học lớp 6 trường nội trú dân tộc huyện nhưng hàng ngày ngoài những giờ học trên lớp các em cũng phải phụ giúp cha mẹ của mình để lên nương làm lúa rẫy và trồng bắp. Sun U cho biết, lúc đầu cũng thấy thích thích cái tên này nhưng sau đó thấy cũng không thích mấy vì nhiều bạn khác cùng lớp đặt tên theo kiểu gọi của buôn làng mình mà.
Hai em Sơ Ao Kim Su Li và Lơ Mu Ly Su In mới bước qua tuổi lên 6, khi gặp chúng tôi quần áo còn xộc sệch do mới đi lên rẫy về vô tư cho biết, thấy cha mẹ bảo đặt tên này sau này sẽ nổi tiếng và không còn khổ nữa nên cũng thích. Nhưng cũng có lúc lên rẫy đi kiếm củi và kiếm cỏ về cho bò ăn bị đám bạn trêu cũng buồn trong bụng lắm. Trội hơn cả là Han Wo Min, năm nay đã 16 tuổi, mọi kiểu ăn mặc và kiểu tóc Han Wo Min đều cố gắng bắt chước cho giống ngôi sao của Hàn Quốc. Em cho biết, cái tên này cha mẹ đặt cho từ lúc lọt lòng nên không thay đổi được. Giàu và nổi tiếng chẳng thấy đâu, hàng ngày em vẫn phải vào rừng, lên rẫy phụ giúp cho cha mẹ mới đủ cái ăn.

Những đứa trẻ Đa Sar

Người lạ của thôn

Sở dĩ Han Wo Min thấy dần dần không thích với cái tên của những ngôi sao trên màn bạc là vì mình trưởng thành rồi nhưng thấy cuộc sống cũng không thay đổi mà nhiều lần đi giao lưu với cộng đồng dân tộc Lạch của mình ở nhiều huyện khác thấy cái tên của mình lạc lõng quá, không gần gũi giống như các cái tên dân tộc truyền thống trước đây nên cảm giác giống như mình là người lạ của thôn buôn vậy. Có lẽ ước mong cũng chỉ là ước mong thôi chứ không thể giỏi và giàu như ngôi sao Hàn Quốc được.
Ha Han Chang-woo cũng vậy, 19 tuổi vẫn phải vừa đánh vật trên nương rẫy hàng ngày và phải làm thêm rất nhiều việc, Ha Han Chang Woo cho biết, tên của em được đặt theo tên của chủ tịch Maruhan – công ty chuyên sản xuất máy chơi game pachinko nổi tiếng của Hàn Quốc đấy. Ông này rất giàu có và nổi tiếng nên em được cha mẹ đặt tên theo với mong ước sau này cũng giàu như thế. Nhưng giờ lớn rồi, thấy cũng không có ích gì mà nó xa rời với tên truyền thống của buôn làng mình quá, nhiều lần đi ra khỏi huyện người khác cũng xì xào nữa đấy.
Ông Ha Rơ cũng cho biết, giờ con tôi là Ha Kim Min Chê đã lớn rồi, giấy khai sinh cũng không thay đổi được. Nghĩ lại cũng thấy mình lạ quá, tự nhiên đặt cho con một cái tên xa lạ với truyền thống, với buôn làng. Mình quanh năm làm rẫy sao mà giàu như các siêu sao ấy được. Thấy tội cho con bởi bạn bè thường hay trêu chọc, rồi người ta tò mò vì cái tên xa lạ với bà con đồng bào mình.

Giữ bản sắc

Già làng Kơ Sa Ha Tàng, một trong những người uy tín và có tiếng nói ở xã Đạ Sar cho biết; nhiều lần tôi được nghe các cán bộ nói nên cũng hiểu ra kiểu đặt con và những ước muốn viển vông ấy. Đua nhau đặt tên con theo đại gia mà không chăm lo cho con cái học thật tốt thì cũng không có ích lợi gì cả. Chính thế nên nhiều lần tôi cũng đi vận động, khuyên nhủ các cặp vợ chồng trẻ hãy giữ lấy bản sắc dân tộc của mình chứ cứ theo Tây, theo Hàn nghe nó xa lạ lắm.
“Giờ đây cứ có cặp vợ chồng nào vừa sinh con xong là chúng tôi lại đến khuyên nhủ họ ngay để họ không đặt tên con như thế nữa. Theo UBND xã Đạ Sar thì sở thích này của người dân đã có từ lâu nên bây giờ cứ phải vận động từ từ vậy. Vận động để họ không làm mai một cách đặt tên con theo truyền thống của cộng đồng dân tộc mình vì cái tên nó gắn với con người ta suốt đời mà.

Đông Hưng - Lê Hải