Hỗ trợ đồng bào vùng sâu, vùng xa: Nguồn lực đầu tư còn khiêm tốn
Chính sách đối với vùng đồng bào dân tộc miền núi luôn được Đảng, Nhà nước, Chính phủ quan tâm, chỉ đạo triển khai thực hiện và đã mang lại những kết quả tích cực. Nhưng, trên thực tế vùng đồng bào dân tộc miền núi vẫn chậm phát triển, tỷ lệ hộ nghèo còn cao so với bình quân cả nước.
Hỗ trợ phát triển ngành nghề ở vùng sâu, vùng xa
Mới đây, chính sách hỗ trợ nhà ở đối với hộ nghèo theo chuẩn nghèo giai đoạn 2011 - 2015 được Chính phủ ban hành, áp dụng đối với các hộ thuộc diện đối tượng theo quy định của Quyết định này đang cư trú tại khu vực nông thôn hoặc đang cư trú tại các thôn, làng, buôn, bản, ấp, phum, sóc trực thuộc phường, thị trấn hoặc xã trực thuộc thị xã, thành phố thuộc tỉnh nhưng sinh sống chủ yếu bằng nghề nông, lâm ngư nghiệp. Theo đó, Chính phủ đặt mục tiêu hỗ trợ nhà ở cho khoảng 311.000 hộ nghèo. Tối đa mỗi hộ được cho vay 25 triệu đồng. Đây cũng là một trong những giải pháp đảm bảo cho người nghèo có nhà ở an toàn, đời sống ổn định.
Tuy nhiên, trước những băn khoăn về tình trạng số hộ nghèo dân tộc thiểu số chiếm trên 47% số hộ nghèo cả nước, trong khi dân số người dân tộc thiểu số chỉ chiếm 14,3%, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Giàng Seo Phử nhận định: Những năm qua, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, nhiều chính sách đối với vùng đồng bào dân tộc miền núi đã được ban hành và thu được những thành tựu quan trọng. Trước kia tỷ lệ hộ nghèo cao hơn nhiều, chiếm 70-80%, thậm chí có vùng dân tộc chiếm tới 90%. Gần đây, các vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã thật sự thay đổi, bộ mặt nông thôn có nhiều khởi sắc, tỷ lệ hộ nghèo đã giảm một cách ấn tượng trong khi sự hỗ trợ của Nhà nước còn ở mức độ giới hạn.
Theo ông Giàng Seo Phử, khoảng cách giàu - nghèo giữa các vùng dân tộc miền núi và tỷ lệ chung của cả nước còn rất lớn. Trong khi cả nước chỉ có trên 5% tỷ lệ hộ nghèo, thì vùng đồng bào dân tộc chiếm hơn 40%. Sự hỗ trợ của Nhà nước trong những năm qua là đáng trân trọng, ghi nhận. Tuy nhiên, đi vào cụ thể từng chính sách theo các đề án đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, thì nguồn lực đầu tư còn rất khiêm tốn.
Đơn cử, Chương trình 135 là một đề án rất quan trọng nhưng tổng nguồn lực được bố trí mới đạt khoảng 64%. Tổng nguồn lực các chính sách hiện nay do Ủy ban Dân tộc quản lý mới đạt khoảng 48%, trong đó có những chính sách đạt tỷ lệ rất thấp như: Chính sách nhà ở, đất ở đạt trên 10%; Chính sách cho vay theo Quyết định số 54/2012/QĐ-TTg ngày 4/12/2012 của Thủ tướng Chính phủ đạt khoảng 2,3%. Tổng nguồn lực bố trí trong năm 2015 khoảng 6.000 tỷ, nhưng theo kế hoạch của các đề án, chính sách được duyệt là 12.000 tỷ; nghĩa là mới đạt gần 50%. So với kế hoạch, yêu cầu, nhiều chính sách chưa được thực hiện một cách hoàn chỉnh. Đến năm 2015, các chính sách hết hiệu lực, nhưng nhu cầu của người dân còn rất lớn. Đây là một vấn đề mà Ủy ban Dân tộc rất trăn trở và đang báo cáo với Thủ tướng Chính phủ để có kế hoạch cho các chính sách trung hạn 2016-2020.
Ông Giàng Seo Phử cho biết: Các chính sách tới đây sẽ tăng cường tất cả những nguồn lực như: Ngân sách nhà nước; xã hội hóa; sự đóng góp của các tổ chức, doanh nghiệp cho vùng đồng bào dân tộc miền núi; đóng góp trực tiếp từ người dân và các tổ chức quốc tế. Đồng thời, Ủy ban Dân tộc sẽ tăng cường việc xã hội hóa và sự đóng góp của các doanh nghiệp, nhà từ thiện, nhà hảo tâm, các tổ chức trong nước cho công tác dân tộc. Đồng thời phải có một chính sách khuyến khích cho vay tín dụng đối với vùng đồng bào dân tộc...