Củ cải trắng - thuốc mùa đông
Củ cải trắng tên thuốc là La bạc tử còn gọi tên lai phục tử, la bặc tử, rau lú bú. Củ cải trắng là thực phẩm tươi rất đa dạng trong quy trình chế biến các món gỏi, nấu canh, nấu nước phở, hủ tiếu, món chay và có thể phơi khô để kho thịt, cá hoặc để dành.
Củ cải trắng.
Theo đông y, la bặc tử có vị cay ngọt, tính bình. Vào kinh tỳ, vị và phế. Có tác dụng đưa hơi đi xuống (giáng khí), trừ đờm; ngoài ra, còn có tác dụng tiêu thực (giúp tiêu hoá). Địa khô lâu có tác dụng lợi niệu, tiêu thũng, lưu thông hơi ở phổi; Kiện tỳ tiêu thực, hạ khí hóa đàm, hoá tích khoan trung, sinh tân giải độc.
Thuờng được dùng cho các trường hợp đầy bụng không tiêu, viêm khí phế quản ho nhiều đờm, khản tiếng; thổ huyết chảy máu cam, bệnh tiểu đường và hội chứng lỵ. Liều dùng thông thường từ 6 – 12g.
Dưới đây là một số cách dùng củ cải chữa bệnh như:
* Người già bị viêm phế quản mạn tính: Hạt cải củ sao 12g, hạt tía tô 12g. Sắc uống trong ngày. Hay dùng món củ cải hầm bì sứa: Bì sứa 120g, củ cải 60g. Thêm nước và gia vị, hầm nhừ chia ăn 2 lần trong ngày.
* Chữa viêm phế quản mạn tính, ho nhiều đờm: Hạt cải củ sao 12g, hạnh nhân 12g, cam thảo sống 8g. Sắc uống.
* Chữa khản giọng, mất tiếng, nôn ói, loét miệng: Dùng nước ép gừng tươi củ cải. Củ cải, gừng tươi liều lượng tùy ý, ép lấy nước cho uống rải rác ít một trong ngày.
* Chữa suy nhược, viêm khí phế quản, ho suyễn: Món canh thịt dê, cá diếc củ cải. Thịt dê 100g, cá diếc 1 con, củ cải 60g. Thêm nước và gia vị nấu canh lẩu, ăn nóng.
* Chữa tiêu hoá kém, mồm hôi, bụng trướng, đại tiện khô: Hạt cải củ sao 12g, chỉ xác 8g, thần khúc sao xém 16g. Sắc uống.
* Chữa lỵ đau mót đại tiện: Hạt cải củ 12g, tỏi 1 củ. Hạt cải củ nghiền thành bột, tỏi củ giã nát ép lấy nước. Uống bột thuốc và nước tỏi với nước đun sôi còn nóng.
* Chữa đầy bụng không tiêu do ăn uống quá nhiều các loại bánh kẹo, đường, mỡ: Cháo củ cải. Gạo tẻ 100g, củ cải 50g. Củ cải thái lát cùng gạo nấu cháo, thêm chút muối cho ăn.
* Chữa hen suyễn, viêm khí phế quản mạn tính, cảm sốt ho nhiều đờm: Nước ép củ cải hấp đường phèn. Củ cải tươi (hoặc luộc chín) 500g. Ép lấy nước, thêm đường phèn lượng thích hợp cho uống, ngày 1 lần.
Kiêng kỵ: Hạt cải củ có thể hao tổn khí (sức lực) nên người sức yếu (khí hư) không bị đầy tích, đờm trệ đọng không được uống. Người tỳ vị hư hàn nên hạn chế dùng củ cải.