Nhớ người anh cả ngành quân y

Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến tặng hoa đại diện gia đình cố Bộ trưởng Vũ Văn Cẩn.

BS Vũ Văn Cẩn được mọi người xúc động tưởng nhớ là một người chiến sĩ cộng sản kiên cường, nhà lãnh đạo ngành y tế xuất sắc,có uy tín. Là một những học trò, những đồng nghiệp kế tiếp của ông. Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến nhận định: “Cuộc đời của ông gắn liền với sự nghiệp bảo vệ sức khỏe nhân dân và quân đội trong suốt thời gian dài đầy khó khăn, biến động của cách mạng”.

BS Vũ Văn Cẩn sinh ngày 15/10/1915 trong một gia đình nhà nho nghèo, giàu lòng nhân đức, hiếu học. Từ nhỏ ông là một học sinh rất chuyên cần, học giỏi và có chí tiến thủ. Năm 1936, ông học tại Trường ĐH Y Dược khoa Hà Nội, tốt nghiệp bác sĩ chuyên khoa về mắt năm 1943. Thời kỳ này ông tham gia các hoạt động rất sôi nổi trong Tổng hội Sinh viên, vận động sinh viên, học sinh tham gia phong trào truyền bá quốc ngữ, tuyên truyền nếp sống vệ sinh trong cộng đồng nhân dân lao động. Cách mạng tháng Tám thành công, ông gia nhập quân đội.

Ngày 2/9/1945, BS Vũ Văn Cẩn được Chủ tịch Hồ Chí Minh bổ nhiệm làm Giám đốc Ban Y tế Vệ quốc đoàn Trung ương. Đầu năm 1946, ông được bổ nhiệm là Cục trưởng Cục Quân y, năm 1948 được phong quân hàm Đại tá, đầu năm 1965 là Phó Chủ nhiệm Tổng cục Hậu cần kiêm Cục trưởng Cục Quân y, năm 1974 được phong quân hàm Thiếu tướng. BS Vũ Văn Cẩn là đại biểu Quốc hội khóa IV, V, VI, VII; là Thứ trưởng Bộ Y tế (1960 - 1970), Bộ trưởng Bộ Y tế (1971 - 1982). BS Vũ Văn Cẩn từ trần ngày 13/6/1982.

Một trong những chuyện xúc động nhất về ông được nhiều người nhắc đến hôm qua là chuyện ông đã từng vận động vợ ông, bà Từ Thị Giốc mang số tư trang bằng vàng, kể cả nhẫn cưới giao cho cách mạng củ người đi Hồng Kông mua thuốc men và vật dụng y tế về cho đất nước. Tại đây, đông đảo Việt kiều đã quyên góp ủng hộ hàng chục tấn nguyên liệu, thuốc sát trùng, thuốc sốt rét chuyển về nước.

Trong 25 năm đứng đầu ngành quân y, ông là người khởi đầu trong công tác kết hợp quân - dân y. Ông chủ trì nhiều giải pháp y tế chiến lược góp phần quyết định thành công hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Là một Bộ trưởng có tầm nhìn xa trông rộng, ông chú trọng công tác bồi dưỡng đào tạo, sống rất chân tình, độ lượng, vị tha... Với phương châm “Điều trị toàn diện và an toàn”, ông yêu cầu người thầy thuốc khi chữa trị cho người bệnh cần phải hiểu người bệnh, biết được tâm tư, tình cảm và suy nghĩ của người bệnh.

Thiếu tướng, TS Cục trưởng Cục Quân Y Vũ Quốc Bình nhớ lại, là Cục trưởng đầu tiên Cục Quân y, BS Vũ Văn Cẩn cũng là người anh cả của nền quân y quân đội nhân dân Việt Nam. Sinh thời, người BS này nhiều lần được đề nghị phong hàm GS và danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang nhân dân nhưng ông nhất định không nhận. Cho đến cuối đời, trong lúc ông hấp hối, Đảng và Nhà nước quyết định trao tặng dạnh hiệu cao quý nói trên. Trong tâm trí những người lính quân y hôm nay, BS Vũ Văn Cẩn là người đức - tài vẹn toàn. Cuộc đời và sự nghiệp của ông gắn với sự trưởng thành của ngành quân y Việt Nam.

Trần Ngọc Kha