Quảng Trị và vụ án động trời

Thúy (áo xanh đậm – thứ 5, từ trái qua)
cùng các đồng phạm trước vành móng ngựa

Ảnh: Bình Nguyên

Đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng được Công an tỉnh Quảng Trị phối hợp cùng công an nhiều địa phương trên cả nước tích cực điều tra, phá án trong thời gian dài. Từ ngày bắt đầu “tìm kiếm” hài cốt liệt sỹ (HCLS) cho đến khi bị bắt, Thúy cùng đồng các đồng phạm: Mẫn Thị Duyên (53 tuổi, vợ Thúy, trú thôn Trác Bút, thị trấn Chờ); Nguyễn Văn Hoành (em ruột Thúy, 46 tuổi, trú thôn Ân Phú, xã Phú Lâm, huyện Tiên Du, Bắc Ninh); Mẫn Đức Phương (37 tuổi, em ruột Duyên); Nguyễn Trường Sơn (28 tuổi, trú thôn Yên Sào, xã Xuân Giang, huyện Sóc Sơn, Hà Nội); Nguyễn Anh Chiều (con rể Duyên, 32 tuổi, trú xã Uy Nỗ, huyện Đông Anh, Hà Nội). Vũ Đức Chung (69 tuổi) - nhân viên quản trang tại Nghĩa trang liệt sĩ huyện Đăk Tô (tỉnh Kon Tum) đã đào bới, lấy trộm khoảng 70 HCLS, làm giả khoảng 105 HCLS; chiếm đoạt hơn 8 tỷ đồng (Công đoàn Ngân hàng Chính sách Xã hội hơn 7 tỷ đồng và hơn 1 tỷ đồng của gia đình các liệt sĩ). Man rợ hơn, sau khi Thúy và đồng bọn bị bắt, kết quả giám định cho thấy Thúy đã dùng cả xương lợn, xương mèo để đánh lừa thân nhân các liệt sỹ. Việc làm động trời của Thúy cùng đồng bọn thực sự phơi bày sau vụ tìm HCLS ở huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị. PV báo Đại Đoàn Kết khi ấy, đã có mặt tại hiện trường cuộc tìm kiếm và không khỏi ngỡ ngàng trước hiện tượng rất lạ dưới các lớp cát được đào lên vào thời điểm cả nước diễn ra các hoạt động tưởng nhớ, tri ân các anh hùng, liệt sỹ: Đất tơi xốp, rễ cây bị chặt đứt. Dưới lớp khai quật có lá cây tươi trộn lẫn. Màu đất bám vào các di vật không phù hợp với màu đất cát đặc trưng của địa phương. Những yếu tố trên là bằng chứng thể hiện sự nguỵ tạo, sắp đặt trong quá trình bốc cất 9 ngôi mộ được coi là mộ liệt sỹ ở thôn Lâm Xuân, xã Gio Mai, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị.

Sự việc bắt đầu vào ngày 25/7/2013 - khi Công đoàn Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) cùng một người tự xưng là “nhà ngoại cảm” đến thôn Lâm Xuân, khai quật, bốc cất hài cốt liệt sĩ. Tại hiện trường, “nhà ngoại cảm” do NHCSXH đưa đến khẳng định nơi này có 9 hài cốt liệt sĩ và sẽ được bốc cất đưa về Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Đường 9 .

Rễ cây bị chặt đứt tại vị trí được “nhà ngoại cảm” xác định là “mộ liệt sỹ”
tại thôn Lâm Xuân, xã Gio Mai, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị ngày 25/7/2013

Ảnh: Dương Thanh Tùng

Những biểu hiện không bình thường từ phía “nhà ngoại cảm” buộc cơ quan có trách nhiệm là Cơ quan quân sự huyện Gio Linh (Huyện đội Gio Linh) và Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Quảng Trị (Tỉnh đội Quảng Trị) một mặt trực tiếp tiến hành khai quật, mặt khác tiến hành giám sát chặt chẽ, ghi lại đầy đủ hình ảnh hiện trạng các “ngôi mộ” do “nhà ngoại cảm” xác định.

Quá trình khai quật bộc lộ nhiều dấu hiệu cho thấy có sự ngụy tạo, sắp đặt để tạo ra các ngôi mộ giả. Chẳng hạn đất cát ở vị trí được cho là “mộ”, tươi xốp, đào được dễ dàng bằng tay. Các hố đào đều theo hình chữ nhật, có chiều ngang 0,7m, dài 1,7m bên các gốc cây tràm hoa vàng có độ tuổi từ 3 đến 4 năm. Rễ cây đều bị cắt, chặt một cách có chủ ý trước đó không lâu theo hình chữ nhật là chiều dài của các “ngôi mộ”… Huyện đội Gio Linh đã lập biên bản, ghi lại cụ thể từng chi tiết, dấu vết bất thường.

Đáng chú ý là ở 1 hố đào, ở độ sâu 0,6m, những người lính khai quật đã gặp một bi - đông Trung Quốc hoen gỉ, móp méo cùng các mẩu xương trộn lẫn đất đen, nằm trên cùng một mặt phẳng. Lớp đất đen này không có sự liên kết với đất cát nguyên thủy đặc trưng ở khu vực thôn Lâm Xuân, xã Gio Mai. Chất đất đen và rỉ sét từ bi – đông nước không hề thẩm lậu ra xung quanh cho thấy nó mới được ai đó đặt xuống. Ở đáy hố đào còn có cả số lá cây tươi chôn lẫn vào đất.

Từ những dấu hiệu không bình thường này, Huyện đội Gio Linh, Tỉnh đội Quảng Trị, đại diên Công an huyện cùng đại diện ban – ngành, đoàn thể địa phương đã kết luận: “Hiện vật ở các hố đào là giả, không phải hài cốt liệt sĩ được chôn cất tại đây”.

Theo Huyện đội Gio Linh, 9 liệt sĩ mà Công đoàn NHCSXH và “nhà ngoại cảm” đi tìm, đều không chiến đấu, hy sinh ở khu vực nói trên.

Lá cây tươi dưới đáy các “ngôi mộ liệt sỹ” hy sinh từ cách đây hơn 40 năm
tại thôn Lâm Xuân, xã Gio Mai, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị ngày 25/7/2013

Ảnh: Dương Thanh Tùng

Cơ quan có trách nhiệm ở Quảng Trị đã đã yêu cầu Công đoàn NHCSXH không được đưa 9 tiểu sành đựng hiện vật vật tìm thấy ở thôn Lâm Xuân vào Nghĩa trang liệt sĩ Quốc gia đường 9 (Nghĩa trang đường 9). Tuy nhiên, thông tin mới nhất mà chúng tôi nhận được, Công đoàn NHCSXH đang rất “tích cực” vận động để đưa hiện vật từ các hố khai quật mà họ cho là “mộ liệt sỹ” nói trên về Nghĩa trang đường 9. Ngày 2/8, sau buổi làm việc bất thành với Tỉnh đội Quảng Trị; đại diện Công đoàn NHCSXH lại chuyển hướng sang thương thuyết với Sở LĐTB&XH tỉnh. Đại diện Công đoàn NHCSXH không chút quan tâm mộ thật hay giả mà chỉ xin cơ quan chức năng chứng nhận những hiện vật tại các hố khai quật tại thôn Lâm Xuân, xã Gio Mai là hài cốt liệt sĩ.

Trước sự việc bất bình thường này, ngày 4/8/2013, theo đề nghị của Sở LĐTB&XH Quảng Trị; Viện pháp y Quân đội đã tiến hành lấy mẫu xương, đất ở 9 tiểu sành do NHCSXH đào ở thôn Lâm Xuân, đưa vào Nghĩa trang liệt sĩ Đường 9 trước đó để xét nghiệm và giám định. Cùng ngày, cơ quan an ninh - Sở Công an Quảng Trị cho biết, đã tiến hành, thu thập các chứng cứ để điều tra vụ việc có dấu hiện lừa đảo mộ liệt sĩ nói trên.

Dương Thanh Tùng