Phát huy giá trị văn hóa Việt Nam

Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban TW MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân
phát biểu khai mạc Tọa đàm/

Xây dựng nền công nghiệp văn hóa

Phát biểu khai mạc tọa đàm, Chủ tịch Ủy ban TW MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh, góp ý văn kiện là việc của toàn dân, không phải là việc riêng của Đảng, vì văn kiện của Đảng là định hướng cho sự phát triển của đất nước. Theo đó, Ủy ban TW MTTQ Việt Nam tổ chức góp ý văn kiện Đảng với nhiều thành phần, đối tượng, trong đó đặc biệc có 3 cuộc tọa đàm góp ý theo chuyên đề: vai trò của khoa học công nghệ đối với phát triển kinh tế; phát huy giá trị văn hóa Việt Nam và nuôi dưỡng tinh thần yêu nước, tự hào dân tộc, khát vọng cống hiến của thế hệ trẻ, xung kích đi đầu trong xây dựng đất nước; đấu tranh phòng chống tham nhũng, phát huy dân chủ trong thời kỳ Internet, giám sát và phản biện xã hội.

Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân phát biểu tại Tọa đàm.

Nhấn mạnh về nội dung cuộc tọa đàm “Phát huy giá trị văn hóa Việt Nam và nuôi dưỡng tinh thần yêu nước, tự hào dân tộc, khát vọng cống hiến của thế hệ trẻ, xung kích đi đầu trong xây dựng đất nước”, Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, đây là cuộc thảo luận giữa những người đã có nhiều trải nghiệm và các bạn trẻ.

Trong lúc khó khăn nhất, chúng ta dựa vào nền tảng văn hóa, vào sức trẻ của thanh niên để vượt qua. Ngược lại, lúc thành công chúng ta cũng nhớ đến văn hóa, và thành tựu là nhờ có văn hóa, có thanh niên. Vì vậy, tọa đàm cần làm rõ, đánh giá, phát huy vai trò của thanh niên trong phát triển văn hóa nhất là trong quá trình hội nhập để đóng góp vào văn kiện của Đảng.

Theo GS-TS Nguyễn Quang Thuấn, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam, càng ngày chúng ta càng thấy rõ hơn vai trò là nền tảng tinh thần, là mục tiêu và là động lực của của văn hóa đối với sự phát triển toàn diện và bền vững của đất nước. Ngày nay, chúng ta hiểu văn hóa là nhân tố không thể không tính đến trong mọi quá trình phát triển. Văn hóa có khả năng thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội theo hướng lành mạnh, bền vững; có khả năng làm giàu thêm các nguồn lực, nhân lên gấp nhiều lần sức mạnh bảo vệ Tổ quốc.

GS-TS Nguyễn Quang Thuấn, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm khoa học
xã hội Việt Nam phat biểu tại Tọa đàm.

GS Thuấn cho rằng, nhận thức về văn hóa cần được tiếp tục nghiên cứu một cách sâu sắc hơn, thực tiễn hơn trong bối cảnh hiện nay. Cùng với đó, các giá trị văn hóa truyền thống cần phải được tiếp tục phát huy, nhưng phải đặt điều này trong bối cảnh thời đại và giá trị truyền thống Việt Nam phải được nâng lên ở tầm cao mới.

“Truyền thống nhưng không nên là cái kỳ dị trong mắt người bên ngoài. Truyền thống nhưng không phải cứ cái gì khác với nó là loại bỏ, hoặc kỳ thị. Chúng ta phát huy giá trị truyền thống nhưng giá trị tiên tiến của nhân loại thì không nên xem thường hoặc bỏ qua. Có khá nhiều cái hay của thế giới văn minh, nhưng khi đem vào Việt Nam thì tại sao lại không tiếp thu được hoặc bị biến thành cái khác?”, GS Thuấn đặt vấn đề.

Theo ông Thuấn, hơn bao giờ hết, trong bối cảnh hội nhập hiện nay, chúng ta cần tạo dựng hệ giá trị văn hóa của con người Việt Nam. Khát vọng cống hiến để đưa đất nước sánh vai cùng các dân tộc trên thế giới phải là niềm khao khát thường trực của con người Việt Nam, nhất là thế hệ trẻ hôm nay.

Muốn làm được điều đó, theo GS Thuấn, bên cạnh phải chú trọng tạo dựng một môi trường văn hóa lành mạnh, bình đẳng và nhân văn cho toàn xã hội; đề cao văn hóa gia đình; tạo dựng giá trị văn hóa cho cộng đồng các doanh nhân, doanh nghiệp với nguyên tắc làm giàu cho cá nhân, doanh nghiệp là làm giàu cho đất nước, không chấp nhận làm giàu phi pháp, thiếu nhân văn… thì cần tạo dựng một văn hóa chính trị theo hướng hội nhập.

“Văn hóa chính trị này không chỉ ở những người tham gia bộ máy công quyền, mà trong mọi tổ chức chính trị, xã hội khác. Sự gương mẫu, hy sinh, chính trực, công minh, tử tế... cần phải được tôn vinh. Tệ tham nhũng, lãng phí, lợi ích nhóm, cửa quyền, bè phái, vụ lợi... phải được xã hội đồng tình phê phán”, ông Thuấn nhấn mạnh.

GS. TS Lê Hồng Lý, Viện trưởng Viện nghiên cứu văn hóa
phát biểu tại Tọa đàm.

Cùng quan điểm GS. TS Lê Hồng Lý, Viện trưởng Viện nghiên cứu văn hóa cho rằng cần bồi dưỡng, xây dựng các nhân tài từ lúc còn “non” đến lúc trở thành những nhân tài mà cả thế giới công nhận. Chúng ta đã từng có Đặng Thái Sơn, Ngô Bảo Châu.. làm rạng danh Việt Nam. Thế giới họ rất coi trọng điều này, coi đó là một thứ quyền lực mềm của quốc gia.

“Việt Nam liệu có nên tiến tới việc xây dựng một ngành công nghiệp văn hóa trong thời gian tới như cách mà Nhật Bản, Hàn Quốc hay một vài ngành công nghiệp văn hóa Mỹ đã làm. Cho rằng điều này có thể còn khá xa, nhưng với tiềm năng văn hóa và con người Việt Nam thì chúng ta hoàn toàn có thể tính đến trong tương lai.”, GS Hồng Lý đặt vấn đề.

Quang cảnh Tọa đàm.

Hội nhập văn hóa nhưng không lai căng

Tại buổi tọa đàm nhiều ý kiến các chuyên gia nhà nghiên cứu đặt vấn đề cần tạo dựng giá trị văn hóa lãnh đạo trong tất cả các cấp chính quyền từ Trung ương đến địa phương. Bởi một người lãnh đạo có tầm nhìn, có sự hiểu biết sâu rộng, biết nhìn xa trông rộng sẽ đem lại hiệu quả to lớn cho đất nước. Những người biết nắm bắt cái mới, xu thế của thời đại và nhìn ra khả năng của những người cấp dưới sẽ là một tài sản lớn cho quốc gia. Do vậy, Nhà nước các cấp cần có trách nhiệm phát hiện, tôn trọng tài năng và có chiến lược vun trồng để tài năng phát triển. Giá trị của người lãnh đạo hiện nay, cần được xã hội nhìn nhận là luôn cập nhật được tình hình mới, biết chớp thời cơ, dám quyết định và chịu trách nhiệm.

GS. TS Lê Hồng Lý, Viện trưởng Viện nghiên cứu văn hóa cho rằng, phải nâng cao nhận thức về vai trò, sức mạnh của văn hóa đối với sự phát triển, nhất là trong tình hình hiện nay. Trong đó, có vai trò từ tấm gương của các đồng chí lãnh đạo cấp cao. Khi có những tấm gương tốt thì thanh niên sẽ ý thức đầy đủ hơn về trách nhiệm của mình cũng như giữ gìn sự phát triển của văn hóa dân tộc.

GS Mai Quỳnh Nam, Viện Nghiên cứu con người phát biểu tại Tọa đàm.

GS Mai Quỳnh Nam Viện Nghiên cứu con người đặt vấn đề, chúng ta nghiên cứu những mặt tốt trong văn hóa của con người Việt Nam thì cũng cần nghiên cứu cả những mặt trái, lực cản đến từ con người, văn hóa Việt Nam đối với sự phát triển.

Cần xây dựng văn hóa chính trị và quyền làm chủ thực sự của người dân, những thể chế chính trị mà chúng ta đang “nợ” nhân dân như Luật Biểu tình, luật về Hội, trưng cầu dân ý.. phải sớm được ban hành để người dân thực sự thấy mình được làm chủ.

TS Nguyễn Viết Chức, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về văn hóa,
xã hội của Ủy ban TW MTTQ Việt Nam phát biểu tại Tọa đàm.

TS Nguyễn Viết Chức, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về văn hóa, xã hội của Ủy ban TW MTTQ Việt Nam nhấn mạnh, tương lai đất nước đang đặt lên vai thế hệ trẻ. Thế hệ chúng tôi tóc bạc rồi, bao nhiêu kỳ vọng dồn vào các em. Ngoài rèn luyện tri thức, tiếp cận công nghệ, thế hệ trẻ cần có ý thức giữ gìn những giá trị truyền thống. Hội nhập văn hóa nhưng không lai căng. Dự thảo văn kiện cần nhấn mạnh đến vấn đề này với những giải pháp cụ thể để phát huy vai trò văn hóa cũng như thế hệ trẻ.

Một số hình ảnh tại buổi Tọa đàm:

Anh Vũ Ảnh: Hoàng Long