60 năm thành lập Tổng hội Y học Việt Nam (1955 - 2015): Những hoạt động đối ngoại nổi bật
Ngay từ Đại hội lần thứ nhất để thành lập Tổng hội Y học Việt Nam vào ngày 3/3/1955 tại CLB Đoàn kết (phố Lý Thái Tổ - Hà Nội), hoạt động đối ngoại của Hội đã được xác định rõ ràng. Việc bầu BS Trần Hữu Tước- nguyên Trưởng ban Việt kiều yêu nước tại Pháp, người thầy thuốc đã có uy tín tại Paris từ những năm 40 của thế kỷ trước làm Chủ tịch đầu tiên đã phản ánh rõ điều đó.
GS Hoàng Đình Cầu cùng các đại biểu tại Hội nghị MASEAN IX.
Cần nhớ lại bối cảnh năm 1955, khi đó thủ đô Hà Nội mới được giải phóng, đất nước vẫn còn bị chia cắt làm 2 miền, Hội cần tập hợp và đoàn kết với các bác sỹ từ kháng chiến trở về, các bác sỹ làm việc tại các tỉnh và thành phố từ vĩ tuyến 17 trở ra, nay ở lại miền Bắc với chế độ mới, các bác sỹ đang hành nghề tại các tỉnh miền Nam và các bác sỹ là Việt kiều sống rải rác trên khắp thế giới nhưng đông nhất tại Pháp, châu Âu, Hoa Kỳ…
Có thể chia các hoạt động đối ngoại của Tổng hội Y học VN trong 60 năm qua thành 3 giai đoạn:
- Giai đoạn 1 (1955-1975): 20 năm đầu tiên tính đến khi đất nước thống nhất hòa bình;
- Giai đoạn 2 (1975-1995): 20 năm tiếp theo bắt đầu xây dựng đất nước trong hòa bình;
- Giai đoạn 3 (1995 đến nay): 20 năm đổi mới.
Liên quan đến Hội Y học VN tại Pháp có một sự việc đáng ghi nhớ: Năm 1972 khi máy bay Mỹ đánh phá miền Bắc và Thủ đô Hà Nội, Hội đã nhận được những lời động viên và một số tặng phẩm y tế gửi về bằng đường ngoại giao hoặc gửi qua tay đồng nghiệp. Năm 1977, đại diện Hội y học VN tại Pháp về thăm cả hai miền đất nước. Một hoạt động cũng đáng chú ý là từ 15-2 đến 15-3 năm1988, GS Nguyễn Huy Phan làm việc tại Cuba. Ta có liên lạc với hội Phẫu thuật tạo hình Mỹ để họ vào thăm Hà Nội và một số cán bộ ta sang Mỹ (31-3-1988). Trước khi Mỹ bỏ cấm vận, trong năm 1993 và 1994, Tổ chức Citizen Ambassador Programe của Mỹ đã chủ động tìm đến Tổng hội để thiết kế được 6 chuyến thăm VN của các GS, BS Hoa Kỳ. Đây chính là cầu nối đầu tiên rất quan trọng cho các chuyên khoa sâu sau này như: Thần kinh, Tim mạch, Đái tháo đường… có các mối liên hệ với các nhà khoa học.
20 năm gần đây, có những sự kiện chính: Do uy tín của Tổng hội ngày càng tăng, Hiệp hội Y học các nước Đông Nam Á (MASEAN) đã chủ động mời một Đoàn Tổng hội tham dự ĐH MASEAN VII tại Singapore (15/4/1995).
Năm 1996 Tổng hội tham dự Hội nghị giữa nhiệm kỳ của MASEAN VII tại Batam, Indonesia do Phó chủ tịch Nguyễn Huy Phan dẫn đầu. Năm 1997, Tổng hội tham dự MASEAN VIII tại Chiang Mai, Thái Lan do Phó chủ tịch Nguyễn Duy Cương dẫn đầu. Tại ĐH này, Tổng hội là thành viên chính thức của MASEAN.
Năm 1998, Tổng hội tham dự Hội nghị giữa nhiệm kỳ MASEAN VIII tại Malaysia do Chủ tịch Hoàng Đình Cầu dẫn đầu. Tại Hội nghị này ta đồng ý tổ chức ĐH MASEAN IX tại Hà Nội.
Năm 1999 đánh dấu bước trưởng thành vượt bậc trong công tác đối ngoại của Tổng hội. Tại phòng họp lớn của khách sạn DEAWOO, Hà Nội từ ngày 29 đến 31/10/1999 đã khai mạc trọng thể Hội nghị MASEAN IX với chủ đề “Y học Đông Nam Á trong buổi bình minh của thế kỷ XXI”. Phó Thủ tướng chính phủ Phạm Gia Khiêm đã đọc lời khai mạc.
Tại Hội nghị này, GS Hoàng Đình Cầu đã được bầu làm Chủ tịch MASEAN IX; TS Trần Hữu Thăng được bầu làm Phó Tổng thư ký của MASEAN IX. Năm 2000 đoàn đại biểu Tổng hội dự Hội nghị giữa nhiệm kỳ MASEAN IX tại thủ đô Yangoon, Myanmar. GS Hoàng Đình Cầu đã đọc diễn văn khai mạc trên cương vị Chủ tịch MASEAN. Từ năm 2000 trở đi, Tổng hội Y học VN đã trở thành một thành viên tích cực của MASEAN.
Cũng từ năm 2000 đến nay chúng ta đều tham dự đầy đủ các hội nghị theo quy định của Ban thư ký. Các chủ tịch Tổng hội: GS Đặng Đức Trạch, GS Phạm Song, GS Phạm Mạnh Hùng, Trưởng ban đối ngoại TS Trần Hữu Thăng và các chuyên gia của Tổng hội đã trình bày các báo cáo quốc gia và các báo cáo chuyên đề theo yêu cầu của Ban thư ký.
Tại Hội nghị MASEAN XV họp tại Brunei tháng 5 vừa qua, Ban Thư ký MASEAN đã thông báo: Đến năm 2018 Tổng hội Y học VN sẽ đăng cai Hội nghị MASEAN chính thức. Sau chu kỳ 20 năm Chủ tịch Tổng hội Y học VN sẽ nhận nhiệm vụ Chủ tịch MASEAN và Tổng Thư ký Tổng hội sẽ nhận nhiệm vụ Phó Tổng Thư ký MASEAN. Sự kiện này sẽ là hoạt động đối ngoại nổi bật nhất trong nhiệm kỳ tới 2016-2020 của Tổng hội...
Như vậy, trong 20 năm đổi mới vừa qua, hoạt động đối ngoại của Tổng hội Y học VN rất phong phú và đa dạng. Cùng với hàng trăm hội thảo, hội nghị, đoàn ra, đoàn vào của các Hội thành viên chuyên khoa Trung ương trực thuộc Tổng hội, Tổng hội đã trở thành một tổ chức Phi chính phủ có uy tín trong khu vực Đông Nam Á và trên trường quốc tế. Tất cả những thành tích đáng khích lệ này thúc giục Tổng hội Y học VN hăng hái tiến lên trong sự nghiệp đối ngoại nhân dân.