Hé mở bí ẩn về hành cung Lỗ Giang thời Trần

Những hiện vật khảo cổ củng cố thêm những nhận định về việc
có một công trình được xây dựng quy mô lớn mang
biểu tượng hoàng gia vừa được tìm thấy tại Thái Bình.

Kết quả khai quật được tổ chức công bố hôm nay, 20/12 tại chính địa điểm tổ chức khai quật…

Theo PGS-TS Bùi Minh Trí, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Kinh Thành (Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam) - đơn vị thực hiện khai quật, thì hành cung Lỗ Giang được cho là một trong những hành cung lớn được nhà Trần cho xây dựng tại phủ Long Hưng, thuộc tỉnh Thái Bình ngày nay.

Các tư liệu lịch sử cũng cho biết đây là một hành cung lớn, kết nối giữa phủ Long Hưng (Thái Bình) với phủ Thiên Trường (Nam Định) và hoàng thành Thăng Long (Hà Nội). Tuy nhiên, trải qua bao biến thiên, ngày nay vị trí của hành cung nằm ở đâu, qui mô, diện mạo ra sao vẫn là một bí ẩn.

Kết quả cuộc khai quật khảo cổ từ ngày 15/11/2015 đến nay do Trung tâm nghiên cứu Kinh thành và Bảo tàng tỉnh Thái Bình phối hợp tiến hành đã phần nào hé mở những bí ẩn này.

Theo đó, trên diện tích khai quật rộng khoảng 600 m2 quanh khu vực đền Trần, các nhà khảo cổ đã tìm thấy nhiều dấu tích, hiện vật. Đáng chú ý là dấu tích móng, tường bao gia cố bằng sỏi niên đại thế kỷ 13, có bề rộng khoảng 1m.

Trước sân đền Trần, phát hiện kiến trúc móng đôi, cột bao rất lớn có dạng cột cát, đều được xây dựng theo dạng móng sỏi, dưới rải ngói có niên đại thế kỷ 13.

Những hiện vật khảo cổ củng cố thêm những nhận định về việc
có một công trình được xây dựng quy mô lớn mang
biểu tượng hoàng gia vừa được tìm thấy tại Thái Bình.

Đặc biệt, ngay tại sân đền Trần, ở độ sâu khoảng 1m phát lộ đầu rồng thời Lê Trung Hưng (thế kỷ 17-18) nằm xen lẫn lớp ngói đỏ thời Trần. Theo các nhà nghiên cứu, điều này khẳng định dưới thời Lê Trung Hưng tại đây đã có những công trình kiến trúc tâm linh.

Tiến hành khai quật, các nhà khảo cổ còn tìm thấy rất nhiều ngói lợp rìa mái, nóc mái trang trí lá đề hình rồng, đầu đao, ngói bờ nóc mặt sư tử đề chữ “Vương”; ngói chim uyên ương, cổ rồng biểu trưng cho vương quyền và thần quyền.

Ngoài ra, đợt khảo cổ còn phát hiện, tìm thấy nhiều đồ dùng sinh hoạt hằng ngày như bát, liễn, chum, khay; đồ thờ bằng gốm các thời Trần, Lê, Nguyễn.

Theo đơn vị khai quật, có một điểm đáng chú ý, rất thú vị là những hiện vật ngói trên đều mang đặc trưng Đại Việt, không hề pha tạp với nền văn hóa nào khác. …

Nhìn nhận những di vật vừa khai quật được phong phú về số lượng, đa dạng về loại hình, củng cố thêm những nhận định về việc có một công trình được xây dựng quy mô lớn, biểu tượng hoàng gia, nguy nga, tráng lệ tại đây, tuy nhiên, PGS-TS Bùi Minh Trí cho rằng: Để có thể khẳng định đây có phải là trung tâm của hành cung Lỗ Giang thời Trần hay không thì vẫn còn tếp tục phải nghiên cứu, trong đó cần phải tiếp tục mở rộng khai quật.

Trần Duy Hưng