Người Mỹ bình chọn những Tổng thống kém nhất

Từ trái qua, Andrew Johnson, Franklin Pierce, James Buchanan.

Theo ý kiến của đa số những người tham gia bình chọn, kém nhất trong các đời Tổng thống Mỹ từ trước tới nay là Pierce Franklin (sinh năm 1804), làm chủ Nhà trắng trong giai đoạn từ 1853 tới 1857. Ông là vị Tổng thống thứ 14 trong lịch sử nước Mỹ và cũng là vị Tổng thống duy nhất đến từ bang New Hampshire. Cha ông là Thống đốc và cũng là một vị tướng của cách mạng Mỹ. Về tư chất, Pierce Franklin không phải là một người kém cỏi: ông có trí nhớ rất tốt, từng đọc thuộc lòng trôi chảy bài diễn văn nhậm chức dài tới hơn 3 nghìn từ của mình một cách rành rọt. Ngay sau khi tốt nghiệp luật gia, Pierce Franklin đã tham gia các hoạt động chính trị và ngay từ khi 25 tuổi đã là thành viên quốc hội bang New Hampshire. Bốn năm sau, ông đã đại diện cho bang quê hương ở hạ viện. Bốn năm sau nữa, ông đã trở thành thượng nghị sĩ. Năm 1846, khi bùng nổ cuộc chiến tranh giữa Mỹ với Mexico, Pierce Franklin đã tình nguyện gia nhập quân đội và chỉ trong một thời gian ngắn đã trưởng thành lên tới vị trí tướng lữ đoàn. Chỉ vì bị thương do ngã ngựa nên ông không thể tiếp tục phục vụ trong quân đội. Trở lại đời thường, Pierce Franklin đã mau chóng gây dựng được ảnh hưởng mạnh trên chính trường và đã giành được thắng lợi trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 1852 với đa số phiếu bầu. Tuy nhiên, phần lớn những thành viên nội các mà ông đưa vào làm việc trong nhiệm kỳ của mình đều có rất ít kinh nghiệm chính trị nên đã không giúp ông có được một nhiệm kỳ suôn sẻ trên cương vị người cầm lái con thuyền quốc gia. Thêm vào đó, giai đoạn mà Pierce Franklin làm Tổng thống đã có quá nhiều sự kiện đòi hỏi ở Nhà trắng một phong cách lãnh đạo vượt bậc mà như thực tế cho thấy, ông đã không đáp ứng được.

Các nhà nghiên cứu Mỹ cho rằng, Pierce Franklin đã thực hiện nhiều hành vi nhất để dẫn tới bùng nổ nội chiến. Cụ thể, ông đã bãi bỏ văn kiện có tên là “Thỏa hiệp Missouri năm 1829”, đã tạo điều kiện nhân nhượng giữa các bang miền tây và miền nam trong vấn đề liên quan tới nô lệ… Năm 1857, khi Pierce Franklin chất dứt các hoạt động chính trị, rất ít người đẫ tỏ ra tiếc nuối ông..

Pierce Franklin trong đời thường phải trải qua nhiều bi kịch. Vợ ông bị mắc bệnh trầm cảm và bệnh lao. Đứa con đầu của vợ chồng ông đã chết khi còn ẵm ngửa. Đứa con thứ hai chết vì bệnh thương hàn khi mới lên bốn. Còn đứa con út đã chết vì tai nạn đường sắt ngay trước ngày bố chính thức nhậm chức Tổng thống năm 1853… Bản thân Pierce Franklin còn là vị cựu Tổng thống Mỹ duy nhất chết vì nát rượu. Ông qua đời năm 1869 trong cảnh cô độc. Nhiều người Mỹ coi Pierce Franklin là kẻ phản bội vì ông phản đối việc bãi bỏ chế độ nô lệ.

Nhân vật thứ hai trong danh sách các Tổng thống Mỹ kém nhất là Franklin James Buchanan (sinh năm 1791). Ông là Tổng thống duy nhất tới từ bang Pennsylvanya, kế nhiệm Pierce Franklin làm chủ Nhà trắng năm 1857. Ông là vị Tổng thống Mỹ “trai tân” duy nhất: sau khi bị mất hôn thê thời trẻ, ông cho tới cuối đời không bao giờ lấy ai nữa…

James Buchanan sinh ra trong một gia đình chủ trang trại gốc Ireland. Ở tuổi trưởng thành, ông đã bước chân vào hoạt động luật pháp và mau chóng tạo được danh tiếng một luật sư tài năng. Từ năm 1814, ông đã là thành viên hội đồng lập pháp bang Pennsylvania và tới năm 1820, trở thành nghị sĩ. Năm 1831, James Buchanan được cử làm đặc sứ tới Peterburg và ký hiệp ước thương mại đầu tiên giữa nước Nga với Mỹ. Trở về nước năm 1831, ông được bầu vào Thượng viện, đại diện cho bang Pennsylvania. Tại đây, ông giữ quan điểm trung dung giữa những người chủ trương giải phóng nô lệ với những người ủng hộ tiếp tục duy trì chế độ nô lệ, nhưng cũng bảo vệ quyền độc lập của bang Texas duy trì chế độ nô lệ nhưng đã li khai khỏi Mexico.

Năm 1856, James Buchanan được bầu làm Tổng thống với tư cách là ứng cử viên của những người Dân chủ (miền Nam). Ông là vị Tổng thống Mỹ cuối cùng trước khi đất nước bị chia rẽ hai miền. Theo các nhà nghiên cứu, ông đã không hề làm gì để ngăn chặn sự bùng nổ của cuộc nội chiến bởi quan điểm của ông là, tuyên bố khơi hỏa cuộc chiến tranh li khai là bất hợp pháp, nhưng tham gia chiến đấu để ngăn chặn nó cũng là bất hợp pháp nốt. Thái độ thụ động đầy mâu thuẫn đó của ông đã đặt nền tảng để sau này Tổng thống Abraham Lincoln khai hỏa nội chiến… Không ngẫu nhiên mà James Buchanan đã bị đặt cho biệt danh “Người nhu nhược”.

Vị trí thứ ba trong danh sách các Tổng thống Mỹ tồi nhất lịch sử là Andrew Johnson (sinh năm 1808), nguyên là Phó Tổng thống dưới thời Tổng thống thứ 16 Abraham Lincoln. Trong lễ nhậm chức chính thức của Tổng thống Lincoln, người được chọn làm cấp phó đã tới dự trong tình trạng say rượu buộc ông Lincoln phải đuổi khỏi buổi lễ…

Vì Abraham Lincoln bị ám sát năm 1865 nên Andrew Johnson mới mặc nhiên trở thành Tổng thống Mỹ. Trên cương vị nguyên thủ quốc gia, ông bị coi là người đã gây ra một sai lầm lớn trong lịch sử nước Mỹ: Andrew Johnson đã quyết định đứng về phía người da trắng tại các bang miền nam và ngăn cản việc mở rộng quyền con người ở các bang đó (tại các bang miền nam chỉ bãi bỏ chế độ nô lệ). Chính trong thời gian Andrew Johnson làm Tổng thống đã phủ quyết một số lượng kỷ lục các đạo luật đã được Quốc hội thông qua. Ông còn là người vừa nhậm chức đã quyết li khai với chính đảng đã bầu ông lên làm Tổng thống. Thêm vào đó, Andrew Johnson còn bị coi là có tội khi đã đối xử quá mềm với khu vực miền Nam đã bị thua trong nội chiến, gây nên nguy cơ làm mất các thành quả đã giành được trong nội chiến… Theo giáo sư sử học danh dự Michael Le Benedict thuộc trường đại học Ohio, cho tới hôm nay, nước Mỹ vẫn đang tiếp tục phải trả giá cho sai lầm của Andrew Johnson.

Tiếp theo trong danh sách trên là các Tổng thống Waren Harding (nhiệm kỳ 1921-1923), Ulysses Grant (1869-1877), Herbert Hoover (1929-1933), John Tyler (1841-1845), Milard Fillmore (1851-1853) và Jimmy Carter (1977-1981). Vị trí thứ mười được chia chung cho hai vị Tổng thống Benjamin Harrison (1889-1893) và William Hovard Taft (1909-1913).

Tổng thống thứ 39 Jimmy Carter mặc dù đã không thành công khi cầm quyền nhưng sau khi rời khỏi Nhà trắng, đã làm được không ít việc có hiệu quả nên đã tạo ra được danh tiếng tốt. Ông viết sách và đã xuất bản trên dưới 30 cuốn… Ông hiện là vị cựu Tổng thống Mỹ cao niên nhất đang còn sống…

Cần phải thấy rằng, đương kim Tổng thống Mỹ không những không có tên trong danh sách những ông chủ Nhà trắng bị đánh giá là tồi nhất mà còn được tạp chí Forbes xếp ở vị trí thứ ba trong danh sách những người có quyền lực nhất thế giới vừa được công bố ngày 4-11. Tạp chí Fiorrbes nhận xét, mặc dù Hoa Kỳ vẫn tiếp tục là thế lực chủ trên thế giới cả trong kinh tế, văn hóa, ngoại giao, kỹ nghệ, quân sự và các lĩnh vực khác nhưng trong năm qua, năm cuối cùng của nhiệm kỳ thứ hai trong Nhà trắng, ông Obama đã tự làm suy giảm ảnh hưởng của cá nhân mình một cách đáng kể. Trong nước Mỹ, chỉ số tín nhiệm của ông ít khi vượt lên trên mức 50%, còn trên trường quốc tế, ông đã phải nhường vị thế nổi trội cho bà Thủ tướng Đức Angela Merkel (như một nữ chủ nhân của châu Âu thống nhất) hay Tổng thống Nga Vladimir Putin với tư cách là nhân vật chính của cuộc xung đột ở Trung Đông...

Hoàng Hoa