Năm 2016 tiếp tục đổi mới toàn diện trong ngành y tế

Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến. (Ảnh Trần Ngọc Kha)

PV:Xin Bộ trưởng cho biết cảm tưởng của mình về những hoạt động của ngành y tế trước thềm năm mới?

Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Thứ nhất, trong năm 2015 cũng như trong 5 năm qua, một trong những thành tựu mà ngành y tế đạt được là cải thiện được một bước tình trạng quá tải trong điều trị. Điển hình là tại một số bệnh viện trung ương trước đây như BV K, BV Nội tiết, BV Nhi, BV Chợ Rẫy..., bệnh nhân phải nằm ghép 2, ghép 3 một giường, thậm chí phải nằm cả dưới gậm giường thì đến nay có nơi, tình trạng này không còn diễn ra nữa mà thay vào đó, mỗi người một giường, thậm chí có nơi còn có đầy đủ tiện nghi như một căn phòng của một khách sạn. Để làm được điều đó, trong thời gian qua, ngành thực hiện xây mới một loạt các công trình tại các cơ sở 2 của BV hoặc các toà nhà nhà mới kỹ thuật cao, mở thêm một số cơ số giường bệnh khá lớn, kể cả các BV tuyến tỉnh, tuyến huyện, dựa vào các nguồn ngân sách, trái phiếu Chính phủ và vốn xã hội hoá, tự huy động.

Thứ hai, lần đầu tiên toàn ngành y tế thực hiện quyết tâm đổi mới toàn diện thái độ, phong cách của cán bộ y tế, hướng tới làm hài lòng người bệnh. Đây là kết quả của các giải pháp đồng bộ. Trước tiên là việc thiết lập và duy trì hệ thống đường dây nóng trong toàn ngành y tế. Theo thống kê chưa đầy đủ, toàn ngành đã xử lý trên 6.000 trường hợp, nhẹ nhất là nhắc nhở toàn bệnh viện cho đến buộc nghỉ việc, hạ chức và các hính thực kỷ luật khác. Toàn ngành tổ chức những cuộc tập huấn và ký cam kết thực hiện những quyết tâm đổi mới đó cho từ bác sĩ đến điều dưỡng, nhân viên trong các cơ sở bệnh viện. Trang phục cũng phải thay đổi. Xây dựng được một dội ngũ thanh niên tình nguyện, bác sĩ trẻ tình nguyện, tạo nên những hình ảnh đẹp trong BV.

Thứ ba, ngành y tế có những đột phá về khoa học công nghệ. Trong phòng bệnh, Việt Nam là một trong rất ít nước trên thế giới có thể tự sản xuất được nhiều loại vaccine và lần đầu tiên được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) công nhận đạt chuẩn về hệ thống quản lý chất lượng vaccine (NRA). Chúng ta không những đáp ứng được vaccine cho chương trình tiêm chủng mở rộng mà còn được WHO đặt hàng và đầu tư sản xuất vaccine chống dịch bệnh mới nổi cúm A H5N1 và H1N1. Thành tựu về khoa học cong nghệ phải kể đến những thành công trong ghép tạng. Lần đầu tiên Hội hiến tạng, ghép tạng ra đời và nảy sinh, phát triển phong trào hiến tạng.

Thứ tư, đổi mới cơ chế tài chính gắn với cải cách thủ tục hành chính. Đây thực chất là quá trình điều chỉnh giá dịch vụ y tế để nó trở về giá trị thực của nó. Sau 17 năm, năm 2012, chúng ta mới điều chỉnh được 3/7 cấu thành giá y tế mà trong đó, nhiều nơi mới chỉ đạt được 60-70% giá trị thật của 3 yếu tố này. Việc điều chỉnh này gắn với chính sách hỗ trợ những người có công, người nghèo, người khó khăn sống ở các vùng biên giới hải đảo, trẻ em dưới 6 tuổi... thông qua quỹ BHYT. Việc đưa giá dịch vụ y tế gần với giá trị thực này không chỉ có lợi cho người dân mà còn đảm bảo chi phí phát triển cho các cơ sở y tế. Một đổi mới nữa về cơ chế tài chính là tham mưu cho Chính phủ ban hành chính sách khuyến khích kết hợp công - tư theo Nghị quyết 93, tạo điều kiện cho các BV cũng như các địa phương tự chủ đầu tư cho y tế theo hướng xã hội hoá, tự chủ và cạnh tranh lành mạnh.

Thứ năm, thành quả từ hệ thống BV vệ tinh. Việc chuyển giao này đã triển khai trên 40 tỉnh với 5 chuyên khoa: Ung bướu, tim mạch, nhi, chấn thương chỉnh hình và ngoại sản. Có những BV miền núi như ở Bắc Giang nay cũng mổ được tim. Một số BV ở Đà Lạt, Lâm Đồng nay cũng can thiệp được tim mạch. Ngoài ra, Phú Thọ, Quảng Ninh, Bắc ninh, Thái Nguyên, Ninh Thuận, Lâm Đồng, Kiên Giang, Tiền Giang, Lào Cai... nay cũng đã làm được rất nhiều những chuyên khoa mà trước đây buộc phải chuyển về các BV tuyến cuối tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.

Thứ sáu, đổi mới toàn diện về chiến lược, biện pháp, truyền thông trong toàn ngành y tế. Đó là chủ động cung cấp thông tin nhanh chóng, công khai, minh bạch về các sự cố, tai biến y khoa cũng như các chính sách y tế. Trong vụ vaccine vừa qua, nếu không kịp thời truyền thông có thể có những diễn biến khó lường. Tiêm chủng mở rộng (TCMR) là thành quả nhân loại. Nếu không thực hiện chương trình này cũng như không có vaccine cho chương trình này nhất định chúng ta không có sự an lành khoẻ mạnh cộng đồng như hôm nay.

PV:Vâng! Thưa Bộ trưởng, hiện nay ngành y tế còn gặp khó khăn gì?

Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Khó khăn nhất hiện nay là ngành y tế cũng như mọi người chúng ta đang gặp phải một số bệnh tật mới nổi, bệnh không lây nhiễm, trong khi cơ sở hạ tầng, nhân lực chưa theo được kịp để đáp ứng nhu cầu cả về số lượng và chất lượng. Tài chính y tế còn khó khăn tuy có đổi mới. Nguồn thu từ ngân sách ngày càng hạn hẹp. Chưa huy động hết các nguồn lực xã hội cho y tế. Chênh lệch về khả năng tiếp cận với dịch vụ y tế giữa các vùng, miền còn cao. Tình trạng suy dinh dưỡng, chăm sóc sức khoẻ sinh sản... còn chưa giải quyết triệt để. Trong khi đó, cuộc vận động đổi mới phong cách còn nan giải. Tại những vùng nông thôn, vùng sâu vừng xa sự gắn bó cũng như đầu tư của y, bác sĩ còn chưa thực sự mặn mà.

PV:Vậy những nỗ lực mà ngành phải đạt trong năm tới là gì, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Trong năm 2016, ngành y tế phải tiếp tục giảm thiểu thời gian khám chữa bệnh. Quyết liệt đổi mới phong cách, thái độ cán bộ y tế làm hài lòng hơn nữa đối với người bệnh. Phải đột phá tiếp phát triển cơ sở hạ tầng. Tiếp tục đổi mới cơ chế tài chính, tiếp tục lộ trình BHYT toàn dân. Giao mạnh quyền tự chủ cho các BV. Huy động xã hội phát triển mạnh mẽ hơn nữa y tế tư nhân. Tăng cường khoa học và công nghệ cho y tế. Tăng cường hợp tác quốc tế, nhất là hợp tác giữa các nước trong khu vực. Tăng cường y tế cơ sở, nhân rộng phổ cập rộng khắp cả nước mô hình bác sĩ gia đình. Ưu tiên phòng chống dịch ngăn chặn không cho dịch mới nổi xâm nhập vào nước ta...

PV:Cảm ơn và kính chúc Bộ trưởng an khang thịnh vượng!

Trần Ngọc Kha (thực hiện)