Lĩnh vực đất đai tiềm ẩn nguy cơ tham nhũng

Ông Lê Quốc Trung cho biết: Trong thời gian qua, việc tổ chức thực hiện quy hoạch sử dụng đất ở nhiều địa phương còn bất cập tạo kẽ hở tham nhũng, trục lợi cho nhiều tổ chức, cá nhân. Việc thực hiện giao đất, thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất không theo quy hoạch mà chạy theo nhu cầu của nhà đầu tư; lợi dụng thẩm quyền để lập hoặc điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch chi tiết xây dựng nhằm trục lợi.

Ông Trung cũng cho rằng: Trong công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất dễ phát sinh hành vi tham nhũng của các cán bộ trong thực thi công vụ, đặc biệt, đối với cán bộ thuộc cấp huyện, thị xã, thị trấn, xã/ phường ở các tỉnh/ thành phố có tốc độ đô thị hóa cao. Các hành vi tham nhũng có liên quan tới chuỗi quy trình thực hiện việc cấp giấy chứng nhận được kể đến như: Cán bộ thực hiện gây khó dễ; thời gian đánh giá và phê duyệt hồ sơ của quy trình bị kéo dài so với thời hạn quy định.

Trong công tác thu hồi, giao đất, cho thuê đất, bồi thường giải phóng mặt bằng, tình trạng tham nhũng cũng diễn ra khá phổ biến, với nhiều hình thức khác nhau. Trong đó có gian lận trong việc lập phương án bồi thường; xác nhận thời điểm sử dụng đất, vị trí đất, diện tích đất có sự thỏa thuận với người dân để chia lợi hoặc phê duyệt giá giao, cho thuê có lợi cho chủ đầu tư.

Việc xác định giá đất khi giao đất, cho thuê đất ở các địa phương chưa sát với giá thị trường đã làm lợi cho doanh nghiệp, tổ chức được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước.

Việc định giá trị tài sản của doanh nghiệp và quyền sử dụng đất khi thực hiện cổ phần hóa các doanh nghiệp cũng có một số vấn đề. Ở nhiều doanh nghiệp đã cổ phần hóa, tài sản này bị thất thoát bằng nhiều hình thức: Doanh nghiệp không tính hoặc tính thiếu giá trị sử dụng đất; sử dụng lãng phí, cho thuê, mượn sai quy định…

Đánh giá về tình trạng tham nhũng trong lĩnh vực đất đai, ông Lê Thanh Khuyến, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý đất đai (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cũng khẳng định: Hiện đất đai là một trong 3 lĩnh vực tham nhũng nhiều nhất. “Để phòng ngừa tham nhũng trong lĩnh vực này nên có sự phối hợp giữa các ngành có liên có quan. Bởi một dự án được đầu tư liên quan đến quy hoạch, kiến trúc, quy hoạch sử dụng đất… cần phải xác định tham nhũng ở đâu để có hướng xử lý” – ông Khuyến nói.

Theo ông Lê Quốc Trung để giải quyết tình trạng tham nhũng trong lĩnh vực đất đai cần công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, qua đó tăng cường tính công khai, minh bạch đảm bảo sự tham gia của người dân trong việc quản lý, thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

Phương Linh