Để nông dân không còn là ‘sân sau’!

Ông Nguyễn Quốc Cường.

Bên lề Đại hội Đảng 12, Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam Nguyễn Quốc Cường lý giải rõ hơn về ý kiến ông đưa ra tại thảo luận hội trường về việc không ít Bộ, ngành coi nông nghiệp là sân sau của công nghiệp, doanh nghiệp.

Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam Nguyễn Quốc Cường nhấn mạnh, Hội Nông dân không có sức mạnh kinh tế bởi không phải các tập đoàn nọ tập đoàn kia, chỉ là đoàn thể nên tôi phải đưa ra kiến nghị ở Đại hội Đảng.

“Vị trí của nông nghiệp là quan trọng nhưng chúng ta quan tâm đến nông nghiệp chưa đúng mức, chưa ngang tầm, chưa tương xứng đúng vị thế của nó” - ông Cường nhấn mạnh.

Vậy việc không ít bộ, ngành và địa phương còn coi nông dân, nông nghiệp là “sân sau của công nghiệp, doanh nghiệp” như ông nói cũng là do quan tâm chưa đúng mức?

- Người ta còn lợi dụng nông nghiệp để “làm ăn”. Tôi nói một việc cụ thể là trợ giá hoặc mua tạm trữ, nông dân không được gì cả, doanh nghiệp được hết, ở giữa ăn chặn hết. Nhà nước có chính sách mục đích là giúp nông dân, mục đích là để cho nông dân lãi 30%. Được mùa rớt giá thì mua tạm trữ nhưng tất cả cái lợi đó vào túi doanh nghiệp hết, cái đó người ta chứng minh rất rõ rồi, không đến được với nông dân.

Chứng minh rất rõ là không đến được với nông dân rồi mà tại sao chính sách đó cứ kéo dài năm nay sang năm khác, thưa ông?

- Cái đó thì phải hỏi các cơ quan Nhà nước, phải hỏi ngay người ra cái chính sách đó, chứ nông dân chúng tôi kiến nghị nhiều năm nay rồi, rất nhiều năm rồi. Chúng tôi đi thế giới chúng tôi xem giải quyết được mùa rớt giá, một biện pháp cổ điển nhưng rất hiệu quả đó là phát triển mạnh lưu trữ “đắt bán chơi, rẻ để đấy”. Ở Việt Nam nông dân không làm được điều đấy, không có chuyện đó, không có dự trữ.

Đặc điểm nông nghiệp là theo mùa vụ, đến vụ thì cùng phải thu hoạch quy luật muôn đời của thị trường nhiều thì rẻ, ít thì đắt. Nhưng mà không giữ được, thế nên kiến nghị là phải có thiết bị, kho giữ, kho lưu trữ để tư thương hay doanh nghiệp không ép giá người ta được. Kiến nghị rất nhiều lần nhưng việc đó rất chậm chạp.

Thưa ông chúng ta đồng thời có chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp nông thôn nhưng chính sách hỗ trợ cho nông dân, như ông nói lại tạo ra kẽ hở như thế thì phải chăng chính sách đã triệt tiêu chính sách?

- Có phần như thế. Quan trọng là có chính sách nhưng chưa đủ tầm, chưa thực sự đúng ý nghĩa là hỗ trợ.

Hội Nông dân kiến nghị mãi không được thì cần làm gì để nông nghiệp không thành “sân sau” của bất cứ ai nữa?

- Hội Nông dân của nông dân chỉ là tổ chức đoàn thể, không phải cơ quan lãnh đạo Đảng, không phải cơ quan quản lý Nhà nước. Hội Nông dân không có sức mạnh kinh tế bởi không phải các tập đoàn nọ tập đoàn kia, chỉ là đoàn thể nên kiến nghị cao nhất là Đại hội Đảng toàn quốc. Vì Đại hội Đảng là cao nhất nên tôi phải đưa ra kiến nghị ở đây, mặc dù kiến nghị rất nhiều lần rồi.

Trong tham luận của ông có đề cập việc nông dân ngày càng chán làm ruộng, thích ly hương, căn nguyên của việc đó?

- Vì sao có những bà mẹ nghèo rớt mồng tơi, mò của bắt ốc nhưng vẫn cố gắng cho con đi học, đừng có làm nông dân như mình. Phải trả lời câu hỏi đó chứ. Vì sao? Vì nông dân khổ quá yếu quá.

Tôi đúc kết nông dân có 5 cái nhất. Đông nhất, không ai địch được với nông dân. Hy sinh đóng góp có ai nhiều nhất như nông dân không? Bao nhiêu liệt sĩ, thương binh là con em nông dân? Nghèo nhất có ai so được với nông dân không? Được hưởng lợi từ đổi mới ít nhất có ai bằng nông dân không? Bức xúc nhiều nhất có ai bằng nông dân?

5 cái nhất đó để trả lời không ai muốn làm nông dân. Chúng ta phải giải quyết cái đó.

Nhưng chính vì cái đó ta phải xây dựng hình mẫu nông dân kiểu mới?

- Làm gì có chuyện nông thôn mới được duy trì bởi những người nông dân cũ? Người nông dân cũ là gì? Trình độ thấp, tư hữu, văn hóa lạc hậu, làm sao làm được nông thôn mới.

Tôi kiến nghị phải có “người nông dân mới” mới tương xứng, ngang tầm. Đầu tiên phải nhận thức mới đã, nhận thức vị trí vai trò của mình. Bên cạnh đó phải có kiến thức mới, trình độ khoa học công nghệ, trình độ kinh tế thị trường, trình độ giá cả. Cuối cùng là ý thức, giờ người ta đang đua nhau, nhường nhau nghèo để hưởng chính sách, trông chờ ỉ lại lớn…

Để làm nông thôn mới, thu nhập cao, đời sống cao mới có sức để giữ và phát triển nông thôn mới và mới có sức để tiếp cận với nông nghiệp tiên tiến hiện đại. Khi và chỉ khi xây dựng được lớp người nông thôn mới theo tiêu chí trên thì mới đủ sức để giữ nông thôn mới và phát triển

H.Mai - V.Mạnh (ghi)