Hợp tác xã kiểu mới: Hướng phát triển bền vững

Trồng bưởi Diễn cho thu nhập cao tại HTX cây ăn quả Xuân Mai, huyện Chương Mỹ, Hà Nội.

Về vấn đề này, ông Võ Kim Cự - Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam khẳng định: Trong năm 2016, nhiệm vụ hàng đầu và xuyên suốt của Liên minh HTX Việt Nam sẽ là truyền thông, để cả hệ thống chính trị và tầng lớp nhân dân hiểu đúng, hiểu đủ, hiểu chính xác bản chất của HTX kiểu mới. Đồng thời đẩy mạnh mô hình HTX kiểu mới gắn với phát triển chuỗi giá trị bền vững, để chuyển mạnh trọng tâm từ HTX làm dịch vụ đầu vào, sang làm dịch vụ đầu ra.

PV:Theo phân loại chất lượng hoạt động của HTX trong năm 2015, chỉ có 40,35% HTX đạt loại khá, giỏi; 40% đạt loại trung bình; còn lại là yếu kém. Liên minh HTX Việt Nam đã rất quyết liệt trong việc chỉ đạo nhằm đẩy mạnh phát triển các HTX, tuy nhiên để hệ thống HTX tại các địa phương triển khai tích cực thì vẫn còn nhiều hạn chế, thưa ông?

Ông Võ Kim Cự.

Ông Võ Kim Cự: Đúng như vậy. Chúng tôi cũng thấy đây là một điểm hạn chế của hệ thống.

Ông có giải pháp gì cho những hạn chế này không?

Để thực hiện nghiêm túc và hiệu quả Kết luận 56 của Bộ Chính trị và Chỉ thị 19 của Thủ tướng, đặc biệt là Kết luận số 24 của Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải về đẩy mạnh triển khai thi hành Luật HTX vừa ban hành, trong đó có nội dung rất quan trọng là đề nghị các cơ quan bộ, ngành từ trung ương đến địa phương và các Ban ngành đoàn thể phối hợp đồng bộ thường xuyên với Liên minh HTX Việt Nam.

Bản thân Liên minh HTX Việt Nam cũng đang xây dựng và ban hành Đề án lớn, có tầm chiến lược là đổi mới nâng cao hiệu lực, hiệu quả của cả hệ thống Liên minh HTX Việt Nam từ trung ương đến địa phương, tái cấu trúc lại toàn bộ bộ máy để thực sự đủ mạnh và có tính chuyên nghiệp, nâng cao kỹ năng nhằm đạt được yêu cầu phát triển mới của HTX, tổ hợp tác.

Làm sao để Liên minh HTX từ tỉnh đến trung ương đều hoạt động có hiệu quả, bỏ được hoạt động kiểu hành chính, quan liêu, xa rời thực tiễn. Đồng thời có nhận thức nghiêm túc và nhuần nhuyễn, coi kết quả hoạt động của tổ hợp tác, HTX chính là hiệu quả của liên minh… Để Liên minh HTX thực sự là chỗ dựa, niềm tin của các thành viên hợp tác, tổ hợp tác, người lao động. Lúc đó sức mạnh mới được lan tỏa, và trở thành động lực cho hàng chục triệu người trong nhiều lĩnh vực để phát triển HTX.

Vậy điều kiện tiên quyết để thực hiện tốt điều này là gì, thưa ông?

Muốn làm được, về phía trung ương tất nhiên phải mạnh, phải có tầm chiến lược nhìn xa hơn. Nhưng nếu thiếu đội ngũ ở địa phương thì không thể phát triển tốt và vững mạnh được. Do đó, chúng tôi kiến nghị Chính phủ, ít nhất một huyện, mỗi quận phải có một cán bộ chuyên trách về các hoạt động của HTX. Vì nếu không có người hàng ngày sát sao về những vấn đề liên quan đến HTX thì không thể tạo tiền đề cho các tổ hợp tác phát triển được.

Ông có thể chia sẻ cụ thể hơn, những nhiệm vụ trọng tâm mà Liên minh HTX sẽ tập trung triển khai trong năm 2016?

Trong năm nay, chúng tôi xác định, thứ nhất phải thực hiện tốt Luật HTX 2012 và trọng tâm là hoàn thành việc chuyển đổi HTX theo đúng quy định của Luật. Song song với việc chuyển đổi chúng tôi sẽ chú trọng vận động tuyên truyền, xây dựng mô hình HTX kiểu mới gắn với phát triển chuỗi giá trị bền vững theo từng vùng, từng miền, từng loại sản phẩm chủ lực với hàng hóa qui mô lớn. Để chuyển mạnh trọng tâm từ HTX làm dịch vụ đầu vào, sang làm dịch vụ đầu ra cho HTX, tổ hợp tác. Đó là thu mua, chế biến và tiêu thụ sản phẩm cho HTX.

Đây là khâu rất quan trọng vì thị trường là mệnh lệnh của sản xuất. Có thị trường là sẽ có vốn, lao động, cũng như khoa học công nghệ. Cho nên trọng tâm xây dựng HTX kiểu mới này để lan tỏa kiểu mới trong các lĩnh vực đa ngành nghề. HTX kiểu mới trước hết là trong nông nghiệp, trong tiểu thủ công nghiệp, giao thông vận tải, xây dựng, môi trường, thương mại du lịch… Kết nối chuỗi để xây dựng 300 HTX kiểu mới trong toàn quốc, trong đó có 100 HTX là các đại lý bán buôn và bán lẻ, nhưng các kênh phân phối sản phẩm là các HTX.

Liên minh HTX sẽ vừa là trung tâm kết nối vừa mời gọi các Tập đoàn, doanh nghiệp mạnh làm đầu kéo trong việc xây dựng chuỗi giá trị phát triển bền vững. Sự gắn kết các chuỗi quần thể này sẽ mang lại lợi ích cộng đồng. Đây được coi như một điểm bứt phá, trọng tâm thực hiện của Liên minh HTX Việt Nam. Thực hiện tốt, sẽ tạo sự gắn kết giữa nông nghiệp với tiểu thủ công nghiệp, làng nghề, giao thông vận tải với dịch vụ, du lịch thành chuỗi giá trị, khai thác thế mạnh của từng địa phương, trở thành yếu tố phát triển bền vững của Liên minh HTX Việt Nam.

Để làm được, Liên minh HTX cùng với các Bộ ngành trung ương và địa phương cần phối hợp đồng bộ. Phải có hộ cá thể hiệu quả thì mới có tổ hợp tác chất lượng và đây là nền tảng để phát triển HTX, Liên hiệp HTX để phù hợp với xu hướng liên kết thôn, hộ, tổ hợp tác, vùng huyện, tỉnh… tạo chuỗi giá trị, đưa sản phẩm đủ chất lượng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Ngay sau Tết Nguyên đán là đến giai đoạn chuẩn bị cho Đại hội V của Liên minh HTX Việt Nam. Ông có thể cho biết những việc cần làm của Liên minh HTX Việt Nam và hệ thống Liên minh HTX cả nước để chuẩn bị chu đáo cho Đại hội?

Chủ trương của Liên minh HTX Việt Nam, nhiệm vụ hàng đầu và xuyên suốt trong năm 2016 sẽ là truyền thông. Truyền thông để cả hệ thống chính trị và tầng lớp nhân dân hiểu đúng, hiểu đủ, hiểu chính xác bản chất của HTX kiểu mới. Đó là thực sự tự nguyện tham gia cùng góp vốn, tự nguyện chủ động toàn quyền để quyết định phương án sản xuất kinh doanh, đồng thời cùng tự chịu trách nhiệm, để nâng cao được hiệu quả hoạt động của HTX, nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho các thành viên.

Đồng thời, xây dựng và quảng bá tuyên truyền các điển hình tiên tiến HTX, tổ hợp tác trên tất cả các lĩnh vực như nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, thương mại dịch vụ, môi trường, xây dựng, các HTX chợ… Đây là những điển hình mà chúng ta đã thành công năm 2015, tiếp tục hướng tới nhân rộng trong năm 2016.

Bên cạnh đó, đặc biệt chú trọng nâng cao chất lượng của các tổ hợp tác, HTX và Liên minh HTX để sản xuất đi đôi với thực tiễn, nhằm sản xuất đúng những sản phẩm thị trường cần, xuất phát từ nhu cầu để tổ chức sản xuất.

Trân trọng cảm ơn ông!

Phương Linh (thực hiện)