Yêu Hà Nội qua từng nét vẽ

Họa sĩ Văn Dương Thành.

Cuộc triển lãm vừa diễn ra tại số 1 Trần Đăng Ninh, Cầu Giấy (Hà Nội) cho người xem nhận ra những rung cảm thân thuộc, những đường nét chắt lọc từ điêu khắc của đình Ninh Hiệp, chùa Nành và tranh dân gian Đông Hồ trong sáng tác của Văn Dương Thành. Đó là kết quả của những tháng ngày thơ ấu mà Văn Dương Thành đã lang thang khắp vùng quê với cây bút chì và một tập giấy, một cây bút tre đập dập với màu vẽ là lá cây giã nhỏ hoặc lá tre đốt thành than.

Lúc rảnh, Văn Dương Thành cũng thường lang thang trên những ngõ phố nhỏ như ngõ Phất Lộc, ngõ Trạm, ngõ Yên Phụ...; đến những ngõ xa bên ngoài đê sông Hồng như ngõ An Dương, ngõ Tứ Liên... Không gian và kiến trúc ở đó không giống bất kì Thủ đô của một nước nào mà bà đã có dịp đặt chân đến. Nhà cửa, mái hiên ở nơi đây không theo một quy luật kiến trúc nào, chính vì vậy mà nó mang vẻ đẹp quyến rũ và in đậm màu thời gian.

Họa sĩ Văn Dương Thành lớn lên ở Hà Nội. Làm quen với cây cọ từ năm 7 tuổi, sau 12 năm học tại Trường Nghệ thuật l’Ecole de Beaux Đông Dương và Trường ĐH Mỹ thuật Hà Nội, bà tốt nghiệp Cao học Mỹ thuật năm 1980 và gặt hái được thành công từ khi còn rất trẻ, có tác phẩm đoạt giải thưởng Hội Mỹ thuật Việt Nam các năm 1972, 1974, 1975. Đến nay bà là một trong những họa sĩ có nhiều triển lãm ở trong nước và cả nước ngoài.

Tác phẩm "Chim hạc" của họa sĩ Văn Dương Thành.

Ở lần triển lãm này, hiện ra trong tranh của bà nhiều nhất chính là không khí của mùa xuân, ngày Tết mang đầy ý nghĩa đối với từng người Việt. Mùa xuân cũng là mùa sum vầy, những bức tranh Đàn hạc của bà với nhiều hình thái.

Nếu “Giai điệu mùa Xuân” diễn tả đàn hạc đông đúc với đầy đủ ông bà, cha mẹ và con cháu hạc đang cất tiếng ca trong không gian êm đềm và tĩnh lặng của hồ nước, bãi cỏ và rừng cây thì với “Giai điệu đêm trăng”, đàn hạc cất cánh và bay lên trong khúc nhạc dưới trăng, gam màu xanh êm dịu trải rộng trên cánh đồng bao la không một giới hạn như mơ ước sum vầy và viên mãn của ông cha từ bao đời.

Cảm thức mùa xuân Hà Nội trong tranh Văn Dương Thành còn xuất hiện trong bức “Chợ hoa ngày Tết” với những rừng hoa đào, hoa cúc, thược dược… và đám đông nhộn nhịp trên những hè phố cũ kỹ và phía sau là bầu trời xanh với những giọt nắng ấm long lanh trên hoa xuân. Ngước nhìn những ngôi nhà rêu phong của Hà Nội xưa với những cánh cửa hoa sắt uốn cong đủ hình thái trường tồn với thời gian, những ô cửa art décor, những phù điêu nhẹ nhàng điểm xuyết trên khung cửa hoặc trên mặt tiền của tòa nhà như đánh thức những kỷ niệm nhung nhớ của thời thơ ấu.

Đặc biệt, hình ảnh đơn sơ, mộc mạc của những người nông dân trồng hoa, hoa và cây chất trĩu nặng trên chiếc xe đạp cũ có mặt trên 36 phố phường và góc Ô Quan Chưởng, là nét duyên dáng đặc trưng của Hà Nội. Những chiếc xích lô ngày càng thưa vắng hơn, vì thế cũng được nhiều người hâm mộ. Tất cả những hình ảnh đó được khắc ghi trong tranh của Văn Dương Thành và đi vào ký ức của người xem.

Văn Dương Thành kể rằng, khi còn thơ bé, sống ở phố Quán Thánh, bà thường đến phường Ngũ Xã- nơi có nghệ thuật đúc đồng tinh xảo của Hà Nội. Những hình nét đó đã in đậm dấu ấn trong ký ức của chị và dường như vô thức luôn ẩn hiện trong bố cục, nét bút, nhịp điệu của tranh của Văn Dương Thành. Mặc dù đề tài và motip rất đa dạng nhưng người xem dễ nhận thấy sự kế thừa phong cách và nét dân dã Việt trong tranh của Văn Dương Thành.

Bức tranh “Trống đồng và Chim hạc”, hoạ sĩ đã đặt chiếc trống đồng Đông Sơn phía trước và một đôi hạc đồng trầm ngâm với phía sau là một cánh đồng hoa dại đầy màu sắc. Gam màu xanh lá cây bao phủ toàn bộ không gian này.

Còn bức tranh “Trống đồng và hoa sen” lại đưa hình tượng Trống Đồng Ngọc Lũ cổ xưa với đàn chim Lạc Hồng và mặt trời, bên trên là một bình hoa sen của hiện tại. Cả hai yếu tố của quá khứ và của hiện tại, do con người tạo nên hay do thiên nhiên dâng tặng, tất cả trong hoà sắt tươi đỏ của năm mới.

Đặc biệt, người xem bồi hồi đứng trước bức tranh “Đêm Giao thừa” - sơn dầu/acrylic, với những mảng màu xanh và hồng điều, phối hợp với hình tượng cành đào vừa qua mùa đông giá rét, đang đâm chồi nẩy lộc, thiên về trừu tượng, cho người xem cảm giác tươi vui, ấm áp của mùa xuân.

Cũng giống như bao nhiêu người sống và yêu Hà Nội, Văn Dương Thành luôn luôn ấp ủ những ký ức, hoài niệm và một tình yêu vô bờ với mảnh đất mình gắn bó suốt từ thơ bé đến ngày nay. Tình yêu ấy dồn cả vào những nét vẽ để người xem, khi ngắm những tác phẩm về Hà Nội của Văn Dương Thành đều thấy được một Hà Nội theo dặm dài thời gian, vừa cổ xưa lại hiện đại, vừa tĩnh lặng nhưng cũng không kém phần sôi động với đường phố nườm nượp người xe…

Quỳnh Trân