Vì sao dân Mỹ ngày càng bất mãn?

Các cuộc bỏ phiếu thăm dò mới đây đều cho thấy người dân Mỹ
ngày càng phẫn nộ hơn với những sự kiện đang diễn ra. (Nguồn: BBC).

Một cuộc bỏ phiếu thăm dò do hãng CNN và ORC thực hiện hồi tháng 12-2015 cho thấy 69% người dân Mỹ "rất tức giận" trước những sự việc đang diễn ra ở nước này. Và cũng tỷ lệ tương tự - 69% - tức giận bởi hệ thống chính trị Mỹ "dường như đang hoạt động vì những người có tiền và quyền lực".

Nhiều người không chỉ tức giận mà thậm chí còn tức giận hơn so với năm ngoái, theo thăm dò của NBC, mà đặc biệt là những người dân da trắng tủng hộ đảng Cộng hòa (54%), trong khi con số này ở những người thuộc đảng Dân chủ là 42%, người Mỹ gốc Latin là 43% và người Mỹ gốc Phi là 33%.

Vậy lý do của sự phẫn nộ này là vì đâu?

Thất bại của nền kinh tế

"Sự thất bại của nền kinh tế Mỹ trong việc hỗ trợ tầng lớp trung lưu và những người lao động trong suốt 15 năm qua chính là nguồn gốc căn bản của sự phẫn nộ trong cộng đồng người dân Mỹ" - William Galston, chuyên gia ngành quản lý thuộc Viện Brookings, phân tích.

Dù Mỹ đã phục hồi kể từ cuộc đại suy thoái khi giá trị nền kinh tế đã có sức bật trở lại, và tỷ lệ thất nghiệp đã giảm từ 10% năm 2009 xuống 5% năm 2015 nhưng người dân Mỹ vẫn cảm thấy túi tiền của họ trống rỗng. Thu nhập hộ gia đình vẫn trì trệ trong suốt 15 năm qua. Năm 2014, thu nhập hộ gia đình trung bình ở Mỹ đạt 53.657 USD, thấp hơn khi so sánh với mức 57.357 USD hồi năm 2007 và 57.843 hồi năm 1999.

Vấn đề nhập cư

Trong khi đó, thống kê nhân khẩu của nước Mỹ cũng thay đổi - gần 59 triệu người nhập cư đã tới nước Mỹ kể từ năm 1965 tới nay, không phải tất cả đều hợp pháp. Cách đây 40 năm, 84% dân số Mỹ không thuộc nhóm gốc Latin, nhưng đến năm ngoái con số này đã giảm còn 62%, theo Pew Research. Và hiện nay, xu hướng này vẫn tiếp diễn.

Nước Mỹ hiện có tới 11,3 triệu người nhập cư trái phép. Người nhập cư thường trở thành mục tiêu của sự phẫn nộ, ông Roberto Suro, chuyên gia về nhập cư thuộc trường ĐH Nam California, nhận định.

Mất lòng tin vào chính phủ

Khi nhận được câu hỏi rằng người dân Mỹ có tin vào chính phủ của họ không, 89% những người thuộc đảng Cộng hòa và 72% người thuộc đảng Dân chủ nói rằng "chỉ đôi lúc" hoặc "không bao giờ", theo Pew Research. Cứ 10 người dân Mỹ thì có tới 6 người cho rằng chính phủ của họ nắm trong tay quá nhiều quyền lực. Trong khi, theo hãng Gallup, chính phủ Mỹ chính là một trong số các vấn đề hàng đầu ở nước này trong suốt 2 năm qua, liên quan đến các vấn đề như: Kinh tế, công ăn việc làm và người nhập cư.

"Người ta cứ phải chứng kiến các chính trị gia đấu đá lẫn nhau, trong khi chả có việc gì được hoàn thành cả. Người dân dần trở nên xa cách với chính phủ của họ, và thậm chí tỏ ra lạnh nhạt" - Karlyn Bowman, chuyên gia phân tích thuộc tổ chức American Enterprise, nhận xét.

Vị thế siêu cường suy giảm

Mỹ từng được xem như một siêu cường nhưng số người dân giữ quan điểm như vậy giờ đã giảm từ 38% năm 2012 xuống còn 28% năm 2014, Pew Research cho hay. 70% người dân Mỹ cũng nghĩ rằng đất nước họ đang mất đi uy tín trên trường quốc tế trong bối cảnh Trung Quốc đang trỗi dậy mạnh mẽ, sự thất bại của Mỹ trong việc xóa sổ Taliban...

Người Mỹ ngày nay cũng lo sợ hơn trước viễn cảnh các cuộc tấn công khủng bố hơn bao giờ hết, theo cuộc thăm dò của tờ New York Times. Phản ứng của Mỹ trước vụ xả súng ở San Bernardino hồi cuối năm ngoái hoàn toàn khác với phản ứng của Pháp sau sự kiện khủng bố Paris: Trong khi người Pháp ủng hộ chính phủ của họ, thì người dân Mỹ lại phản đối do cho rằng chính phủ đã thất bại trong cam kết căn bản nhất là nhằm bảo vệ đất nước và người dân.

Linh Chi