Đánh thức những trang báo cũ
Sáng 8/3, tại trụ sở Tòa soạn Báo Nhân Dân (71 Hàng Trống - Hà Nội), triển lãm tranh “Nhân Dân - tranh trên báo cũ” sẽ được khai mạc ngay dưới bóng đa cổ thụ. Đây là một trong những hoạt động nhân kỷ niệm 65 năm ngày Báo Nhân Dân ra số đầu tiên.
Tranh của họa sĩ Thành Chương.
Ý tưởng hồi sinh, nối dài sức sống cho những trang báo cũ do Báo Nhân dân xuất bản đã nhận được sự nhiệt tình cộng tác, gửi tranh tham dự của các họa sĩ, gồm nhiều những tên tuổi hàng đầu của hội họa Việt Nam đương đại như: Vi Kiến Thành, Lê Thiết Cương, Đặng Xuân Hòa, Đỗ Hoàng Tường, Đinh Quân, Đào Hải Phong, Phạm Luận, Lê Thanh Sơn, Hoàng Phượng Vỹ…; và cả những gương mặt nữ như Nguyễn Thị Hiền, Hoàng Thị Phương Liên, Nguyễn Thị Hồng Phương hay những cá tính trẻ hơn như: Doãn Hoàng Lâm, Phạm Hà Hải, Trương Tiến Trà, Phạm Trần Quân...
Những trang báo cũ được Ban Nhân Dân hằng tháng chuẩn bị kỹ và gửi cho các họa sĩ, bất kể người đó đang sống ở đâu: Hà Nội, Hải Phòng, TP HCM… Để rồi khi vẽ xong, những bức tranh trên giấy báo lại tụ về 71 Hàng Trống và cùng cất lên tiếng nói mới, mang chiều kích mới. Và đúng như họa sĩ Nguyễn Thị Hiền tâm sự: “Đây là một triển lãm khá đặc biệt và gây dấu ấn của báo chí Việt Nam”.
Trước ngày khai mạc triển lãm, họa sĩ Trương Tiến Trà nói: “Tôi vinh dự khi được tham gia sự kiện này vì trước hết tôi là một trong những họa sĩ trẻ tuổi nhất có tác phẩm tham dự”.
Họa sĩ Đinh Quân cũng hào hứng với triển lãm, chính vì thế, anh đã hứng khởi vẽ rất nhiều tác phẩm đến nỗi thiếu cả giấy báo để vẽ. “Có cơ hội quay lại vẽ trên giấy báo, tôi không bất ngờ nhưng có cảm giác được cầm kim đồng hồ quay ngược thời gian. Thời sinh viên vẽ nhưng không có quá khứ. Giờ có thêm gia tài kí ức nên cầm cọ mà thấy hồi ức của những năm tháng cũ dội về. Xúc cảm sáng tác vì thế được nhân thêm, phong phú hơn”, Đinh Quân chia sẻ: “Tôi thấy xúc động, có lúc còn nghẹn ngào. Người nghệ sĩ sáng tác nhờ bắt được 1 câu, 1 chữ hay cảm xúc bất chợt từ chính lòng mình. Khi đứng trước 1 trang báo với rất nhiều nội dung, nhìn 1 title, 1 ảnh là gợi ý, tứ. Bố cục được săn tìm ngay trên những mảng màu đậm, nhạt có sẵn, từ đó thiết lập ra những hình ảnh trong đầu mình”.
Tranh của họa sĩ Hoàng Phượng Vỹ.
Vẽ, với họa sĩ là công việc thường ngày. Nhưng vẽ trên chất liệu báo cũ, đượm dấu thời gian như cách mà Báo Nhân dân thực hiện đã khiến các họa sĩ thật hào hứng. Thậm chí có những người lúc đầu cảm thấy đôi chút bỡ ngỡ trước một chất liệu mà mình không quen. Vì vậy, giữa một trang báo chi chít chữ, thấp thoáng vài ba bức ảnh đen trắng, vẽ làm sao để vừa thể hiện được ý tưởng của mình vừa không làm mất “dấu xưa”. Đó quả là thách thức thú vị.
Họa sĩ Thành Chương khi nhận lời tham gia triển lãm có suy nghĩ là “khó”, mặc dù theo anh, chất liệu này phương Tây đã sử dụng từ lâu, còn Việt Nam thì một thời nghèo khó một số họa sĩ cũng đã dùng. Theo Thành Chương, nếu vẽ phủ kín hết không còn gì nữa, thì chỉ là vật liệu đơn thuần. Những người làm nghề lâu năm thời gian vẽ không thành vấn đề, vấn đề là ý tưởng, cùng với chất liệu như thế tạo ra sản phẩm như thế nào thì rất mất thì giờ.
Gần 60 bức tranh trên báo cũ là một bộ sưu tập thú vị. Một sự lan truyền, đánh thức và nâng niu tình yêu với những trang báo xưa. Nói cách khác, đây cũng là cách tôn vinh báo chí cách mạng, tôn vinh những người làm báo. Được biết, ngày 13/3 triển lãm sẽ tiếp tục được trưng bày tại Hội Nhà báo Việt Nam, trong khuôn khổ Hội Báo Xuân toàn quốc.