Khoan hồng
TAND tối cao vừa có Công văn số 80/TANDTC-PC, về việc xử lý hành vi đánh bạc trái phép dưới 5.000.000 đồng, gửi TAND và TAQS các cấp, hướng dẫn xét xử đối với tội danh trên theo quy định mới của Bộ luật Hình sự (sửa đổi) mới được thông qua năm 2015. Theo đó, những người đánh bạc dưới mọi hình thức được thua bằng tiền và hiện vật có giá trị dưới 5 triệu đồng, nhưng chưa có “tiền lệ xấu” sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Điều 321, Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định: Người nào đánh bạc trái phép dưới bất kỳ hình thức nào được thua bằng tiền hay hiện vật trị giá 5-50 triệu đồng, hoặc dưới 5 triệu đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc hành vi tổ chức đánh bạc, hoặc bị kết án về 2 tội danh trên, nếu chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm...”. Để bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật hình sự, TAND tối cao yêu cầu Chánh án TAND và TAQS các cấp lưu ý khi xét xử tội danh đánh bạc.
Cụ thể, từ ngày 9/12/2015 (ngày công bố Bộ luật Hình sự năm 2015) đến hết ngày 30/6/2016, đối với người thực hiện hành vi đánh bạc trái phép dưới bất kỳ hình thức nào được thua bằng tiền hay hiện vật trị giá dưới 5 triệu đồng, chưa bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc hành vi tổ chức đánh bạc, chưa bị kết án về tội đánh bạc, tổ chức đánh bạc, hoặc đã bị kết án nhưng đã được xóa án tích... nếu vụ án đang trong giai đoạn xét xử thì TA phải mở phiên tòa và căn cứ vào Điều 25, Bộ luật Hình sự năm 1999 miễn trách nhiệm hình sự đối với người phạm tội. Bắt đầu từ ngày 1/7/2016, khi xét xử hành vi thì áp dụng quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 để tuyên bị cáo không phạm tội và đình chỉ vụ án.
Để tránh phát sinh những rắc rối pháp lý không cần thiết như việc TA sẽ bị các bị cáo “kiện ngược” đòi bồi thường oan sai, trong công văn của TAND tối cao cũng chỉ rõ: Tòa án phải ghi rõ trong quyết định hoặc trong bản án lý do của việc miễn trách nhiệm hình sự, đình chỉ vụ án là do chính sách hình sự mới nhân đạo của Nhà nước, chứ không phải oan sai do cơ quan tiến hành tố tụng gây ra, người được miễn trách nhiệm hình sự, đình chỉ vụ án không có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại theo quy định của Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.
Quy định mới của pháp luật hình sự thể hiện sự khoan dung, nhân đạo của Nhà nước, đúng với truyền thống tốt đẹp của ông cha ta từ xưa tới nay: Đánh kẻ chạy đi chứ không đánh người chạy lại. Bởi thế đã nhận được sự đồng tình, ủng hộ của tuyệt đại đa số người dân. Song, cũng không phải không còn lác đác một vài ý kiến lo ngại chính sách khoan hồng trong pháp luật hình sự của Nhà nước sẽ bị một số cá nhân lợi dụng, lách luật. Thiết nghĩ, cũng không nên vì một vài cá nhân như vậy mà đánh đồng với tất cả những người khác.