Hòa đàm Syria bỗng dưng 'đóng băng'
Các vòng đàm phán hòa bình tổ chức ở Geneva, Thụy Sỹ bỗng dưng đi vào thế bế tắc sau khi phe nổi dậy ở Syria lại một lần nữa tẩy chay hội nghị, cáo buộc trung gian hòa giải LHQ là “thiên vị”. Trong khi đó, chính phủ Syria đã phản ứng về hành động này, cho rằng phe đối lập cố tình làm hỏng các vòng đàm phán.
Chiến sự trỗi dậy ở Syria trong những ngày gần đây là một lý do
mà phe nổi dậy quay sang buộc tội chính phủ (Nguồn: Reuters).
Ngày 19/4, sau khi cáo buộc lực lượng chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad vi phạm thỏa thuận ngừng bắn mà Nga-Mỹ thúc đẩy có hiệu lực từ cuối tháng Hai vừa qua và ngăn chặn các nỗ lực viện trợ nhân đạo ở nước này, Hội đồng Đàm phán Cấp cao (HNC) của phe nổi dậy đã tuyên bố rằng việc tiếp tục các vòng đàm phán là “ngớ ngẩn”.
“Chúng tôi đã yêu cầu hoãn các vòng đàm phán, và chỉ có việc trì hoãn cho đến khi có các điều kiện để nối lại đàm phán” - Mohammad al Aboud, một thành viên của HNC nói với hãng tin Reuters.
Trong khi đó, HNC cũng kêu gọi “xem xét lại” các vòng đàm phán mà LHQ thúc đẩy, nói rằng việc trì hoãn nó là để có khoảng thời gian cần thiết để thực hiện các thay đổi, trong khi đặc biệt nhắc tới Tổng thống al Assad, người mà họ cho là cần phải ra đi như một điều kiện để hòa đàm có bước tiến.
HNC thậm chí còn buộc tội đặc phái viên LHQ về vấn đề Syria, ông Staffan de Mistura, đã thiên bị Tổng thống al-Assad, đồng thời thúc giục ông này “nên đưa ra quan điểm quả quyết và chắc chắn”.
Về phần mình, chính phủ Syria nói rằng họ đang cố gắng tái chiếm lại các khu vực đang bị tổ chức phiến quân Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) chiếm đóng, mà thực tế là tổ chức này không nằm trong khuôn khổ lệnh ngừng bắn.
Ở Geneva, ông de Mistura cùng đội ngũ của mình đang cố gắng duy trì quan điểm tích cực về hòa đàm, hy vọng rằng các thành viên HNC sẽ ở lại và các vòng đàm phán sẽ tiếp tục “ở Palais hoặc đâu đó khác”. Ông de Mistura cũng thừa nhận rằng vẫn tồn tại một khoảng trống lớn giữa phe nổi dậy và chính phủ ông Assad, điều mà ông mô tả là “lẽ tự nhiên của các vòng đàm phán”.
Đến với vòng đàm phán lần này, phe nổi dậy Syria chỉ cử đi có 3 đại diện của mình thay vì 10-15 như trước đây. Họ từng thỏa thuận sẽ tham gia các cuộc thảo luận “kỹ thuật”, nói rằng các cuộc thảo luận này sẽ là một cuộc thử nghiệm để xem có tiếp tục tham gia tiếp hay không.
“Chúng tôi sẽ ở lại ít nhất là đến cuối tuần này. Nếu có tiến triển, chúng tôi sẽ tiếp tục tham gia. Còn không, đương nhiên chúng tôi sẽ rời khỏi đây” - Một thành viên HNC cho hay.
Ông de Mistura đã lên kế hoạch sẽ mở lại các vòng đàm phán vào thứ Sáu tới, dù biết rằng việc đạt được một thỏa thuận là rất khó trong bối cảnh này. Trong nỗ lực làm giảm nhẹ sự nghiêm trọng của vấn đề, ông de Mistura nói rằng vẫn còn thời gian để thay đổi cục diện.
Tuy nhiên, chính quyền Damascus lại tỏ ý hoài nghi về viễn cảnh đạt được thỏa thuận với phe nổi dậy, khi nói rằng phe nổi dậy thực chất không hứng thú gì với đối thoại chính trị.
“Những điều mà cái gọi là Nhóm của Arab Saudi tuyên bố đã xác nhận điều mà chúng tôi từng công bố trước đây: Israel-Arab Saudi-Thổ Nhĩ Kỳ sẽ làm hỏng các vòng đàm phán Syria ở Geneva” - Trưởng nhóm đàm phán Syria, ông Bashar Jaafari, nói về phe nổi dậy được Arab Saudi hậu thuẫn.
Còn đối với Nga, nước đang giúp đỡ chính phủ Syria chấm dứt cuộc nội chiến kéo dài 5 năm, việc HNC tự ý trì hoãn các vòng hòa đàm rõ ràng là một sự thất vọng ê chề.
“Chúng tôi rất thất vọng khi HNC ngừng tham gia các vòng đàm phán. Đây là một quyết định sai lầm của họ” - Đại diện thường trực của Nga tại LHQ, ông Aleksey Borodavkin, nói, thêm rằng, sự việc trên cho thấy phe nổi dậy mà Arab Saudi hậu thuẫn đã bị những kẻ cực đoan thao túng và không hứng thú với giải pháp chính trị.
Một số hãng truyền thông phương Tây cũng nhận định rằng, phe nổi dậy Syria hiện nay đã hết sức chia rẽ vì không tìm được sự đồng thuận ngay trong hàng ngũ các quan chức cấp cao, chứ chưa nói trên chiến trường. Họ cũng chia rẽ ngay trên bàn đàm phán, một số áp lực buộc phe nổi dậy rút khỏi các cuộc thảo luận và quay sang buộc tội chính phủ Syria.