Lo con chưa đủ lớn để học nghề
Mặc dù có một số ưu điểm như nâng cao tỷ lệ lao động có nghề, giảm tỷ lệ lao động bằng cấp, giảm áp lực tuyển sinh đại học nhưng việc phân luồng học sinh tốt nghiệp THCS (lớp 9) vào các trường nghề, trường trung cấp khiến nhiều người lo lắng. Theo đó, nếu để học sinh tốt nghiệp lớp 9 đi học nghề (thay vì học THPT) như hiện nay là hình thức “chín ép”, buộc các em bước vào lao động nghề quá sớm.
Với lý do, nhiều học sinh sau lớp 9 không đủ năng lực, điểm thi để đỗ vào các trường THPT thì nên để các em đi học các trường nghề, trường trung cấp chuyên nghiệp để có một nghề ổn định, tạo sinh kế sau này. Tuy nhiên, việc này vô tình khiến các em còn quá trẻ về tuổi đời (15 tuổi) phải đối mặt với áp lực lao động sớm. Học nghề khi mới 15 tuổi là một quyết định quá sớm mà nhiều học viên chắc chắn chưa đủ nhận thức để chọn lựa đúng đắn nghề nghiệp cho cả cuộc đời mình. Hơn nữa, nhiều học sinh học kém nhưng đến thời kỳ THPT vẫn có thể thay đổi nhận thức, thay đổi học lực của bản thân mình. Chính vì vậy, việc Bộ GD&ĐT khuyến khích học sinh theo học nghề ngay sau lớp 9 thay vì để các em học hết THPT mang đến nhiều lo lắng cho các bậc phụ huynh và những người quan tâm đến giáo dục.
Ngoài ra, việc cho học sinh học nghề quá sớm khi chưa học THPT cũng khiến cho nhận thức và hiểu biết xã hội của các em bị hạn chế. Tiếp xúc với môi trường nghề nghiệp từ khi còn nhỏ thay vì các kiến thức phổ thông sẽ tạo ra những lỗ hổng, khoảng trống thiệt thòi đối với các học sinh này. Ngoài ra, một số chuyên gia giáo dục cũng cho rằng, ngày nay khi khoa học công nghệ ngày càng phát triển mạnh mẽ, việc đào tạo những lao động có tay nghề cao, tay nghề giỏi ngày càng cần thiết. Nếu chỉ học hết bậc THCS, việc học nghề ở nhiều lĩnh lực như công nghệ, cơ khí, sữa chữa, tin học… sẽ khó khăn vì kiến thức nền còn thiếu. Vì vậy, để học sinh học hết chương trình THPT sau đó bắt đầu hướng các em đến những ngành nghề cần thiết là định hướng đúng đắn, phù hợp.
Có thể nói, với thực tế của việc cạnh tranh khốc liệt mỗi mùa tuyển sinh như hiện nay, các trường trung cấp, trung cấp nghề hầu như không thể cạnh tranh để chiêu sinh với các trường cao đẳng, đại học. Vì thế, việc phân luồng học sinh sau khi tốt nghiệp THCS được học nghề như chiếc “phao cứu sinh” dành cho nhóm trường này. Tuy nhiên, việc bắt học sinh học nghề quá sớm cũng sẽ làm nảy sinh nhiều băn khoăn, bất cập.