Xóa bỏ cung cách 'trên trải thảm, dưới rải đinh'

Khoảng cách các chỉ số cải thiện môi trường
kinh doanh của Việt Nam vẫn còn “kém xa” so với các nước trong khu vực.

Cải thiện nhưng còn “kém xa”

Sau 2 năm (2014, 2015), môi trường đầu tư kinh doanh nước ta đã có bước cải thiện, năng lực cạnh trang được nâng lên, được các tổ chức quốc tế có uy tín ghi nhận, cộng đồng doanh nghiệp (DN) đánh giá cao. Theo báo cáo năng lực cạnh tranh toàn cầu 2015-2016, vị thế cạnh tranh của Việt Nam năm 2015 tăng 12 bậc (từ vị trí 68/144 lên 56/140) so với năm 2014.

So với các nước ASEAN 4, Việt Nam được ghi nhận nhiều cải cách hơn, nhờ đó môi trường kinh doanh tăng điểm và thứ hạng tốt hơn (cải thiện 5/10 lĩnh vực), trong khi 3 nước trong khu vực gồm Malaysia, Philippines và Thái Lan xuống hạng, Singapore vẫn giữ thứ hạng đầu.

Phát biểu tại hội nghị, Viện trưởng CIEM Nguyễn Đình Cung cho rằng, phải đẩy mạnh cải cách, gỡ khó cho DN, đừng để trên trải thảm dưới rải đinh.

Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Thị Minh Thảo, Ban Môi trường kinh doanh và Năng lực cạnh tranh, CIEM, khoảng cách các chỉ số cải thiện môi trường kinh doanh của Việt Nam vẫn còn “kém xa” so với các nước trong khu vực, dưới rất nhiều so với Thái Lan, Malaysia, Singapore.

Nói rõ về những chỉ số còn kém xa so các nước trong khu vực bà Thảo cho biết, “chỉ số cấp phép xây dựng kéo dài thêm 52 ngày với tổng thời gian 166 ngày, trong khi hầu hết các chỉ số khác đều giảm thời gian hoặc cải thiện thứ bậc. Đăng ký quyền sở hữu và sử dụng tài sản tăng thêm 1 thủ tục, tốn nhiều thời gian 57,5 ngày, trong khi Malaysia chỉ mất 13 ngày, Singapore 4,5 ngày, Thái Lan chỉ có 3 ngày”, bà Thảo dẫn chứng.

Hy vọng cải cách thấm tới địa phương

Với “thang điểm” hiện nay, để đạt được chỉ tiêu về môi trường kinh doanh đạt tối thiểu bằng trung bình của nhóm nước ASEAN 4, giảm tối thiểu 10% chi phí tuân thủ thủ tục hành chính theo Nghị quyết 19/2016 được đánh giá là một thách thức.

Bà Nguyễn Thị Minh Thảo nhấn mạnh, chúng ta đặt mục tiêu rút ngắn thời gian cấp phép xây dựng và các thủ tục tối đa không quá 77 ngày; đăng ký quyền sở hữu, sử dụng tài sản xuống không quá 14 ngày; thời gian giải quyết tranh chấp hợp đồng được rút ngắn từ 400 ngày còn tối đa 200 ngày… Làm được điều này không dễ!

Kêu về thủ tục, môi trường đầu tư còn nhiều rối ren, Tổng thư ký Hiệp hội Dệt may Trương Văn cho biết, khâu xuất nhập khẩu quy định kiểm tra chuyên ngành chiếm 70% là quá nhiều. Ngoài ra, theo ông, hiện nay DN đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc đã rất khó cạnh tranh với các DN bạn trong khu vực nhưng chi phí lương, BHXH cứ tăng tịnh tiến hàng năm khiến DN khó càng thêm khó.

Chỉ rõ lý những vướng mắc trong cải cách hàng chính, cải thiện môi trường khiến tiến trình cải thiện nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia là ở chính các Bộ, ngành, Viện trưởng CIEM Nguyễn Đình Cung cho biết: Các kế hoạch hành động của Bộ, ngành không bám sát thực tế. Ông Nguyễn Đình Cung đề nghị, cần phải theo đến cùng vấn đề, truy đến cùng trách nhiệm của Bộ, ngành địa phương gây khó cho DN. Đừng cải cách theo kiểu “trên trải thảm dưới rải đinh” như một ĐBQH nói thì DN sẽ nản.

Ông Cung hy vọng có sự thay đổi, tinh thần cải cách của Thủ tướng “thấm” tới các bộ ngành, địa phương.

Vẫn đòi “bôi trơn” khó có chính quyền phục vụ

Nhìn từ góc độ địa phương, ông Nguyễn Hoàng Minh - Phó Giám đốc Sở Kế hoạch Đầu tư TP. Hồ Chí Minh cũng thừa nhận, sau 2 năm thực hiện Nghị quyết 19, dù thứ hạng chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh có cao nhưng vẫn còn 7/10 chỉ số thành phần không có cải thiện như chỉ số về tiếp cận đất đai, chi phí không chính thức, sự năng động của chính quyền… Theo ông Minh, để thu hút đầu tư, cải thiện môi trường kinh doanh cần phải đẩy mạnh cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính và “cốt lõi” là đội ngũ cán bộ công chức. “Thủ tục tốt nhưng cán bộ lơ là trách nhiệm hoặc cố tình “hành” DN thì cải cách cũng khó mang lại hiệu quả”, ông Minh nói.

Ông Lê Mạnh Hà - Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ cho rằng, “thà thời gian dài, 30 ngày lên 35 ngày, 40 ngày cũng được nhưng không được nhũng nhiễu, không phải hối lộ, cứ đến ngày hẹn là đến nhận, thời gian dài gấp đôi, tôi cũng chịu”.

Vị Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ nói tiếp, thời gian ngắn đi mà vẫn nhũng nhiễu, vẫn rắc rối.

Theo ông Hà, muốn như vậy thì phải công khai, minh bạch và một trong những công cụ của nó là Chính phủ điện tử. “Không có Chính phủ điện tử thì không thể công khai được, rất khó để người dân, doanh nghiệp có điều kiện giám sát. Mà không có giám sát thì bao giờ cũng có tiêu cực”, ông Hà chốt lại.

Lục Bình