Doanh nghiệp điêu đứng, dân biết tin ai

Sự “vênh” nhau giữa các cơ quan quản lý nhà nước khiến doanh nghiệp điêu đứng vì sản phẩm không bán được, còn người dân thì “nghệt mặt” vì không biết nên tin vào Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) hay tin vào cơ quan quản lý thị trường và các nhà khoa học.

Tại buổi họp liên ngành sáng 17/5 giữa Cục An toàn thực phẩm, Thanh tra Sở Y tế Hà Nội, Viện KSND TP Hà Nội... các cơ quan quản lý nhà nước vẫn chưa thống nhất được kết luận cuối cùng là sản phẩm xúc xích của Vietfoods có an toàn cho người sử dụng không, có gây ung thư không...

Cục An toàn thực phẩm tái khẳng định doanh nghiệp không sai vì chất Sodium nitrade được phép sử dụng, đồng thời hàm lượng Sodium nitrade trong sản phẩm xúc xích của Vietfoods vẫn ở trong ngưỡng cho phép. Song, Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội cũng có cái lý của mình và cho rằng Đội Quản lý thị trường số 14 đã làm đúng chức trách và đúng pháp luật khi thực thi công vụ.

Xét về mặt lý thuyết, Cục An toàn thực phẩm là cơ quan quản lý nhà nước chuyên sâu về vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm thì đương nhiên sự “bảo hành” của họ là chuẩn. Song, giữa lý thuyết và thực tế xưa nay vẫn là một khoảng cách khá xa.

Hơn nữa, việc Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội tạm giữ lô xúc xích của Vietfoods không phải là không có căn cứ, bởi chất Sodium nitrade không thuộc danh mục phụ gia thực phẩm được phép sử dụng theo quy định tại Thông tư số 27/2012/TT-BYT, ngày 30/11/2012 của Bộ Y tế. Các nhà khoa học khi được hỏi ý kiến cũng chỉ ra rằng chất Sodium nitrade có thể biến đổi ở nhiệt độ cao và là tác nhân gây ra bệnh ung thư.

Để lý giải cho việc “câu giờ” (gần 1 tháng) trong việc xử lý lô hàng của doanh nghiệp, Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội khẳng định phải chờ Bộ Y tế làm rõ danh mục chất bảo quản Sodium nitrade cũng như các chất khác liên quan đến sản phẩm của Vietfoods mới có cơ sở xử lý.

Đương nhiên theo “nguyên tắc” thì khi chưa nhận được văn bản của Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội đề nghị Bộ Y tế có ý kiến về chất bảo quản Sodium nitrade có được phép sử dụng hay không, có an toàn hay không, thì Bộ Y tế không thể chủ động có văn bản trả lời (hoặc hướng dẫn hướng xử lý). Và hệ quả tất yếu là hàng tấn thực phẩm của doanh nghiệp vẫn cứ phải nằm “lưu kho”, còn người dân thì hoang mang không biết có nên sử dụng sản phẩm của Vietfoods nữa hay không.

Còn nhớ cách đây khoảng gần chục năm, Công ty Trung Thành (chuyên về các sản phẩm dưa, cà, mắm, ớt...) cũng liêu xiêu và đứng bên bờ vực phá sản vì các báo đồng loạt đưa tin: Thanh tra Sở Y tế Hà Nội khẳng định sản phẩm của doanh nghiệp này chứa chất 3-MCPD có nguy cơ gây ung thư cho người sử dụng.

Lúc đó Tổng Giám đốc của Công ty Trung Thành song song với việc vác đơn “kêu cứu” tại các cơ quan chức năng như Sở Y tế Hà Nội, Cục An toàn thực phẩm (lúc đó là Cục Vệ sinh an toàn thực phẩm – Bộ Y tế), còn phải tới từng cơ quan truyền thông để giải trình về việc mình bị oan và rằng sản phẩm của Trung Thành không chứa chất 3-MCPD.

Ảnh minh họa.

Sự việc trên thêm một lần cho thấy sự tác động ghê gớm của truyền thông. Mà cũng đúng thôi, người dân còn biết tin vào ai ngoài “tuyên bố” của các cơ quan quản lý nhà nước được thông tin trên báo chí, truyền hình? Nếu thông tin không chính xác, khách quan thì việc “giết chết” 1 doanh nghiệp chẳng phải quá ư dễ dàng sao?

Hồi đó, sau khi Cục trưởng Cục Vệ sinh an toàn thực phẩm Trần Đáng đứng ra chính thức trả lời báo chí về việc sản phẩm của Trung Thành không có 3-MCPD thì doanh nghiệp này mới trụ lại được. Song, cũng từ đó có nhiều tin đồn rằng sở dĩ Trung Thành bị điêu đứng là do đối thủ cạnh tranh “chơi bẩn” và được cơ quan quản lý nhà nước “tiếp tay”?

Có lẽ để tránh sau này cũng bị rơi vào tin đồn thất thiệt nên lãnh đạo Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội đã sớm khẳng định rằng: Quản lý thị trường Hà Nội bắt giữ lô sản phẩm xúc xích của Vietfoods hoàn toàn không phải theo “đặt hàng” của doanh nghiệp đối thủ.

Trong khi Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội vẫn khăng khăng làm đúng luật và tuyên bố tiếp tục tạm giữ lô hàng của Vietfoods, đợi trả lời chính thức của Bộ Y tế thì Cục An toàn thực phẩm – cơ quan quản lý nhà nước được giao nhiệm vụ bảo đảm thực phẩm an toàn đành “bó tay thúc thủ” trong việc “giải cứu” cho doanh nghiệp.

Các nhà khoa học cho rằng chất bảo quản Sodium nitrade sinh nhiệt dễ chuyển đổi thành tiền chất gây ung thư, thì lẽ ra Cục An toàn thực phẩm phải đưa ra các cứ liệu khoa học xác đáng để minh chứng cho kết luận của mình về độ an toàn của xúc xích Vietfoods, ngõ hầu khiến cơ quan quản lý thị trường “tâm phục, khẩu phục” mà thả hàng, để người dân có thể tin tưởng, an tâm tiếp tục sử dụng sản phẩm, đồng thời doanh nghiệp tránh được nguy cơ phá sản trước mắt nếu như họ thực sự bị oan.

Lê Anh Đức