Opera 'thuần Việt'
Sau 3 năm chuẩn bị, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân cùng êkíp vừa ra mắt công chúng tác phẩm opera “Lá đỏ” vào 2 đêm 25, 26/5. Đây là tác phẩm opera thuần Việt đầu tiên từ năm 1975 tới nay.
Cảnh trong vở opera “Lá đỏ”.
Theo đó, vở diễn được khởi động vào năm 2013 do Bộ VHTT&DL nằm trong Đề án của Chính phủ về “Khuyến khích sáng tác và công bố các tác phẩm VHNT có chất lượng cao về tư tưởng, nghệ thuật, phản ánh hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước giai đoạn 1930-1975”. Trong đó, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân là người trực tiếp viết theo ý tưởng và kịch bản thơ của nhà biên kịch Nguyễn Thị Hồng Ngát.
Hai tác giả đã cùng phối hợp triển khai với cảm hứng từ tứ thơ trong thi phẩm “Lá đỏ” của nhà thơ Nguyễn Đình Thi do nhạc sĩ Hoàng Hiệp phổ nhạc: “Gặp em trên cao lộng gió/ Rừng Trường Sơn ào ào lá đỏ”. Đến tháng 9/2014, “Lá đỏ” đã hoàn thành trên văn bản và bắt đầu quá trình dàn dựng để đưa lên sân khấu.
“Lá đỏ” xoay quanh câu chuyện bi tráng của 8 chiến sĩ Thanh niên xung phong làm nhiệm vụ trên đường Trường Sơn. Trong một trận cứu hàng, tránh bom, họ đã bị vùi lấp trong hang và hy sinh. Đến nay, địa điểm lịch sử ở Quảng Bình có tên gọi là “Hang Tám cô” đã được lưu truyền và thờ phụng. Trên thực tế lịch sử, trong 8 người thanh niên đó có cả nam và nữ nhưng tác giả đã hư cấu, chuyển thành 8 cô gái để có điều kiện thể hiện trên sân khấu hình tượng đẹp, xúc động, dễ Với họ, hằng ngày được khai mở đường vận chuyển vào chiến trường, được giao lưu hồn nhiên với những chiến sĩ trên đường hành quân, được sẻ chia tâm sự về gia đình, ấy là mãn nguyện. Dù bị kẹt trong hang sâu, họ vẫn không chùn bước, vẫn dạt dào hy vọng, kiên cường động viên nhau trụ lại cho đến phút giây hy sinh.
Trong vở diễn, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân đã sử dụng nhiều điệu hò, điệu ví, giai điệu các bài hát quen thuộc của nhạc sĩ Hoàng Hiệp, Vũ Trọng Hối, Văn Dung viết về Trường Sơn thời kháng chiến và đưa vào âm nhạc bác học. Nhà biên kịch Nguyễn Thị Hồng Ngát thì sử dụng lời thoại và lời hát đậm chất thơ trên nền các thi phẩm của Phạm Tiến Duật, Nguyễn Đình Thi. Nhờ đó opera “Lá đỏ” thêm phần gần gũi, dễ đi vào lòng người.
Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân cho biết: “Trong vở diễn, các diễn viên đều phải hát thật, không sử dụng micro và độ to - nhỏ đều do chỉ huy dàn nhạc chỉ đạo trong từng phần diễn. Tuy nhiên, Việt Nam hiện không có đạo diễn Opera thực thụ nên trong quá trình dàn dựng, chúng tôi gặp khá nhiều khó khăn”.
Được biết, kinh phí dàn dựng cho “Lá đỏ” vào khoảng 2 tỷ đồng với sự tham gia 80 diễn viên của Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam kết hợp với 50 nghệ sĩ của Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam do nhạc trưởng người Nhật – Honna Tetsuji dẫn dắt. Vở diễn kéo dài hơn 2 tiếng, mỗi màn 55 phút. Tố Loan – giải nhất Sao Mai 2011 dòng nhạc thính phòng là người đảm nhận vai chính của vở diễn.