Việt Nam thêm 2 di sản ký ức thế giới
Vừa qua tại TP Huế, Ủy ban Chương trình Ký ức Thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương (MOWCAP) đã nhóm họp, bàn luận để công bố các hồ sơ được công nhận là Di sản ký ức thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương năm 2016. Trong đó, Việt Nam có 2 hồ sơ đăng ký là “Thơ văn trên Kiến trúc cung đình Huế” (Thừa Thiên-Huế) và “Mộc bản trường học Phúc Giang” (Hà Tĩnh).
“Thơ văn trên kiến trúc cung đình Huế” là một phong cách riêng
trong trang trí kiến trúc cung đình chưa thấy xuất hiện ở những nơi khác trên thế giới.
Sau khi xem xét, Hội đồng MOWCAP đã công nhận và đánh giá cao 2 bộ Hồ sơ của Việt Nam và đã công nhận 2 hồ sơ này là Di sản ký ức thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương 2016.
Hồ sơ “Thơ văn trên Kiến trúc cung đình Huế” là một trong những bộ hồ sơ được đánh giá cao nhất. Đây là toàn bộ hệ thống văn tự chữ Hán sáng tác dưới dạng các bài văn thơ được chạm cẩn thận chủ yếu trên các liên ba đố bản hoặc vách ván, những bản gốc duy nhất hiện còn ở kiến trúc thuộc Quần thể di tích Cố đô Huế giai đoạn 1802 - 1945.
Theo các nhà nghiên cứu, hệ thống văn tự này là một di sản tư liệu chân xác hàm chứa nhiều nội dung có giá trị được lưu giữ thông qua những tác phẩm nghệ thuật mà chưa thấy di tích nào trên thế giới có một hệ thống văn tự trình bày theo lối “nhất thi nhất họa” gần như trở thành một lề lối phép tắc quy chuẩn của triều đình như ở Huế.
Các tác phẩm này là sự kết tinh của nhiều yếu tố khác nhau, từ mỹ thuật, kỹ xảo trang trí, thư pháp, nghệ nhân nghề mộc cổ truyền cung đình tạo nên một phong cách mang đậm truyền thống của riêng Huế - Việt Nam.
Việc bảo vệ Hồ sơ về “Thơ văn trên Kiến trúc cung đình Huế” được các chuyên gia đánh giá thành công và xuất sắc nhất trong tất cả các Hồ sơ được đề cử lần này. Đây là những di sản tư liệu độc đáo, là những bản gốc, duy nhất hiện chỉ còn ở Việt Nam và có giá trị nổi bật toàn cầu.
Các chuyên gia nhận xét: Thơ văn trên kiến trúc cung đình Huế là một phong cách riêng trong trang trí kiến trúc cung đình, chưa thấy xuất hiện ở những nơi khác trên thế giới.
Hệ thống di sản thơ văn này thật sự là một bảo tàng sống động, độc đáo, riêng có về văn chương thời Nguyễn. Nó chuyển tải những thông điệp lịch sử, văn hóa và nghệ thuật đặc sắc một giai đoạn trong lịch sử cận đại của Việt Nam. Đó là những tác phẩm nghệ thuật vô giá, một kho tàng sử liệu đồ sộ, một di sản hàm chứa nhiều giá trị quý báu cần được đặc biệt chú ý bảo tồn.
“Mộc bản trường học Phúc Giang” là khối mộc bản
duy nhất về văn hóa, giáo dục của một dòng họ được lưu giữ ở Việt Nam.
Trong khi đó, “Mộc bản trường học Phúc Giang” cũng được đánh giá rất có giá trị trên nhiều phương diện. Điểm đặc biệt của di sản này là liên quan đến giáo dục ở một làng quê xa kinh thành, là khối mộc bản duy nhất về văn hóa, giáo dục của một dòng họ được lưu giữ ở Việt Nam cũng được vinh danh trong đợt này.
Hai hồ sơ của Việt Nam này được UNESCO công nhận là Di sản ký ức chắc chắn sẽ có điều kiện tiếp cận những công nghệ bảo quản hiện đại nhằm lưu trữ một kho tàng vô giá này của nhân loại.
Như vậy đến nay, tổng cộng nước ta có 6 di sản ký ức thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương và Di sản Tư liệu Thế giới. 4 di sản được công nhận trước đây là: 1. Mộc bản triều Nguyễn là Di sản Tư liệu Thế giới đầu tiên tại Việt Nam được UNESCO công nhận ngày 31-7-2009. 2.
Bia đá các khoa thi tiến sĩ triều Lê-Mạc (1442-1779) được đưa vào Danh mục Di sản Tư liệu Thế giới vào ngày 27-7-2011. Hai di sản này trước đó đã được ghi danh là Di sản Tư liệu trong chương trình Di sản Ký ức Thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương. 3. Mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm (tỉnh Bắc Giang). 4. Châu Bản triều Nguyễn.