Hồ Chủ tịch trả lời phỏng vấn về vấn đề đoàn kết (Năm 1945)
'Phải trông ở thực lực. Thực lực mạnh, ngoại giao sẽ thắng lợi. Thực lực là cái chiêng mà ngoại giao là cái tiếng. Chiêng có to tiếng mới lớn'. Đó là câu trả lời phỏng vấn của Hồ Chủ tịch về vấn đề đoàn kết (Năm 1945)
Bìa cuốn sách: “Một số tư liệu mới về Chủ tịch Hồ Chí Minh trên báo Cứu Quốc”.
Hỏi: Thưa Cụ, 14 điều trong báo “Việt Nam” đăng có đúng không?
Trả lời: Đúng, nhưng phải thêm một điều nữa là đôi bên đã đồng ý với nhau chưa nên công bố, không hiểu sao báo Việt Nam lại đăng hết. Có lẽ báo ấy quên chăng?
Hỏi: Thưa Cụ, báo “Liên hiệp” đăng Chính phủ Việt Minh từ chức là nghĩa gì?
Trả lời: Làm gì có Chính phủ Việt Minh, mà đã không có thì từ chức làm sao?
Hỏi: Sao chưa cho các báo khác đăng 14 điều ấy?
Trả lời: Chưa đến lúc phát biểu. Về chính trị thời gian cũng quan trọng.
Hỏi: Cụ cho biết điều thứ 13 mà báo Việt Nam không đăng.
(Chủ tịch Hồ Chí Minh cười có ý bảo không nên nói đến con số 13).
Hỏi: Chính phủ cũ lấy thêm những vị nào để thành lập Chính phủ liên hiệp lâm thời?
Trả lời: Có cụ Nguyễn Hải Thần làm Phó Chủ tịch, một ông Bộ trưởng Vệ sinh (Y tế) và một ông Bộ trưởng Kinh tế. Ông Nguyễn Mạnh Hà (người không đảng phái) đã tự nhường xuống làm Thứ trưởng để tỏ lòng thành thực đoàn kết của Chính phủ hiện thời.
Hỏi: Chính phủ liên hiệp lâm thời sẽ thành lập từ bao giờ và tồn tại đến bao giờ?
Trả lời: Từ mồng 1 tháng Giêng đến mồng 6 tháng Giêng (dương lịch)
Hỏi: Sao hai Bộ Quốc phòng và Nội vụ lại để cho người không đảng phái?
Trả lời: Trước bàn: Nếu một bên giữ Bộ Quốc phòng thì một bên Nội vụ và trong hai Bộ ấy một bên làm Bộ trưởng thì một bên làm Thứ trưởng. Sau thấy lôi thôi quá nên đôi bên đi đến thái độ “siêu nhân” nên để cho người ngoài Việt Minh và ngoài Việt Nam Quốc dân đảng giữ.
Hỏi: Sao bây giờ lại chỉ có 10 bộ?
Trả lời: Vì nước mình nhỏ nên không cần nhiều bộ.
Hỏi: Tại sao có 70 ghế đặc cách trong Quốc hội?
Trả lời: Vì anh em Quốc dân đảng không ra ứng cử.
Hỏi: Sao lại trái nguyên tắc dân chủ vậy?
Trả lời: Muốn đi tới dân chủ nhiều khi phải làm trái lại. Thí dụ, muốn đi tới hoà bình có khi phải chiến tranh.
Hỏi: Cần làm trái dân chủ? Thế sao Cụ không tự chỉ định Cụ ra làm Chủ tịch Việt Nam, Cụ còn phải ra ứng cử lôi thôi?
Trả lời: Vì tôi không muốn làm như vua Lu-i Thập tứ 2
Hỏi: Quốc hội không nhận 70 ghế đặc cách ấy thì sao?
Trả lời: Chính phủ sẽ hết sức đề nghị với Quốc hội.
Hỏi: Thưa Chủ tịch, cái khối “Trung lập” ra sao?
Trả lời: Tôi có gặp các ông ấy vài ba lần. Các ông ấy tỏ ra hăng hái muốn hoà giải lắm.
Hỏi: Có phải đoàn kết là công của khối ấy không?
Trả lời: Sự đã thành, tôi cũng không biết công của ai, chỉ biết giờ đã đi đến kết quả.
Hỏi: Cụ cho biết về vấn đề ngoại giao?
Trả lời: Phải trông ở thực lực. Thực lực mạnh, ngoại giao sẽ thắng lợi. Thực lực là cái chiêng mà ngoại giao là cái tiếng. Chiêng có to tiếng mới lớn.
Hỏi: Sao các nước chưa công nhận mình?
Trả lời: Nhìn qua lịch sử thế giới thì rõ. Muốn được các nước công nhận phải qua một thời gian khá lâu.
Hỏi: Một vài nơi Việt Nam Quốc dân đảng chiếm đóng thì thế nào?
Trả lời: Sẽ giải quyết dần.